ABD Savunma Bakanı Jim Mattis’in Afganistan’ı ziyareti sırasında Kabil havaalanına intihar bombacıları ve havan toplarıyla saldırı düzenlendi. Saldırıyı hem Taliban hem de IŞİD üstlenirken, Taliban sözcüsü hedefin Mattis’in uçağı olduğunu söyledi. Saldırının ardından Amerika’nın düzenlediği hava operasyonunda ise yanlışlıkla sivil zayiatın meydana geldiği belirtildi.
Olaylar Mattis’in ülkesinin Afgan hükümetine desteğini ortaya koymayı tasarlayan ziyaretine gölge düşürürken, ABD’nin Afganistan’da daha fazla hava operasyonları ve daha agresif bir politika izlemesinin doğurabileceği risklere de işaret ettiği yorumları yapıldı.
Mattis’in uçağının Kabil havaalanına inmesinden saatler sonra militanlar, ana terminal yakınlarında havan mermileri dahil yüksek patlayıcılı mühimmatlar ve çok sayıda intihar saldırısı yeleğiyle saldırı düzenledi.
ABD yanlışlıkla sivilleri vurdu
Civardaki bir eve sığınan militanlarla güvenlik güçleri arasında gün boyunca çatışmalar yaşandı. Afgan yetkililer, saldırıda 1 Afgan kadının hayatını kaybettiğini, 11 sivilin de yaralandığını kaydetti. Afgan özel güçlerinin saldırganları savuşturduğu, çatışmada 4 militanı öldürdüğü bilgisi verildi.
Saldırının ardından Amerikan güçlerince Afgan özel polis birimlerine destek amaçlı hava operasyonu düzenlenirken, füzelerden birinin “arızalanması” sonucunda sivillere isabet ettiği açıklandı.
ABD öncülüğündeki askeri koalisyonun sözcüsü Donanma Yüzbaşı William Salvin Amerikan AP ajansına yaptığı açıklamada, ABD’nin iki Hellfire füzesi fırlattığını, füzelerden birinin havan topu saldırısı düzenleyen militanların bulunduğu binayı vurduğu, diğerinin ise bilinmeyen bir nedenle arıza sonucu hedeften saptığını söyledi. Salvin, olayda en az bir Afgan sivilin hayatını kaybettiğini ve bilinmeyen sayıda bazı sivillerin de yaralandığını belirtti.
NATO misyonundan yapılan açıklamada da, sivillerin zarar görmesinden duyulan “derin üzüntü” dile getirildi.
Mattis’in ziyareti, Başkan Donald Trump’ın yeni Afganistan stratejisinin açıklamasının birkaç hafta sonrasına denk geldi.
Yeni stratejide Amerikalı komutanlara militanları hedef almada daha fazla yetki tanınıyor.
Mattis, Afganistan’ı birlikte ziyaret ettiği NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Ghani’yle düzenlediği ortak basın toplantısında, sivil kayıpları önlemek için “ellerinden gelen her şeyi yapacaklarını” söyleyerek, “Teröristlere saldırırken Afgan halkını korumak için buradayız dedi. Mattis, militanları kadın ve çocukları kalkan olarak kullanmakla suçladı.
Amerikalı bakan, Washington’un Taliban’la Afganistan arasında müzakere edilmiş bir çözümü desteklediğini belirterek, “Taliban bombalarla kazanamayacağının ne kadar erken farkına varırsa, ölümler de o kadar erken son bulacak” dedi.
Mattis ve Stoltenberg, Afganistan’a desteklerinin devam edeceği ve ülkenin “uluslararası teröristler için tekrar barınak haline gelmemesi için mümkün olan her şeyi yapacakları” sözünü verdi.
Stoltenberg, NATO’nun “Afganistan’da kalmanın bedelini bildiğini ancak ayrılmanın bedelinin çok daha yüksek olacağını” söyleyerek, “Eğer NATO güçleri çok erken ayrılırsa, Afganistan’ın tekrar kaos ortamına geri dönmesi ve uluslararası terörizm için tekrar barınak haline gelmesi riski oluşur” diye konuştu.
NATO Genel Sekreteri, NATO’nun en az 2020’ye kadar Afgan güvenlik güçlerine mali destek sağlamaya kararlı olduğunu ve onlara yıllık 1 milyar dolar civarında yardım sağlamaya devam edeceklerini kaydetti.
Ghani de, Taliban’ın ya uluslararası terörizmle aynı eksene girmeyi ya da şiddetten vazgeçip hükümetle barış sürecine katılmayı seçebileceğini söyledi. Ghani, hükümetinin “Taliban’la görüşmelere ve bunun yanında Pakistan’ı da içeren bir barış stratejisine açık olmayı” sürdürdüğünü sözlerine ekledi.
Mattis, ABD’nin Afgan güvenlik güçlerinin eğitimine yardım için 3 bin ilave asker göndereceğini de duyurdu.
Katar’a sürpriz ziyaret
Mattis Afganistan’daki temaslarının ardından Katar’a sürpriz ziyarette bulunarak, ABD’nin Ortadoğu’daki en büyük askeri üssünde Katar emiri ve savunma bakanıyla görüştü.
Mattis’in El Udeid Hava Üssü’nü ziyareti, Katar Emiri Şeyh Tamim bin Hamad el Thani’nin geçen ay BM Genel Kurulu’na hitabında ülkesiyle 4 Arap ülkesi arasındaki krizin “koşulsuz diyalog” yoluyla çözülmesi çağrısını yinelemesinin hemen sonrasına denk geldi.
