Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, NATO tatbikatında görevli şahısların yaptıkları sonrası, Türkiye’nin NATO’yla olan müttefiklik bağını sorguladı ve bu durumu Rusya’dan S-400 hava savunma füze sistemi alınmasıyla ilişkilendirdi.
NATO’nun Norveç-Stavanger’deki tatbikat sırasında Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Atatürk ile Erdoğan aleyhine yönelik iki ayrı olay, Ankara’da tepki yaratmayı sürdürüyor. Türkiye – NATO ilişkisi tarihinde ilk kez Ankara’nın ortak tatbikattan asker geri çekmesine neden olan olaylar nedeniyle dün NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg özür mesajı yayınladı. Ancak Stoltenberg’in Türkiye’den özür dilemesine ve Norveç’in olaylara neden olan şahıslar hakkında resmi işlem başlatmasına rağmen bugün Erdoğan’ın yanı sıra Türkiye’deki farklı kesimler tepkilerini sürdürüyor.
Erdoğan, bugünkü konuşmasında NATO ittifakını müttefiklik bağına aykırı davranmaya suçlamaya devam etti. Erdoğan’ın, NATO’ya yönelik mesajlarında, Türkiye’nin ittifaka üyeliğini sorgulayan yaklaşımı ve NATO’nun Rusya’dan S-400 hava savunma füze sistemi alınmaması için Ankara’ya baskı yapmak istendiği ifadeleri dikkat çekti.
“Kuru özürle geçirilemez”
Türkiye’nin güçlendiği için saldırılara maruz kaldığı söylemini yineleyen Erdoğan, “İşte Norveç'teki NATO tatbikatında sergilenen terbiyesizliği sizler de takip ettiniz. Bazı yanlışlar vardır ki onları aptallar değil ancak alçaklar yapar. Bu da işte böyle bir hadisedir. Şahsımı ve Cumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ü hedef alan bu terbiyesizliği, NATO içinde bir süredir varlığını müşahede ettiğimiz çarpık bir bakış açısının dışa vurumu olarak anlıyorum. NATO'nun güvenirliği tüm üye ülkeler nezdinde sorgulanabilir hale gelmiştir. NATO'daki terbiyesizlik kuru bir özürle geçiştirilemez.” dedi.
NATO’nun Suriye kaynaklı sınır ihlali saldırılarında Türkiye’ye gerekli savunma desteğini vermediğini de anımsatan Erdoğan, NATO’nun Türkiye’nin savunması için Suriye sınır bölgesine konuşlandırmasını geri çektiği Patriot füze sistemi tartışmalarına göndermede bulundu. Bu nedenle NATO ve ittifak üyeleri karşı çıksa da Türkiye’nin Rusya’dan gerekli hava savunma sistemini satın alacağını vurgulayan Erdoğan, şunları dile getirdi:
“Suriye'den ülkemize yönelik tehditlerin zirveye çıktığı bir dönemde füze savunma sistemlerini geri çekerek Türkiye'ye yönelik bir saldırı durumunda harekete geçilmeyebileceği intibasını veren NATO'nun güvenirliği, tüm üye ülkeler nezdinde sorgulanır hale gelmiştir. Biz kendi güvenliğimizi sağlamak için Rusya'dan S-400 hava savunma sistemleri almaya kalktığımızda, ittifakın önde gelen kimi ülkeleri tarafından ortaya konan tepki de bu çarpıklığı teyit eder mahiyettedir. Aynı sistemin bir alt sürümünü satın alan ülkeler Yunanistan, Slovakya, Bulgaristan'a ses çıkarmayanlar nasıl oluyor da Türkiye'ye ses çıkarıyorlar. Kusura bakmasınlar Türkiye adım atacağı zaman birilerine sorarak kararını vermeyecek. Buradan NATO ve diğer müttefiklerimize açıkça ifade ediyoruz, biz S-400'leri aldık, iş bitti. Finansman konusundaki detayları konuşuyoruz. En yakın zamanda bu sistemi ülkemizde kuracağız.”
CHP de Erdoğan’a destek verdi
Erdoğan’ın NATO’nun özrünü yetersiz bulmasına ana muhalefet partisi CHP’den destek geldi. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, NATO tatbikatında yaşanan olayları “skandal” olarak niteleyerek, şunları ifade etti:
“Biz siyasetçiyiz. İçeride oturur tartışırız, a partisinin, b partisinin genel başkanıyla düşüncelerimizi söyleriz ve tartışırız. Sonuçta biz bir aileyiz, 80 milyonluk bir aileyiz ama hiçbir zaman kendi ülkemizin tarihine ve bugününe hakaret edilmesini kabul edemeyiz. Şimdi bu yetkililerden Türkiye'ye yapılan bu hakaret nedeniyle yöneticileri tatmin edecek açıklama bekliyoruz. Bu sıradan bir 'Özür dileriz' olayıyla geçiştirilecek bir konu değildir. Biz güçlü, itibarı olan bir devletiz. Biz, demokrasiyi, insan haklarını savunan bir devletiz. Türkiye'ye yönelik eleştiriler olabilir, buna itirazımız yok ama hiç kimse Türkiye'nin yöneticilerine ve tarihine hakaret edemez. Bunu şiddetle kınıyoruz.”
Akar’la Stoltenberg Kanada’da görüştü
Bu arada Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar, dün akşam Kanada-Halifax’da, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’le bir araya geldi. Görüşmeye ilişkin Genelkurmay Başkanlığı’ndan yapılan açıklamada şöyle denildi:
“NATO Genel Sekreteri, NATO tatbikatında yaşanan olaydan dolayı NATO adına özür dilemiştir. Konuyla ilgili olarak Norveç’te bir idari soruşturma başlatıldığını ifade eden Genel Sekreter, ayrıca Cumhurbaşkanımız Erdoğan’a da özürlerinin iletilmesini talep etmiştir. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Akar, başlatılan idari soruşturmanın sadece olaydan sorumlu kişilerle sınırlı kalmayıp, etraflı bir soruşturma yapılmasını ve bazı kişilerin kendi amaçları için NATO’yu araç olarak kullanmasına ve ittifakın işbirliği ve dayanışmasına zarar vermesine müsaade edilmemesi gerektiğini ifade etmiştir.”
Akar, Kanada’da “Halifax Uluslararası Güvenlik Forumu”nda temaslarını sürdürüyor.
Atatürkçü Düşünce Derneği de tepki gösterdi
Türkiye’deki sivil toplumdan NATO’ya ilişkin tepkiler yükseliyor. Bu tepkilerden dikkat çekeni Atatürkçü Düşünce Derneği’nin (ADD) yazılı açıklaması oldu. Açıklamada, NATO’nun Türkiye lehine bir ittifak olmadığı savunularak, özetle şu görüşlere yer verildi:
“Norveç’te yapılan NATO tatbikatında yaşanan rezalet ile bir kez daha NATO’nun ortağı değil, hedefi olduğumuzu bütün çıplaklığı ile gördük. Türkiye, tatbikatın sunuş kısmında hedef (düşman) ülkeler arasında gösterildi. Üstelik Mustafa Kemal Atatürk’ün fotoğrafı kullanılarak… Her ne kadar daha sonra yapılan açıklamalar, özürlerle durum kurtarılmaya çalışılsa bile bu ne ilk ‘yanlışlık’ ne de son ‘hata’ olacak. Bu tür tatbikatlarda, seminerlerde hedefler, konular aylar öncesinden saptanır ve onaylanır. Doğaçlama yapılan konuşmalarda ancak dil sürçmeleri olabilir. Yapılan bir hata değil gerçek niyetlerin dışa vurumu. Bu olay ilk kez olmuyor. Daha önce de İtalya’da yapılan bir NATO toplantısında yine ‘yanlışlıkla’ bölünmüş Türkiye haritası kullanılmıştı. Bir toplantıda yanlışlıkla Türkiye haritası yerine İspanya ya da başka bir harita yansıtılabilir. Ancak NATO yetkililerinin evrak çantalarında bölünmüş Türkiye haritalarının bulunmasının açıklaması yoktur. Bu olaydan sonra BOP planlarının açıklanması, en yetkili ağızlardan Ortadoğu’da 22 ülkenin haritalarının değişeceğinin ifade edilmesi, Irak’ın fiilen bölünmesi, Suriye’nin içinde bulunduğu durum, ülkemizi bölme amacını yıllardır sürdüren terör örgütüne son aylarda gönderilen binlerce TIR dolusu silah, aynı “yanlışlığın” birbirini tamamlayan parçalarıdır. NATO üyesi ülkelerdeki bazı yabancı şirketlerin ajandalarında, dağıttıkları haritalarda da yanlışlık yapılması tesadüf değildir. Mustafa Kemal Atatürk’ün ‘Bağımsızlık benim karakterimdir’ sözünün yol göstericimiz olması gerektiği bir kez daha doğrulanmıştır. Emperyalizm NATO üzerinden ülkemize sopa göstermektedir. Türkiye tam bağımsız olmadıkça ‘dost’ görünümündeki emperyalist ülkelerin bu tür küstahlık ve tehditlerinden kurtulamayacaktır.”
NATO’nun Norveç’teki tatbikatında neler oldu?
NATO ile Türkiye arasında gerginliğe neden olan süreç şöyle gelişti:
Norveç-Stavanger’deki Ortak Harp Merkezi (Joint Warfare Centre) bünyesinde yürütülen tatbikatta Türkiye ile ilgili iki ayrı olay yaşandı. İlk olayda, askeri simülasyon belgeleri arasında “Düşman Liderler Biyografisi” adıyla hazırlanan görsel sunumda, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Atatürk’ün heykeli görüntüsü bu biyografilerden birine yerleştirildi. Atatürk’ün biyografisi veya ismi değil ancak heykel görüntüsü bir başka düşman lider biyografisi içerisinde yer aldı. Bu durumu TSK personeli fark edince itiraz etti ve simülasyonu hazırlayan sivil teknisyen ise internetten yaptığı araştırmayla Atatürk heykeli görüntüsünü yanlışlıkla biyografiler dosyasına yerleştirdiği savundu. Söz konusu Atatürk heykeli görüntüsü dosyadan çıkartıldı. İkinci olayda ise, Norveç Silahlı Kuvvetleri mensubu ‘Recep Tayyip Erdoğan’ adıyla sahte bir sosyal medya hesabı açtı ve askeri tatbikat simülasyonu kapsamında Erdoğan adına bu hesaptan “düşman ülkeler” ile işbirliği mesajları yayımladı. Bu iki olay üzerine NATO JWC Komutanı Andrzej Reudowicz’in özür mektubu yayımladığı açıklandı.
Bu olayları Türkiye kamuoyuna Erdoğan dünkü açıklamasıyla duyurdu. Türkiye bu olaylar nedeniyle tatbikatta yer alan 40 kişilik askeri gücünü geri çekti.
