Güney Kafkasya turuna çıkan Başbakan Angela Merkel, bugünden itibaren sırasıyla Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan’ın ziyaret ediyor. Merkel, bugün Tiflis’ten başlayan Güney Kafkasya turuna, yarın Erivan’da, Cumartesi günü de Bakü’de temaslarla devam edecek. Kalabalık bir yatırımcı heyetinin eşlik ettiği başbakanın ziyaretinin ana gündemi ekonomik işbirliği olacak. Almanya son zamanlarda ekonomisi büyüyen üç ülkeyle ekonomik ilişkileri derinleştirmek istiyor. Güney Kafkasya bölgesinin üç ülkesi ile Almanya arasında ticaret hacmi son yıl yüzde 17,1 artıp, 1,2 milyar Euro’ya ulaştı.
Merkel’in ilk durağı Tiflis’de görüşme listesinde Gürcistan Cumhurbaşkanı Giorgi Margvelaşvili ve Başbakan Mamuka Bakhtadze var. Görüşmelerde Alman firmalarının mevcut yatırımlarının yanısıra gündemde olan bir diğer konu Gürcistan’ın NATO üyeliği arzusu.
Temmuz ayında Brüksel'de yapılan NATO zirvesinin karar metninde Gürcistan’ı ileride üye olarak kabul etme hedefi onaylanmıştı. Merkel de daha önce yaptığı açıklamalarda bu ülkenin NATO'ya üye olmasını desteklediklerini söylemişti.
Rusya Federasyonu Başbakanı Dmitri Medvedev’in kısa bir süre önce, Gürcistan'ın NATO üyeliğinin “korkunç bir çatışmayı” tetikleyeceğini belirtmesi ve ittifak üyesi ülkelere uyarıda bulunmasından sonra Merkel’in konuyla ilgili daha temkinli açıklamalar yapması bekleniyor. Merkel’in temaslarındaki bir diğer konu ise Gürcistan'dan Almanya’ya giden ilticacılar. Gürcistan'a vize muafiyetinin tanındığı 2017 yılı Mart ayından bu yana Almanya'ya iltica başvurularının üç katına çıktığını belirten Alman yetkililer, çok sayıda Gürcü’nün iltica edebilmek için vize muafiyetini suistimal ettiğini öne sürüyor.
Merkel “soykırım” diyecek mi?
Angela Merkel, Ermenistan’da ise Cumhurbaşkanı Armen Sarkisyan ve geçen aylarda yaşanan sokak protestoları sonrasında Başbakan olan Nikol Paşinyan ile görüşecek. Bu ziyaretin en merakla beklenen noktalarından biri Merkel’in “soykırım” ifadesini kullanıp-kullanmayacağı. Başbakan Merkel 1915 olaylarında ölenlere adanmış olan Tsitsernakaberd Anıtı’nı ziyaret ederek saygı duruşunda bulunacak ve çelenk bırakacak. Federal Meclis, 2 Haziran 2016’da 1915 olayları için “soykırım” demiş, Merkel söz konusu oylamaya katılmamış ve Ermeni sorununun Ermenistan’la Türkiye arasında görüşerek halledilmesi gerektiğine inandığını söylemişti. Ayrıca Türkiye’yle yaşanan gerilim sonucu, Alman hükümeti, meclisin kararının yasal bağlayıcılığı olmadığını açıklamıştı.
Bakü’de gündem doğalgaz
Merkel Cumartesi günü ise Azerbaycan’ı ziyaret edip, Devlet Başkanı İlham Aliyev’le görüşecek. Ziyaretin en önemli gündemi doğalgaz tedarikinde Rusya'ya olan bağımlılığı azaltabilmek için Azerbaycan'dan doğalgaz alımının artırılması olacak. Alman enerji devi EON yıllar önce Azerbaycan ile doğalgaz sevkiyatı anlaşması imzalamıştı. Buna göre Almanya 2020–2044 yılları arasında Azerbaycan'dan her yıl 1 milyar 450 milyon metreküp doğalgaz ithal edecek.
Merkel’in Aliyev’le Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP) üzerinden aktarılacak gaz miktarının 10 milyar metreküpe çıkarılmasını önereceği öğrenildi. Enerji konusu Merkel'in geçtiğimiz hafta sonu Rusya lideri Vladimir Putin'le Berlin yakınlarındaki Merseberg’te yaptığı görüşmede de gündeme gelmişti. Rus doğalgazını Baltık Denizi üzerinden doğrudan Almanya'ya taşımayı hedefleyen Kuzey Akım 2 projesi ABD’nin yanısıra, bazı AB ülkelerinin de tepkilerine neden oluyor. ABD Başkanı Donald Trump Almanya’nın Rusya doğalgazına bağımlılığını eleştirmiş ve Berlin’i Rusya’nın esiri olmakla suçlamıştı. Merkel, Putin’le görüşmesinden sonra Avrupa'ya gaz tedariki zincirinde alternatifler olması gerektiğini söyledi.
Bu arada ziyaret öncesi Azerbaycan ile Almanya arasında yaşanan gerilimin görüşmelere yansıması ise beklenmiyor. Azerbaycan, Merkel’in heyetindeki Almanya Parlamentosu Güney Kafkasya Ülkeleri Parlamento Grup Başkan Yardımcısı CDU milletvekili Albert Weiler’i “istenmeyen adam” ilan etmiş, Merkel buna rağmen Azerbaycan ziyaretinden vazgeçmemişti. Azerbaycan yönetimi Azerbaycan sınırları içinde bulunan, ancak Ermenistan tarafından işgal edilen Dağlık Karabağ bölgesini ziyaret eden Weiler’in gelmesini istemediğini duyurmuş, Almanya ise onun yerine başka bir milletvekilinin Merkel’e eşlik edeceğini açıklamıştı.
