Başkan Donald Trump tarafından yüzyılın anlaşması olarak nitelenmişti ancak halen daha Washington’da bir sır gibi saklanmaya devam ediyor.
Trump’ın damadı ve baş danışmanı Jared Kushner ve Amerikalı müzakereci Jason Greenblatt İsrail-Filistin barış projesi üzerinde iki yıldır çalışıyorlar.
Salı günü Birleşmiş Milletler Güvenlik Konsey’inde bir konuşma yapan Greenblatt’in konuşmasında rapora ilişkin ortaya çıkan tek bilgi raporun 60 sayfa olduğuydu.
Konuşmasından sonra bir grup gazeteciyle sohbet eden Greenblatt, plan ortaya çıktığında yapılacak eleştirilere hazır olduğunu söyledi. Greenblatt raporun önümüzdeki birkaç ay içerisinde ortaya çıkacağını belirtti.
Greenblatt, “Raporu başarı şansının en yüksek olduğunu düşündüğümüz zamanda açıklayacağız. Bunun İsrail’deki seçimlerin koalisyon çalışmalarının önüne geçmemesini umuyorum “diye konuştu.
Başbakan Benyamin Netanyahu’nun Nisan’da yapılan seçimlerden sonra koalisyonu kuramamasının ardından Eylül ayının ortalarında İsrail’de yeniden genel seçimler yapılacak.
Filistinin tavrı
Greenblatt, söz konusu barış planının oluşturulması sürecinde kendisinin ve Jared Kushner’in hem İsrail hem de Filistin tarafından aralarında, siyasetçiler, dini liderler, akademisyenler, uzmanlar ve sıradan vatandaşların da bulunduğu çok sayıda kişiyle görüşmeler yaptıklarını söyledi.
Greenblatt, “Planda çok fazla sürprizler olacağını sanmıyorum. Fikirleri sunuyor ve reaksiyonları gözlemliyoruz ve bazı kırmızı noktalar olduğunu biliyoruz” dedi.
Filistin yönetimi 2017 Aralık ayında Trump yönetiminin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıması ve geçen yılda büyükelçiliğini taşımasıyla birlikte planı kabul etmeyeceğini duyurmuştu. Hem Müslümanlar hem Hıristiyanlar hem de Yahudiler için kutsal olan Kudüs şehrinin statüsünü en tartışmalı konu durumunda.
Amerikalı müzakereci Greenblatt, planın ortaya çıkmasıyla birlikte Filistin tarafının yumuşama göstermesini umduğunu söylüyor.
Greenblatt, “Eğer yöneticileri planı reddetmeyi tercih ederlerse bu Filistin halkı için gerçekten trajik olacaktır” dedi.
İran faktörü
Ancak yine de Greenblatt, plan içerisinde Filistin tarafını masaya oturmaya ikna edecek ilginç noktalar olduğu konusunda iddialı. Haziran ayında 50 milyar dolarlık ekonomik yardım seçeneğine rağmen Filistin tarafı Bahreyn’deki görüşmelere katılmayı reddetmişti.
Greenblatt’a göre planın en önemli noktalarından biri İsrail’in güvenliği konusu ve bölgeye potansiyel müdahaleler meselesi.
Greenblatt, “Harika bir barış planı olsa da eğer İran’ın müdahalede bulunmayacağından emin olamazsak ne kadar başarılı olabiliriz ki?” dedi ve Filistin ve İsrail arasında barış sağlanmasının İran’ın en büyük kabusu olduğunu söyledi.
Greenblatt ve Kushner önümüzdeki hafta yeniden bölgeye gidecekler ve Trump yönetiminde İran politikasının önemli ismi, ABD'nin İran Özel Temsilcisi Brian Hook da onlarla birlikte bu seyahate katılacak.
