Kısaca Brexit olarak adlandırılan İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden çıkış kararı, birlik içinde en güçlü ekonomiye sahip Almanya’da da ağır bir siyasi krize yol açtı. Berlin’deki siyasi gözlemciler ‘İngiltere'nin AB'den ayrılması, Birlik için sonun başlangıcı’ görüşünde.
Siyaset sahnesinde yoğun bir diplomasi trafiği ile AB'nin geleceğini ipotek altına alan karara tepki ve önlemlerin tartışılması sürüyor. Başbakan Merkel, pazartesi günü AB Konseyi Başkanı Donald Tusk, Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande ve İtalya Başbakanı Matteo Renzi'yi Berlin'e davet ettiğini, salı günü de Federal Meclis'te özel bir oturum düzenleneceğini açıklamıştı.
Bugün ise Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier Berlin’de, Fransa Dışişleri Bakanı Jean Marc Ayrault, Hollanda Dışişleri Bakanı Bert Koenders, İtalya Dışişleri Bakanı Paolo Gentiloni, Belçika Dışişleri Bakanı Didier Reynders ve Luksemburg Dışişleri Bakanı Jean Asselborn’la olağanüstü bir zirvede bir araya geldi. Toplantıyı değerlendiren Steinmeier, ‘Brexit kararına, sükunet ve sağduyu ile analiz ederek, duygusal reaksiyonlardan kaçınarak tepki vereceğiz’ dedi.
Birleşik Krallık’la Avrupa Birliği’nden çıkış müzakerelerinin vakit kaybı olmadan başlaması gerektiğini vurgulayan ve bu konumda AB’nin ‘depresyona ve eylemsizliğe sürüklenmemesi gerektiğini’ vurgulayan Steinmeier, birlik üyelerinin Avrupa’nın mülteciler, gençlerin istihdamı ve güvenlik gibi öncelikli konularda çözüm üretmesi çağrısı yaptı.
Zirveyle ilgili konuşan Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Marc Ayrault ise Almanya ve Fransa'nın Avrupa Birliği'nin daha iyi işlemesini arzuladıklarını ve AB'yi daha etkili hale getirmeyi hedeflediklerini söyledi.
Bu arada Berlin’deki zirveye çağrılmayan diğer AB üyesi ülkelerin tepkilerine cevap veren Steinmeier, bugünkü gibi görüşmelerin ve fikir alışverişlerin gelecek günlerde devam edeceğini söyledi. Estonya Cumhurbaşbakanı Toomas Hendrik Ilves, dün yaptığı açıklamada Steinmeier’in sadece AB’nin kurucu üyelerini çağırmasını eleştirmiş ve bu tavrın AB içinde bölünmeye yol açacağını savunmuştu.
Başkent Berlin yılın şimdiye dek en sıcak hafta sonunda, İngiltere'nin AB’den ayrılmasının, hem Avrupa hem de Almanya açısından sonuçlarını değerlendirirken, ülkedeki ekonomi çevreleri gelişmeleri çok karamsar bir şekilde izliyor.
İngiltere ile hem siyasi hem de ekonomik anlamda yoğun işbirliği içinde olan Almanya, Britanya'nın birlikten ayrılması ile kendi ekonomisinin de ağır yara alacağından endişeleniyor. İngiltere 2015 yılı verilerine göre 89 milyar Euro hacimle ABD ve Fransa’dan sonra Almanya’nın üçüncü büyük ticaret ortağı. İngiltere’de bulunan 2 bin 500’den fazla Alman şirketi bu ülkede yaklaşık 370 bin kişiye istihdam yeri sağlıyor.
Almanya'daki yaklaşık 3 bin İngiliz şirketinde ise 200 bin kişi çalışıyor. Uzmanlar Brexit'ten İngiltere ekonomisinin yanı sıra en olumsuz etkilenecek ülkenin Almanya olacağı görüşünde birleşirken, Almanya'nın kısa vadeli yatırım ve ihracatında ve uzun vadeli büyüme dinamiklerinde olumsuz bir gelişme bekliyorlar.
Ayrılma kararı bulaşıcı mı?
Brexit depreminden sonra Berlin’de bir diğer derin endişe kaynağı, sonucun Avrupa ülkeleri arasında domino etkisi yapma ihtimali ve buna bağlı olarak AB'de çözülme sürecinin başlaması. Kısa vadede, Berlin’in AB bütçesine daha fazla mali aktarım yapmak zorunda kalacak olması da keyifleri kaçıran bir durum.
Gerçi İngilizlerin birliği terk etmesinden sonra Almanya’nın Avrupa Birliği’ndeki ağırlığının daha da artması bekleniyor, ancak Yunanistan'daki kurtarma süreci, Ukrayna sorunu ve mülteci krizi nedeniyle birlik içinde tepkilerinin hedefi olan Başbakan Merkel’in durumunun daha da zorlaşacağına kesin gözüyle bakılıyor.
Aşırı sağcılara gün mü doğdu?
Berlin’de endişeye yol açan bir diğer konu, ülkelerini AB‘den çıkarmak için deyim yerindeyse hazırda bekleyen Avrupalı sağcı partiler. Kararın özellikle aşığı sağcı partilerin popüler olduğu Avusturya, Hollanda ve Fransa'da benzer AB referandumlarını tetikleyebileceği tahmin edilirken, İslam düşmanı Almanya için Alternafif Partisi AfD’nin güçlü ismi Björn Höcke Almanya’da da, halkın AB üyeliğini oylamasını isteyen ilk isim oldu.
Erlangen Üniversitesi’nden ekonomi ve siyaset uzmanı Prof. Alp Bahadır, Brexit’in domino etkisi yaratacak bir karar olduğunu belirterek, Avrupa Birliği’nin diğer ülkelerinde de referanduma gidilmesinin, birliğin sonunun başlangıcı olacağını öne sürüyor.
