İran’da Mayıs ayında Cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanan Hasan Ruhani yeni kabinesini Meclis’e sundu. Ruhani, Savunma Bakanlığı’na 25 yıldan sonra ilk defa, Devrim Muhafızı kökenli olmayan bir ismi getirdi. Kabinede hiç kadın bakan olmaması ise dikkat çekti.
Ilımlı olarak nitelenen Hasan Ruhani’nin kabinesinde yer alacak 18 üyeden 17’sinin ismi cumhurbaşkanlığına ait internet sitesinde açıklandı. Bilim Bakanlığı dışında açıklanan kabine listesi, meclis başkanlığına iletildi. Meclis gelecek haftaki görüşmelerden sonra güvenoyuna geçecek.
Listeye göre, Batı ile daha yakın ilişkilerden yana olan iki isim yerlerini korudu. İran’ın 2015’te imzaladığı nükleer anlaşmanın müzakerecisi Cevad Zarif, dışişleri bakanı olarak görevine devam edecek. İran’ı küresel enerji piyasasına yeniden sokan Petrol Bakanı Bijen Namdar Zengene de, aynı görevi sürdürecek. Makamını koruyan bir diğer isim de İstihbarat Bakanı Mahmud Alavi oldu.
Savunma Bakanı Tümgeneral Hüseyin Dehkan'ın yerine ise, bakanlığa vekalet eden General Emir Hatemi getirildi. 1993’ten bu yana ilk defa bir Cumhurbaşkanı, Devrim Muhafızları dışından gelen bir ordu komutanını bu göreve seçmiş oldu.
Devrim Muhafızları doğrudan ülkenin ruhani lideri Ayetullah Ali Hamaney’e bağlı. İran’ın tartışmalı balistik füze programını yürüten Devrim Muhafızları, İran Körfezi’nde ABD donanması ile de sık sık karşı karşıya geliyor. IŞİD’e karşı Irak’ta ve Esat rejimine destek için Suriye’de savaşan devrim muhafızlarının, İran ekonomisinde önemli ölçüde de söz sahibi. Cumartesi günü yemin ederek görevine başlayan Ruhani, seçim kampanyası boyunca Devrim Muhafızları’nı, nükleer anlaşmayı sabote etmeye çalışmakla suçlamıştı.
Ruhani’nin Savunma Bakanı seçiminin, muhafazakarlar arasında tepki yaratması bekleniyor.
Adalet Bakanlığı için seçtiği isim ise, insan hakları istismarıyla suçlandığı için Avrupa Birliği’nin yaptırımlar listesinde yer alıyor.
Alirıza Avaee, 2005 ile 2014 yılları arasında Tahran Yargı Dairesi Başkanı olarak görev yaptığı dönemde insan haklarını ihlalle suçlanıyor.
Eski reformcu cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi döneminde enerji bakanı olan Habibullah Bitaraf da, yeni kabinede yer alıyor. Bitaraf, 1979’da ABD’nin Tahran Büyükelçiliği’ni basarak diplomatları 444 gün boyunca rehin alan militan öğrenci grubu içinde yer alıyordu.
Ruhani’nin geçmiş kabinesinde olduğu gibi bu kabinede de kadın bakan yok. Ancak halen üç kadın cumhurbaşkanı yardımcısına sahip. Başyardımcısı Eşhaq Cehangir de görevini koruyan kadın isim.
Açıklanmayan tek üyelik ise Bilim, Araştırma ve Teknoloji Bakanlığı için. Bilim bakanı, İran üniversitelerinden sorumlu. Muhafazakar vekiller bu göreve reformcu ve Batı yanlısı bir ismin gelmesinden endişe ediyor. Zira 2009’daki başkanlık seçimleri sonrası sokağa dökülenler çoğunlukla üniversite öğrencisiydi.
Ruhani’nin kabine seçimini ağırlıklı olarak yine Hamaney’i çok zorlamayacak şekilde tasarladığı yorumları yapılıyor. Uzmanlar kabinenin, 1979 İslam Devrimi’nden bu yana en yüksek yaş ortalamasına sahip olduğuna da dikkat çekiyor.
