Venezuela’da 2016 yılından bu yana derinleşen ekonomik ve siyasi krizin yarattığı hayati problemlerden biri de hastaların ilaç bulmasının her geçen gün daha da zorlaşması.
Muhalefetin elindeki Ulusal Meclis bünyesinde kurulan ‘İnsani Yardım Takip Komisyonu’ verilerine göre ülkede 6 milyon 900 bin hasta, ilaç sıkıntısıve yüksekfiyatlar yüzünden tedavi olamıyor. Bir kutu antibiyotik fiyatı, asgari ücrete eşit.Caracas’ta bulunan muhabirimiz Mustafa Özdemir, krizin birinci dereceden mağdurları olan eczacılar ve hastalarla konuştu.
Venezuela Eczacılar Federasyonu raporlarına göre yaşanan hiperenflasyonun yanısıra, %85’lere varan ilaç kıtlığı, son iki yılda yaklaşık 400 eczanenin kapanmasına neden oldu.
Federasyon Başkanı Freddy Ceballos, ekonomik kriz karşısında alım gücü düşen hastaların tedavi olmakla eve yiyecek almak arasında bir tercih yapmak zorunda kaldıklarını ve çoğunluğun tercihinin yiyecekten yana olduğunu söylüyor: “400 eczanenin kapanmasındaki ana neden rüşvete bulanmış bir hükümetin uyguladığı kötü ekonomi ve sağlık politikaları.Hükümetin eczanelere düşük bir kar marjı bırakmasına rağmen aşırı yüksek enflasyonu kontrol edememesi yüzünden, eczaneler ellerindeki ürünleri sattıklarında yerine yenilerini koyamıyor. Ayrıca bugünlerde hükümet bütün işyerlerinin teknolojik platformlarını değiştirme kararı aldı ve bunun maliyeti bir eczane için 3 bin doları bulabiliyor. Özellikle mahallelerde ve gecekondularda kapanmama mücadelesi veren yüzlerce eczanenin bu parayı ödeme gücü yok. Hükümetin bu politikasından geri adım atmaması durumunda en az bin eczanenin daha kapanması gündeme gelebilir. Böyle devam ederse, ülkede ilaç satan eczane bırakmayacaklar.”
Eczacılar Federasyonu Başkanı Freddy Ceballos, ilaç alacak parası olmayan halkın başka alternatiflere yöneldiğine dikkat çekiyor. Örneğin fiyatı asgari ücretin üzerinde olan hipertansiyon ilaçlarını alamayan hastaların, dilinin altında sarımsak tutarak hastalığına çare aradığını, ancak bu alternatiflerin ilaç görevi görmediğini söylüyor.
Ceballos, soruna çözüm olabilecek yerli ilaç üretiminin de hükümetin yanlış sağlık politikalarının kurbanı olduğunu iddia ediyor: "Diğer bir faktörse hükümetin gerekli sağlık izinleri olmayan ilaçların ithal edilmesine izin vermesi. Bu, yerli ilaç üretimini olumsuz etkiliyor. İthal ilaçların yerli ürünlere göre çok daha ucuz olması yılın ilk üç ayında yerli ilaç üretiminin geçen yıla oranla %49 düşmesine neden oldu.”
Javier Roto, Caracas’ın yoksul semtlerinden La Vega’da eczacılık yapıyor. Roto, krize çözüm bulmak için sosyal medyayı etkin bir şekilde kullanmaya başladıklarını ve bu yolla halkın ihtiyacı olan ilaçları tespit edebildiklerini anlatıyor. Ayrıca kurdukları ağ sayesinde, ayda yaklaşık 10 bin hastaya aradıkları ilaçları bulabilmeleri için ücretsiz yardım ettiklerini söylüyor: “Piyasada bulunamayan bazı ilaçlar şunlar: kronik hastalıklar, diyabet, anksiyete, akıl sağlığı, aids ve astım ilaçları. Genelde ithal edilen bu ilaçların bazıları oldukça pahalı ve hastaların çoğu bu ilaçları satın alamıyor. Birçok eczane bugün ilaçları kutuyla değil sayıyla satıyor.
Yakın zamana kadar hükümet ilaç fiyatlarını sübvanse ettiği için, ilaç fiyatları değerinden çok daha ucuza satılıyordu ve halk ilaçlara erişebiliyordu. Ancak krizle birlikte ilaçta sübvansiyonun kalkması ve asgari ücretin 12 dolara kadar düşmesi, sektörde yaşanan krizin ana nedenleri.”
Orta sınıf bir semtte yaşayan ve eski bir mimar olan Jaime Aznar 65 yaşında. İhtiyacı olan felç ilacının Venezuela’da bulunamadığını ve fiyatının 400 euro olduğunu söylüyor. Krizde 30 kilo kaybettiğini anlatan Jaime Aznar, tek umudunun İspanya’ya göç eden oğlunun ilaç parasını biran önce biriktirebilmesi olduğunu söylüyor: “Benim sol kolumu ve ayağımı hareket ettirebilmem için Botulinum toksinine ihtiyacım var, ancak ilaç Venezuela’da bulunmadığı yetmezmiş gibi çok da pahalı. Benim ilaç parasını ödeyebilecek ekonomik gücüm yok. Hükümete yakın tanıdıklarımdan yardım istedim ancak tüm girişimlerim sonuçsuz kaldı. Tek umudum İspanya’ya göç eden oğlumun bana ilacı göndermesi. Benim durumumda olan ve ilacı satın alabilseler gündelik normal yaşamlarına dönebilecek birçok kişi tanıyorum. Ancak 400 euroları olmadığından bu şekilde yaşamak zorundalar. Sorun sadece felç hastaları da değil, yaşadığım binada tansiyon ilacı bile alamayan ve benden çok daha yaşlı komşularım var. Yaşadığımız durum tam bir felaket.”
Tarihinin en ağır ekonomik ve siyasi krizini yaşayan Venezuela’da yüzbinlerce hasta, tıbbi malzemeye ve ilaçlara erişimde büyük zorluklar yaşıyor. Bu sürecin esas mağdurları alım gücü en düşük olan az gelirliler. Bir kutu ilacın fiyatının bir aylık maaşa eşit olduğu Venezuela’da hastalık korkusunu en fazla yaşayanlar da onlar olsa gerek.
