Erişilebilirlik

‘IŞİD’e Katılımlarda Aile Bağları Rol Oynuyor’


Batılı genç Müslümanlar’ın IŞİD ve El Kaide’ye katılma nedenlerini açıklamaya çalışan siyasetçiler genellikle sosyal etkenlere ve büyük çaplı siyasi etkinliklere dikkat çekiyor. Ancak uzmanlara göre genç Müslümanlar’ı bünyelerine katmaya çalışan cihatçı örgütler için aile ve arkadaşlık bağları da büyük rol oynuyor.

Aile ve arkadaşlık bağları, istihbarat örgütlerinin terör hücrelerine sızmasını zorlaştırıyor ve radikalleşmeyi engellemeyi amaçlayan stratejileri baltalıyor.

Akrabalık ve arkadaşlık bağları Paris’te 130 kişinin ölümüne, 350 kişininse yaralanmasına yol açan saldırıları düzenleyenlerin içinde bulundukları ağları da güçlendirdiği görülüyor.

Saldırganlardan Brahim Abdesalam ve Salah Abdesalam, iki kardeşti. Paris’in banliyölerinden Saint Denis’te 13 Kasım saldırılarından birkaç gün sonra düzenlenen baskında 26 yaşındaki kuzeniyle birlikte öldürülen Abdülhamid Abaaoud ise Abdesalam kardeşlerle çocukluk arkadaşıydı.

Brüksel’deki bağımsız araştırma kuruluşu Egmont Enstitüsü uzmanı Profesör Rik Coolsaet, Suriye’ye giden Fransızca konuşan savaşçılardan çoğunun Brüksel’in banliyölerinde yetiştiklerini, Abdülhamid Abaaoud’la olan yakın arkadaşlık ilişkilerinin bu kişilerin örgüte girmesinde büyük rol oynadığını söylüyor.

Brüksel’in yoksul banliyölerinden Molenbeek’te birarada büyüyen Abdeslam kardeşler ve 27 yaşındaki Fas asıllı Adaaoud arasındaki güçlü bağ, önce adi suç işleyerek başlamış, sonraysa terörizme dönüşmüş. Abaaoud ve kaçmayı başaran ve Suriye’ye erişmiş olabileceği düşünülen Salah Abdeslam, 2010 yılının Aralık ayında bir otoparka gizlice girmekten tutuklanmış ve ikili, birlikte hapis cezası çekmiş.

Belçika ve Hollandalı cihatçılara ilişkin bir veritabanı oluşturan ve İslamcı köktendincilik konusunda araştırmalar yapan Pieter Ostaeyen, cihatçılar arasında akrabalığın çok önemli olduğunu vurguluyor ve bunun en uç örneğinin Abdülhamid Adaaoud’un 13 yaşındaki erkek kardeşi Yunus’u da örgüte katmaya çalışması olduğunu kaydediyor.

Paris saldırılarının beyni Abdülhamid Abaaoud, 2014’te Fas’ta yaşayan dedesini ziyaret etme bahanesiyle kardeşi Yunus’u önce Türkiye’ye, oradan da Suriye’ye götürmüş. Kardeşlerin babası Ömer Abaaoud, Belçika gazetesi Het Laatste Nieuws’a, kardeşinin beynini yıkadığı ve aileye leke sürdüğü için büyük oğlunu hiçbir zaman affetmeyeceğini söylüyor.

Yunus ise sosyal medya üzerinden gönderdiği mesajında Suriye’den Avrupa’ya döneceğine ve Fransız paramiliter terörle mücadele birimi RAID’in öldürdüğü ağabeyinin öcünü alacağına söz veriyor.

Paris saldırılarını düzenleyen hücre, akrabalık ve arkadaşlık bağları üzerine kurulu tek ağ değil. Yoksul mahallelerde suç işlemek ve hapse girmek de bu bağları güçlendiriyor.

Tüm bu bağlar, köktendinci imam Ferit Benyettou tarafından kurulan Fransa’dakiButtes-Chaumont adlı ağı destekliyor. Benyettou, geçtiğimiz Ocak ayında Fransız mizah dergisi Charlie Hebdo’nun bürosuna saldırı düzenleyen Cezayir asıllı Fransa doğumlu Şerif ve Said Kouachi’yi de radikalleştiren kişi olarak biliniyor.

Paris’teki Ulusal Bilim Araştırmaları Merkezi’nden sosyal antropolog Scott Atran’a göre yeni militan yetiştirmede aile ve arkadaşlık faktörü kilit rol oynuyor. Atran, Nisan ayında Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde verdiği brifingde her 4 kişinden üçünün El Kaide ya da IŞİD’e aile ya da arkadaş etkisiyle katıldığını söyledi.

Ancak Atran, anne babaların çocuklarının IŞİD’e katılma arzularından nadiren haberdar olduğunu belirtiyor.

Uzman, terör örgütlerine katılan Avrupalı Müslümanların hayatlarının geçiş dönemlerinde olduğuna dikkat çekiyor. Örneğin örgüt öğrencilere, göçmenler,e iş ya da eş değiştirme sürecinde olanlara, memleketlerinden ayrılıp yeni bir ülkede yeni bir çevre edinmeye çalışanlara cazip geliyor. Çoğu dini eğitim almamış olan bu gençler dini bir misyon etrafında dönen, sosyal olarak sıkı, ideolojik olarak dar olan bu çevrede adeta yeniden doğduklarını hissediyor.

Terörle mücadele edenler içinse sıkı aile ve arkadaşlık bağlarının sıkı olduğu ağlara sızmak çok zor. Birbirlerine çok güçlü sadakatle bağlı olan teröristlerin içinden birini casus olmaya ikna etmek neredeyse imkansız.

Pieter Ostaeyen, Belçika’daki ağların akraba ve arkadaşlığa dayalı olarak bünyelerine yeni militanlar katma çabasının iki aşamalı olduğunu söylüyor. İlki, Antwerp’te Fuat Belkacem’in kurduğu köktendinci grup Sharia4Belgium. Bu örgüt şu anda yasaklanmış durumda. Özellikle Fas kökenlileri seçen örgüt, din propagandası yaparak yandaş topluyordu.

Sharia4Belgium’un ilk üyeleri, Suriye’ye gittikten sonra internet üzerinden aile ve arkadaşlarıyla bağlantı kurarak onları da katılmaya teşvik etmeye çalışıyordu. Ostaeyen, örgüte katılan ikinci dalganın şimdi aynı taktiği kullanarak kendi arkadaş ve akrabalarını saflarına çekmeye çalıştığını, bu sürecin halen devam ettiğini söylüyor.

STÜDYO VOA

BM’den Gazze’de ‘kıtlık’ uyarısı – 18 Mart
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:29:58 0:00
XS
SM
MD
LG