Türkiye Merkez Bankası, Katar’la yaptığı para takası (swap) anlaşmasının kapasitesinin 15 milyar dolara çıkarıldığını açıkladı. Bu hamleyle Türk lirasına istikrar kazandırarak kur dalgalanmasının önlenmesi ve azalan döviz rezervinin desteklenmesi umuluyor.
Katar'la swap anlaşması ilk olarak 2018 yılında 3 milyar dolar kapasiteyle yapılmış, bu miktar geçen yıl ise 5 milyar dolara yükseltilmişti.
Ankara, Doha’dan gelecek mali kaynakla döviz sıkıntısının önüne geçmeyi umuyor. Ancak uzmanlar, döviz krizinin aşılması için onlarca milyar dolara ihtiyaç olabileceği görüşünde.
Türk Lirası’nın değeri bu ayın başında rekor düzeyde gerilemişti. Öte yandan yüksek borç yükümlülükleri ve Merkez Bankası’nın döviz rezervlerindeki azalma nedeniyle Ankara’nın yurt dışından kaynak arayışına gitmesi, yatırımcıları ürkütmüştü.
Reuters, geçen hafta, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Merkez Bankası’nın Katar ve Çin merkez bankalarına başvurarak mevcut swap hattı kapasitelerini arttırma arayışına girdiğini bildirmişti. Habere göre Türkiye, İngiltere ve Japonya’ya da yeni swap hattı oluşturmak için teklifte bulunmuştu. Türkiye ve Çin arasındaki swap mekanizmasının kapasitesi yaklaşık 1,7 milyar dolar.
Merkez Bankası’nın açıklamasından önce Reuters’a konuşan bir Türk yetkili, swap görüşmelerinin olumlu şekilde sürdüğünü ve yakında olumlu sonuç alınacağını söyledi. Adının açıklanmasını istemeyen yetkili, görüşmelerin bazılarının devam ettiğini, bazılarınınsa askıda olduğunu kaydetti.
Türk Lirası, yeni kaynak umudunun piyasalara yansıması üzerine son sekiz işlem gününde yükselişe geçti. Bu da bazı uzmanlara göre 2018’deki döviz krizine benzer yeni bir krizin yaşanması riskini şimdilik azaltmış oldu.
Merkez Bankası’ndan yapılan açıklamada, ‘‘Para takası anlaşmasının temel hedefi, yerel para birimleri üzerinden gerçekleştirilen ticareti kolaylaştırmak ve iki ülkenin mali istikrarına destek sağlamaktır" denildi.
Uygulama kapsamında Doha’daki merkez bankası, Katar Riyali karşılığında Türk Lirası kabul edecek.
Türkiye, ABD Merkez Bankası (FED) ile swap hattı oluşturmak istiyordu. Ancak hem şu anda görev başında olan hem de eski FED yetkilileri, Türkiye ile ABD arasındaki ilişkilerde yaşanan iniş- çıkışların böyle bir anlaşmanın önünde engel oluşturduğunu belirtiyor.
Ankara’nın NATO müttefiki Washington ile ilişkileri; insan hakları, İran’a yaptırımlar ve Türkiye’nin Rusya’dan aldığı S-400 hava savunma sistemi nedeniyle çalkantılı. Türkiye, S-400’ler nedeniyle ABD tarafından yaptırımlara maruz kalabilir.
Türkiye Merkez Bankası’nın net döviz rezervi geçen yıl 40 milyar dolarken bu yıl 26 milyar dolara düştü. Türkiye’nin 12 aylık yabancı borç yükümlülükleri ise 168 milyar dolar.
