Erişilebilirlik

İran’daki Gösterilerin İlham Kaynağı Gazeteciye İdam Cezası


İranlı gazeteci Ruhullah Zam.
İranlı gazeteci Ruhullah Zam.

İran’da 2017 yılı sonunda yoksulluk ve ekonomik kriz nedeniyle düzenlenen hükümet karşıtıgösterilere ilham veren gazeteci Ruhullah Zam yargılandığı davada idam cezasına çarptırıldı.

Ruhullah Zam, AmadNews adlı internet sitesi ve mesaj uygulaması Telegram’da kurduğu kanal üzerinden protestoların ne zaman düzenleneceğine ilişkin bilgilerin yanı sıra İran siyasetinde Şii yönetici sınıfını doğrudan hedef alan görüntüler paylaşıyordu.

Fransa’nın başkenti Paris’te sürgünde olan Zam, bilinmeyen bir nedenle İran’a dönmüş ve 2019 yılı Ekim ayında istihbarat yetkilileri tarafından gözaltına alınmıştı. Son aylarda Zam’ın çalışmalarıyla ilgili itiraf niteliğinde birçok açıklama İran televizyonlarında yayınlanmıştı.

‘’Yeryüzünde fesat’’ suçlaması

İran yargı erki sözcüsü Gulamhüseyin İsmaili, İranlı gazetecinin ‘‘yeryüzünde fesat çıkarmaktan’’ suçlu bulunduğunu ve idam cezasına çarptırıldığını açıkladı. İran yasalarında ‘’yeryüzünde fesat’’ suçlaması daha çok casusluk ya da İran hükümetini devirme girişimleriyle bağlantılı olarak kullanılıyor.

Ruhullah Zam’ın Devrim Mahkemesi tarafından verilen bu kararı temyize götürme hakkı bulunuyor.

İran’da 2017’de patlak veren gösteriler gıda fiyatlarında yaşanan ani artış üzerine başlamıştı. İlk gösteriler Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin sertlik yanlısı muhalifleri tarafından halkın öfkesini İran liderine yöneltmek amacıyla İran’ın doğusundaki muhafazakar Meşhed kentinde başlatılmış olsa da, ülke genelinde birçok kente yayılan protestolar İran’da tüm yönetici sınıfı hedef alan bir öfkeye dönüşmüştü.

Ruhullah Zam tarafından paylaşılan videolar, göstericilerin sloganlarının doğrudan Cumhurbaşkanı Ruhani ve dini lider Ayetullah Ali Hamaney’i hedef aldığını ortaya koymuştu. Zam’ın platformu ayrıca gösterilerin yeri ve zamanına ilişkin ayrıntılara da yer veriyordu.

Ruhullah Zam’ın Telegram’daki kanalı, İran hükümetinin molotof kokteyli yapımının anlatıldığı gerekçesiyle yaptığı başvuru üzerine kapatılmıştı.

AP haber ajansına göre İran’da 2017 yılındaki protestolarda yaklaşık 5.000 kişinin gözaltına alındığı ve 25 kişinin hayatını kaybettiği sanılıyor.

Babası reform yanlısı din adamıydı

Ruhullah Zam, 1980’lerin başında hükümette görev alan reform yanlısı Şii din adamı Muhammed Ali Zam’ın da oğlu. Muhammed Ali Zam, 2017 yılı Temmuz ayında bir mektup kaleme almış, İran medyasında da yayımlanan mektupta oğlunun yönettiği AmedNews haber kanalı ile Telegram kanalını desteklemediğini belirtmişti.

İran’da 2017 yılındaki gösteriler, ülkede 2009 yılında eski Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad’ın tartışmalı bir şekilde kazandığı seçimlerin ardından muhalif Yeşil Hareket’in düzenlediği protestolardan bu yanaki en büyük gösteriler olarak değerlendirilmişti.

STÜDYO VOA

Köprü kazasının ardından milyarlarca dolarlık tazminat bekleniyor – 28 Mart
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:29:59 0:00
XS
SM
MD
LG