Türkiye’de temaslarda bulunan İngiltere Dışişleri Bakanı Liz Truss’la görüşmesinin ardından konuşan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ukrayna savaşı nedeniyle ortaya çıkan tahıl krizine çözüm bulmak için İstanbul’da anlaşma olması durumunda “bir kontrol merkezi kurulacağını ve güvenli bölge oluşturulacağını” söyledi.
Çavuşoğlu ile Truss, Dışişleri Bakanlığı’nda biraraya geldi. Görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenlendi.
Birleşmiş Milletler’in tahıl kriziyle ilgili planını “gerçekçi ve uygulanabilir” bulduklarını ve desteklediklerini söyleyen Çavuşoğlu, “BM planı, İstanbul’da anlaşma olursa bir kontrol merkezi kurulacak ve Ukrayna karasularının hemen dışında bir güvenli bölge oluşturulacak. Bu bölgede özellikle Ukrayna limanlarına gidecek gemilerin, silah veya başka bir şey taşımadığından emin olmak için, kontrolu da yapılacak. Dönüşte de tabii gemilerin belirlenen ürünleri taşıdığından herkes emin olmak istiyor” dedi.
Ancak bu planla ilgili tarafların anlaşması gerektiğine dikkat çeken Çavuşoğlu, Türkiye’nin bir anlaşma sağlanması için BM’nin yanısıra hem Ukrayna hem de Rusya ile görüştüğünü kaydetti.
Türkiye tahıl krizinin çözümü için BM, Rusya ve Ukrayna’nın katılımıyla İstanbul’da bir toplantı yapmak istiyor.
Son olarak Savunma Bakanlığı’ndan bir askeri heyet Moskova’ya giderek, Rus Savunma Bakanlığı yetkilileriyle görüşmüştü.
“İddiaları araştırıyoruz, Ukrayna tahılının yasadışı satılmasına karşıyız”
Çavuşoğlu, “Daha çok Rusya üzerinde odaklandık, çünkü İstanbul’da teknik düzeyde bir toplantının yapılması planlanıyor, henüz bunun tarihi belli değil. Rusya’dan olumlu cevap bekliyoruz” diye konuştu.
Ukrayna tahılı veya herhangi bir ürününün Rusya veya başka bir ülke tarafından alınıp yasadışı piyasalara satılmasına karşı olduklarını vurgulayan Çavuşoğlu, "İddiaları ciddiye alıyoruz ve araştırıyoruz. Aslında gayet basit, süreci takip etmek kolay. 5-6 dolarlık bir programla takip edilebiliyor. Sonuçta biz bu iddialar neticesinde, her iddiayı ciddiye alarak incelemelerde bulunduk. Biz iddialar sonrası menşeinin Rusya olduğunu gördük. Biz Ukrayna'nın malının gayrı meşru olarak uluslararası piyasada satılmasına da karşıyız, Türkiye'de de satılmasına müsaade etmeyiz" ifadelerini kullandı.
Türkiye’nin bu süreçte yapıcı bir rol oynadığını ve çaba sarf ettiğini dile getiren Çavuşoğlu, bu sorunun bir an önce çözülmesi gerektiğini söyledi.
Rusya, Ukrayna tahılı çalmadığı konusunda ısrarlı
Kremlin ise Rusya'nın Ukrayna tahılı çalmadığını bir kez daha tekrarladı.
Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun Ankara'nın tahıl hırsızlığı iddialarını araştırdıklarına ilişkin açıklaması hakkında, "Rusya hiçbir şey çalmadı. Bu soruyu Dışişleri Bakanı'na sorun" ifadesini kullandı.
Ukrayna'nın Ankara Büyükelçisi Vasil Bodnar, Haziran ayı başında, Rusya'nın Ukrayna'dan çaldığı tahıl ürünlerinin alıcıları arasında Türkler'in de bulunduğunu öne sürmüş iddia edilen hırsızlıktan sorumlu olan kişilerin kimliğinin belirlenip yakalanması için Türkiye'den yardım istediklerini açıklamıştı.
“NATO zirvesi bir limit değildir”
Çavuşoğlu, gelecek hafta yapılacak NATO zirvesi ve İsveç ile Finlandiya’nın NATO üyeliğine ilişkin bir soru üzerine de, “NATO zirvesi bir limit değildir, yani son bir tarih belirlenmedi. Katılım protokolleri imzalansa bile, her üye ülkenin iç onay süreçleri de var” dedi.
Türkiye’nin endişelerini ve beklentilerini dile getirdiği metin üzerinde anlaşılan ve görüş ayrılığı bulunan noktalar bulunduğunu belirten Çavuşoğlu, “Eğer bu iki ülke müttefik olmak istiyorsa, güvenlik endişelerimizin karşılanması NATO için de öncelik olmalı, o ülkeler de bunu karşılamalıdır” diye konuştu.
29-30 Haziran’da yapılacak NATO zirvesinde, NATO’nun güney kanadında terörle mücadeleye odaklanacak bir oturum düzenlenecek olmasını önemli bulduklarını belirten Çavuşoğlu, NATO’nun terörle mücadele eden ülkelere desteğinin önemine işaret etti.
Truss: “Tahıl sorunu çözülmezse dünya açlığa sürüklenir”
İngiltere Dışişleri Bakanı Liz Truss ise Ukrayna tahılının güvenli bir şekilde ülkeden çıkarılması için Birleşmiş Milletler planının nasıl hayata geçirileceği konusunda şunları söyledi:
"Ukrayna'daki limanlar bloke edilmiş durumda. Dünyanın dört bir tarafında gönderilecek tahılların burada kaldığını görüyoruz. BM desteğiyle burada güvenli bir koridor oluşturmaya çalışıyoruz ama burada gecikmeler görüyoruz, en geç önümüzdeki ay eyleme geçilmesi gerekiyor. Yeni mahsuller de gelecek."
Truss, tahıl sorunu çözülmezse dünyanın açlığa sürüklenebileceğini de belirtti.
Finlandiya ve İsveç'in NATO üyeliğini de değerlendiren Truss, iki ülkenin birliğe katılmasının "kolektif güvenlik çabalarımız için güçlendirici etkisi olacağını düşünüyoruz" dedi.
Türkiye ve İngiltere'nin yenilenebilir enerji üretimiyle ilgili çalışmalar yürüttüğünü ve "güvenlik konusundaki ilişkilerimizin güçlendirilmesini" istediklerini belirten Truss, bunun için sanayi kapasitesinin artırılmasının sözkonusu olduğunu da ekledi.
İngiltere Dışişleri Bakanı Truss’ın yanısıra İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace da bugün Ankara’da temaslarda bulunuyor. Wallace, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ile görüştü.
Ankara bugün ayrıca İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid’i ağırlayacak.
