Türkçe ve Kürtçe şarkıların yasaklanmasıyla ilgili karar CHP İzmir Milletvekili Atilla Sertel’in sorduğu soruya TRT’nin verdiği yanıtla ortaya çıktı. TRT Yayın Denetleme ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı tarafından yapılan denetimler sonucu 142 Türkçe, 66 Kürtçe şarkı, sözleri nedeniyle yasaklandı.
Türkçe şarkıları yasaklananlar arasında Nazan Öncel, Nükhet Duru, Onur Akın, Sıla, Bengü, Berkay, Demet Akalın gibi sanatçılar var.
TRT’nin yanıtına tepki gösteren CHP İzmir Milletvekili Atilla Sertel, içinde aşk ve şarap geçen her şarkının yasaklandığını söyledi. Amerika’nın Sesi’ne konuşan Sertel, “Toplumun milli ve manevi değerlerine dayandırıyorlar, genel ahlaka aykırı hareket etmek mevzusu. Sözlerinden kaynaklanan denetimden geçiriliyor. Türkçe türkü ve şarkılarda kadehten şaraptan bahsediliyor, ‘Gel de içme’ diyor. Bunu ahlaka aykırı gösteriyor. Onları denetlemişler. Türkiye’de çocuklara olan tecavüz, ahlak dışı davranışlar, sapıklıklar, sapıkların korunması gibi konular gözönündeyken bunlar türkülerde şarkılarda aramışlar. Osmanlı’dan bu yana bütün türkülerde aşk şarkılarında şarap, sevda, aşk geçer bu tip yasaklamalar 12 Eylül döneminde vardı mesela. Polis eve baskın yapardı, evde çay sıcak; sigara izmaritleri yeni söndürülmüş ama kimseyi bulamıyorlar, radyoda ‘Uçun kuşlar uçun İzmir’e doğru’ çalıyor. 12 Eylül yönetimi bu türkü teröristlere haber veriyor diye bu türküyü yasaklıyor. Bunlar da bu dönemde hangi akla hizmet ediyorlarsa yasaklıyorlar. Akıl almaz bir şekilde yasaklamayı sürdürüyorlar. Kürtçe bilmiyorum ama Kürtçe şarkılarda da aşkla şarap geçiyorsa yasaklıyorlar. Türküler yasaklanabilir mi? İsteyen dinler, isteyen dinlemez. İnternetin, diğer kanalların herkese açık olduğu ortamda, devletin kanalında bu yasaklama olur mu?” dedi.
Yasaklanan Kürtçe şarkılar arasında ise Ermeni asıllı sanatçı Garabet Xaço, Avrupa’da yaşayan Seyda Perinçek ve Ciwan Haco gibi isimlerin eserleri de bulunuyor. Kürt müziği hakkında araştırmalar yapan yazar Hilmi Akyol, Kürtçe eserlerin kasıtlı olarak hatalı tercüme edilerek kurula verilmiş olabileceğini söyledi.
“Yasaklar çözüm değil”
Amerika’nın Sesi’ne konuşan Akyol, “Yasaklar hiçbir şeye çözüm değil. Bu şarkılar şimdiyle kadar belki de TRT’de söylenmiş olabilir de. Bu şarkıların içeriğine bakarak yasaklamışlar. Özellikle olsa hepsini yasaklasalardı, o zaman hür türlü eleştiri yapılabilirdi. 66 olduğuna göre içlerinde zararlı bir şey görmüş olabilirler. Eğer Kültür Bakanlığı yapsaydı başka bir şeydi. TRT’nin kendi başına aldığı bir karar olabilir. Eğer Kürtçe yayın yapan bir televizyon varsa şarkılar yasaklanmamalı. Bazıları da yasaklanmışsa birileri tercüme ederken, yanlışlık yapmış olabilir. Kasıtlı bir yanlış çeviri yapmış olabilirler. Binlerce şarkı varken niye 66 tane yasaklanıyor?Garapet Xaço’da yasaklanacak bir şey yok. Adule şarkısı sürekli çalınıyor. Kötü niyetle tercüme edilerek TRT’ye verilmiş olabilir” dedi.
TRT yasaklama kararını 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Kanunun 8.maddesine 1. Fıkrasına dayandırıyor. Bu fıkrada özetle ‘Yayın hizmetleri’;
- Türkiye Cumhuriyeti devletinin varlık ve bağımsızlığına, devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne, Atatürk ilke ve inkılâplarına aykırı olamaz.
- Irk, dil, din, cinsiyet, sınıf, bölge ve mezhep farkı gözeterek toplumu kin ve düşmanlığa tahrik edemez veya toplumda nefret duyguları oluşturamaz.
- Terörü övemez ve teşvik edemez, terör örgütlerini güçlü veya haklı gösteremez, terör örgütlerinin korkutucu ve yıldırıcı özelliklerini yansıtıcı nitelikte olamaz.
- Toplumun millî ve manevî değerlerine, genel ahlaka ve ailenin korunması ilkesine aykırı olamaz.
- Suç işlemeyi, suçluyu ve suç örgütlerini övücü, suç tekniklerini öğretici nitelikte olamaz.
- Müstehcen olamaz.
- Toplumsal cinsiyet eşitliğine ters düşen, kadınlara yönelik baskıları teşvik eden ve kadını istismar eden programlar içeremez.
- Şiddeti özendirici veya kanıksatıcı olamaz” deniliyor.
