NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Afganistan’daki uluslararası askeri güçlerin ülkeden çekilebilmesi için, Taleban milislerinin geçen yıl ABD ile yapılan barış anlaşmasına uymak için daha fazla çaba göstermesi gerektiğini söyledi. Anlaşma tüm uluslararası güçlerin Mayıs ayında Afganistan’dan çekilmesini öngörüyor.
Stoltenberg 17-18 Şubat’ta düzenlenecek NATO Savunma Bakanları Zirvesi öncesi Brüksel’de gazetecilere açıklama yaptı. NATO Genel Sekreteri, Afganistan’daki uluslararası güçlerin ani bir şekilde geri çekilmesinin ülkede terör eylemlerinin yeniden artmasına neden olabileceği uyarısında bulundu.
Jens Stoltenberg, “Terör örgütlerine destek vermemek için bağları kesme vaadi de dahil diğer vaatlerin yerine getirilmesi hususunda Taleban’ın hala daha fazla adım atması gerekiyor” dedi. Zirvede, NATO’nun Afganistan’daki varlığının geleceği tartışılacak.
Stoltenberg ayrıca, “Afganistan’daki varlığımız koşullara bağlı. Hiçbir müttefik Afganistan’da gerektiğinden daha uzun süre kalmak istemiyor ancak zamanı gelmeden de geri çekilmeyeceğiz. Gereğinden fazla kalmamakla fazla erken geri çekilmemek arasında doğru dengeyi yakalamamız gerekiyor” ifadelerini kullandı.
Trump yönetiminin döneminde imzalanan anlaşmayla geçen yıl Eylül ayında Taleban ile Afganistan hükümeti arasında ilk kez doğrudan barış müzakereleri başlatıldı. Anlaşma sayesinde Afganistan’daki ABD askerlerinin sayısı da 13 binden 2 bin 500’e indirildi.
Biden yönetimi anlaşmayı yeniden değerlendiriyor
Diğer taraftan, son dönemlerde Afganistan’da milislerin şiddet eylemlerinin artması üzerine Başkan Joe Biden, söz konusu barış anlaşmasının koşullarına ne derece uyulduğunu ve ABD’nin müdahalesini sonlandırıp-sonlandırmamayı yeniden değerlendirilmeye aldı.
Amerika’nın 2 bin 400’den fazla kayıp verdiği ve yaklaşık 1 trilyon dolar harcadığı Afganistan operasyonları, ABD tarihinin en uzun süreli denizaşırı operasyonu olarak tarihe geçti.
NATO Genel Sekreteri Stoltenberg de Biden yönetiminin endişelerini yansıtan ifadeler kullandı ve “Barış müzakereleri hala kırılgan ve Taleban’ın sivillere yönelik saldırıları da dahil şiddet olaylarının seviyesi hala kabul edilemez düzeyde yüksek. Taleban şiddeti azaltmalı, iyi niyetle müzakere etmeli ve uluslararası terör gruplarıyla işbirliğine son verme sözünü yerine getirmeli” dedi.
Afgan liderler, Taleban’ın Amerika öncülüğündeki uluslararası güçlerin ülkeden geri çekilmesinin ardından askeri yollarla gücü ele geçirme hedefinde olduğu için barış görüşmelerini ağırdan aldığı görüşünde.
Taleban iddiaları reddediyor
Taleban ise 29 Şubat’ta ABD ile imzalanan anlaşmanın koşullarına uymadıkları yönündeki iddiaları reddediyor. Taleban liderleri, anlaşmanın feshedilmesi halinde, ülkede yaklaşık 20 yıldır süren savaşın “tehlikeli bir şekilde tırmanacağı” uyarısında bulunuyor.
Taleban’ın NATO zirvesi öncesinde yayınlanan bir mesajında da milislerinin atağa geçmediği, Taleban kontrolundaki bölgenin ABD destekli Afgan güvenlik güçlerinin saldırılarına karşı savunmada olduklarını öne sürüldü.
Taleban mesajında, “NATO’nun yaklaşan bakanlar toplantısı için mesajımız şu: İşgalin ve savaşın devam etmesi ne sizin ne de bizim halkımızın çıkarına. Savaşların ve işgalin uzamasını isteyenler, son 20 yıldır olduğu gibi yine sorumlu tutulacaktır” ifadeleri yer aldı.
