2020 yılı Kasım ayına dair işgücü istatistiklerini yayınlayan Türkiye İstatistik Kurumu, bir önceki ay yüzde 12,7 olan işsizlik oranının yüzde 12,9’a yükseldiğini açıkladı.
Veriler son bir yılda işsizlik oranının yüzde 13,3’ten yüzde 12,9’a indiğini gösterirken işgücüne katılım ve istihdam oranlarında ciddi gerilemeler dikkat çekiyor.
İstihdam edilenlerin sayısı 2020 yılı Kasım döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 milyon 103 bin kişi azalarak 27 milyon 66 bin kişiye, istihdam oranı ise 2,7 puanlık düşüşle %42,9’a geriledi. İşgücüne dahil olmayanlar ise 29 milyon 363 binden 31 milyon 968 bine yükseldi.
İşgücüne katılım oranı da uzun yıllar sonra ilk kez yüzde 50’nin altına inerek yüzde 49,3 oldu.
Genç nüfusta da istihdam düşüyor
TÜİK verileri, gençlerin istihdamında da düşüş olduğunu ortaya koyuyor.
Buna göre 15-24 yaş arasındaki genç erkeklerin istihdamı yüzde 43,4’ten yüzde 39,3’e gerilerken genç kadın istihdamı ise 21,4’ten yüzde 19,3’e düştü.
Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Hurşit Güneş, genç işsizliğine dair veri setinin yanıltıcı olduğu görüşünde. Güneş, OECD’nin 20-34 yaş arasını genç olarak kabul ederken Türkiye’nin genç işsizliğinde 15-24 yaş grubunu kullanmasının bu sayıyı düşürdüğünü söylüyor. Prof. Güneş, ‘‘TÜİK’in yaş grubundaki gençlerin ağırlıklı kısmı okulda ya da askerde oluyor. Ancak TÜİK uluslararası kuruluşların aksine bu yaş grubunu kullanmayı sürdürüyor. Bu da genç işsizlikteki sayıyı olduğundan daha düşük gösteriyor. Halbuki Türkiye’de genç işsizlik yüzde 50’’ diyor.
Prof. Güneş: ‘‘Türkiye’ye güven olmadığından yatırım gelmiyor o olmayınca işsizlik önlenemiyor’’
Profesör Güneş, Türkiye’de her geçen gün daha da yapısal bir sorun haline gelen işsizliğin Corona pandemisi sonrası da frenlenemeyeceğinden de endişe duyuyor.
VOA Türkçe’ye değerlendirmelerde bulunan Marmara Üniversitesi öğretim üyesi, ‘‘Türkiye’ye güven olmadığından, hukuk devletinin her gün daha da sorgulanır hale gelmesinden ötürü yatırım olmuyor. Yatırım olmayınca işsizlik de önlenemiyor. Türkiye’de kaynak, altyapı yatırımlarına ve inşaata gidiyor. Bunlar sonludur, iş bitince çalışanların mukavelesi de biter. Ama sanayi öyle değildir, uzun süreli istihdam sağlar. Biz de sanayi yatırımları yerine istihdam sevmeyen yatırımlar tercih edildi. Bu 2011 yılından beri de artık kronikleşmiş bir yapısal sorun haline dönüştü. Corona pandemisi sonrası işsizlik sayılarının daha da artması mümkün. Çünkü devlet, işverenler işçi çıkarmasın diye destek veriyor. Bu destek kalktığında özellikle hizmet sektöründe ağırlıklı olarak tablo daha da karamsar bir hale gelebilir’’ dedi.
‘‘Geniş tanımlı işsizlik yüzde 28, ekonomik kriz sürüyor’’
Prof. Güneş, TÜİK’in açıkladığı veriler arasında yer alan ‘‘İşgücünün Genel Profili’’ne dikkat çekiyor: ‘‘Burada işgücüne dahil olmama nedeni de soruluyor. İş aramayıp çalışmaya hazır olanlar yüzde 15,1. Bunlar benim yıllardır ‘umutsuz’ dediğim kesim. Yani geniş tanımlı işsiz içine bunları koyduğumuzda işsiz oranı yüzde 28’e çıkıyor. Bu da 8 milyon kişinin işsiz olduğunu bize gösteriyor. Bu, Türkiye’deki ekonomik krizin hız kesmeden sürdüğünü gösteriyor. Faizin yüzde 17, dolar kurunun 7 lira civarında olduğu bir ortamda oluşacak büyüme istihdam-sever büyüme olur mu? Bence olmaz.’’
DİSK-AR: ‘‘İşsizlik roket gibi, revize geniş tanımlı işsizlik ise 11 milyon 768 bin olarak gerçekleşti’’
Her ay ‘‘İşsizlik ve İstihdam Görünümü’’ raporu yayınlayan DİSK-AR ise revize edilmiş geniş tanımlı işsiz sayısının 12 milyona yaklaştığını savunuyor.
DİSK AR raporunda, ‘‘Nisan 2020’den bu yana uygulanan işten çıkarma yasağı nedeniyle TÜİK’in dar tanımlı/standart işsizlik verileri işgücü piyasalarındaki gerçek tabloyu yansıtmıyor. İşsizlik roket gibi. COVİD-19’un yarattığı istihdam depremi sürüyor. Geniş tanımlı işsizlik yüzde 28,8, geniş tanımlı işsiz sayısı 10 milyon 382 bin oldu. Geniş tanımlı genç işsizliği yüzde 43,5, kadın işsizliği ise 37,7’e ulaştı. COVİD etkisiyle revize geniş tanımlı işsizlik ise 11 milyon 768 bin olarak gerçekleşti. İstihdam bir yılda 1 milyon 103 bin kişi azaldı. Ümidini kaybeden işsiz sayısı 1,7 milyona yaklaşırken COVİD-19 döneminde aylık ortalama iş kaybı 4 milyon 388 bine ulaştı’’ ifadelerine yer verildi.
