Amerika, Myanmar’ın kuzeybatısındaki Arakan (Rakhine) eyaletinde yaşayan onbinlerce Arakanlı Müslüman’ın komşu ülke Bangladeş’e kaçmaya zorlanmasını kaygıyla izlediğini ve Myanmar hükümetiyle yakın temas içinde olduğunu açıkladı.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Heather Nauert, Perşembe günü gazetecilere Amerika’nın Myanmar politikasını açıkladı.
Nauert, yaptığı açıklamada, “Burma’nın kuzeyinde yer alan Rakhine (Arakan) eyaletindeki durum bizi derinden kaygılandırıyor. İnsan hakları ihlalleri nedeniyle yerel halkın bölgeden uzaklaşmaya başladığını haber alıyoruz. Arakan’daki köylerin topluca yakıldığı, güvenlik güçleri ve silahlı sivillerin şiddet eylemlerine giriştiği bildiriliyor” dedi.
Burmalı güvenlik güçlerine yönelik saldırıları bir kez daha kınadıklarını kaydeden Nauert, bir yandan da bu güvenlik güçlerine, şiddet eylemlerinin tırmandırılmaması, hukukun üstünlüğü ve insan haklarına saygı çerçevesinde yerel nüfusun korunması için çağrıda bulunduklarını kaydetti. Sözcü, “Rakhine eyaleti dahil tüm Burma’dan gerginlikleri körükleyecek eylemlerden kaçınılmasını istiyoruz” dedi.
Nauert also said the U.S. welcomes acknowledgement by the Myanmar government of the need to protect all communities, and its pledge to implement recommendations of the advisory commission on the Rakhine state aimed at addressing long-standing challenges that predate the country’s democratic transition.
Nauert ayrıca Myanmar hükümetinin tüm toplumların korunması gerektiğini kabul etmesini ve Rakhine eyaletinde, Myanmar’ın demokrasiye geçiş sürecinden önce de varolan zorunları çözmek amacıyla oluşturulan danışma komisyonunun önerilerini hayata geçirme taahhüdünde bulunmasını memnunlukla karşıladıklarını belirtti.
Sözcü, Amerika’nın, Arakanlı nüfusu koruma konusunda Myanmar hükümetine güvenip güvenmediğine ilişkin bir soruya yanıt olarak ise Amerika’nın, Myanmar’ın gerek gazetecilere gerekse yardım örgütlerine daha rahat erişim sağladığını görmek istediğini kaydetti.
Amerika Dışişleri Bakanlığı Doğu Asya ve Pasifik Dairesi’nden bir sözcü de, Burma olarak da bilinen Myanmar ve Myanmar’a komşu ülkelerle görüştüklerini bildirdi ve Arakanlı Müslümanlar’ın durumunu en üst düzeyde, gerek özel gerekse kamuya açık şekilde ele aldıklarını söyledi.
Sözcü, ”Şiddet eylemlerine ve bu eylemlerin Arakanlı Müslümanlar ve sivil nüfus üzerindeki etkilerine ilişkin haberler bizi derinden kaygılandırıyor” dedi.
ABD Dışişleri Bakanlığı, Myanmar hükümetinin Kızılhaç örgütü aracılığıyla insani yardım gönderilmesine sıcak baktığına ilişkin işaretleri memnunlukla karşıladığını da kaydetti.
Siviller şiddet eylemlerinden kaçıyor
Son şiddet dalgası 25 Ağustos’ta, bir grup Arakanlı isyancının, etnik azınlıkları katliamdan kurtarmak amacıyla polis karakollarına ve askeri bir üssüne saldırması üzerine patlak verdi. Şiddet eylemlerinin yaşandığı Rakhine eyaleti, Arakanlı Müslüman nüfusun en yoğun olduğu bölge.
Çatışmalar ve askeri müdahale sonucu en az 400 kişinin yaşamını yitirdiği, çok sayıda Arakanlı Müslüman köylünün Bangladeş’e kaçtığı bildiriliyor.
Bangladeş’te bulunan BM Mülteci Dairesi Asya Direktörü Vivian Tan, Amerika’nın Sesi’ne yaptığı açıklamada, yardım çalışanlarının tahminlerine göre 164 bin Arakanlı Müslüman’ın Bangladeş’e ulaştığını belirtti.
Birleşmiş Milletler, 25 Ağustos’tan bu yana 146 bin kişinin sınırı geçerek Bangladeş’e sığındığını kaydediyor.
Yetkililer, BM Dünya Gıda Programı’nın onbinlerce kişiye gıda yardımında bulunduğunu söylüyor. Bangladeş’e varan kadın ve çocukların açlık çektiği ve bu kişilerde beslenme yetersizliği görüldüğü de alınan haberler arasında. BM, şu anda mülteci kamplarında yaşayanlara ek olarak yeni gelenleri de desteklemek amacıyla 11,3 milyon dolarlık mali kaynağa ihtiyaç olduğunu bildiriyor.
Amerika, Arakan Kurtuluş Ordusu olarak bilinen grubun güvenlik noktalarına 25 Ağustos’ta düzenlediği saldırıları şiddetle kınamış, Burma’daki tüm etnik grupları barış ve istikrar için işbirliği yapmaya çağırmıştı.
Myanmar lideri Aung San Suu Kyi, şiddet eylemlerine verdiği yanıt nedeniyle eleştiri oklarının hedefi oldu. Birçok gözlemciye göre Suu Kyi, Burma Ordusu’nun Arakanlı Müslümanlar’a gaddarca davrandığına dair haberleri gözardı ediyor. Suu Kyi, Arakan krizi ve Rakhine eyaletinde 25 Ağustos’ta isyancıların güvenlik noktalarına saldırısıyla ilgili olarak adeta bir ”yanlış bilgi buzdağı” oluştuğunu iddia ediyor.
Aung San Suu Kyi’nin makamının Facebook hesabında paylaştığı mesajda, Twitter’da yayınlanan ve Arakanlılar’a ait olduğu öne sürülen ceset fotoğraflarının, yaşanan şiddet olaylarıyla ilgisi olmadığı iddia edildi.
Nobel Barış Ödülü sahibi olan Aung San Suu Kyi, ”sahte haberlerin” ”teröristler”in amaçlarına hizmet etmek için kullanıldığını kaydetti.
Uluslararası baskı artıyor
İnsan hakları savunucularıysa Burma hükümetini şiddet eylemlerini durdurmaya çağırıyor.
İnsan Hakları Gözlem Örgütü Asya Direktör Yardımcısı Phil Robertson, tüm hükümetlerin Aung San Suu Kyi ve Burma ordusuna şiddetin sona erdirilmesi için çok büyük baskı uygulaması gerektiğini söyledi. Robertson ayrıca Bangladeş’e kaçan Arakanlı mültecilerin insan hakları ihlallerine ilişkin iddialarının değerlendirilmesi için bağımsız gözlemcilere erişim hakkı tanınması gerektiğini kaydetti.
Robertson, Amerika ve uluslararası toplumu, mültecilere daha fazla insani ve tıbbi yardımda bulunmak için harekete geçmeye çağırdı.
”Trump Yönetimi şimdiye kadar konuyla ilgili olarak çok kısıtlı tepki verdi. Bu ilgisizlik son derece şaşırtıcı” şeklinde konuşan Robertson, ”Myanmar’da çok ciddi bir insani kriz yaşanıyor. Amerika, kısa süre öncesine kadar Myanmar hükümetiyle kalkınma ve ticaretle ilgili konularda işbirliği yapıyordu” dedi.
Arakanlı Müslüman nüfusa uygulanan baskı ve insan hakları ihlalleri, Dışişleri Bakanlığı’nın 2016 İnsan Hakları Raporu’nda Myanmar’ın en önde gelen insan hakları meselesi olarak yer alıyordu.
Arakanlı Müslümanlar, nüfusunun çoğunluğu Budist olan Myanmar’daki çok sayıda etnik azınlıktan biri. Myanmar hükümeti, Bangladeş’ten ekonomik nedenlerle gelen göçmenler olarak nitelediği Arakanlı Müslümanlar’a, nesillerdir Myanmar’da yaşadıklarını kanıtlamalarına rağmen şimdiye kadar hiçbir zaman vatandaşlık hakkı tanımadı.
