Türkiye'nin Avrupalı ve Amerikalı müttefikleri, İran'daki cumhurbaşkanlığı seçim sonuçlarını ve seçimler sonrasında güvenlik kuvvetlerinin göstericilere karşı şiddete başvurmasını giderek daha yüksek sesle eleştiriyor. Ama Cumhurbaşkanı Gül'ün, Mahmud Ahmedinejad'a tebrik mesajı göndermesinden bu yana Ankara sessizliğini koruyor. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu da, İran'ı eleştirmekten kaçındı.
Geçen yıl Avrupa'nın tamamı İran Cumhurbaşkanına soğuk davranırken Cumhurbaşkanı Gül, Ahmedinejad'ı İstanbul'da ağırladı. Ayrıca Amerika'nın eleştirilerine rağmen Türkiye, doğal gaz ihtiyacını karşılamak için İran'a, Rusya'nın alternatifi olarak bakmaya başladı. Gazeteci Akif Emre, Adalet ve Kalkınma Partisi hükümetinin İran politikasının Batılı müttefiklerini reddetmek anlamına gelmediğini söylüyor.
Akif Emre, Türkiye'nin yeni politikasının bir yandan Batı'yla ilişkilerini korurken, diğer yandan da Afrika ve Ortadoğu ülkelerinin yanı sıra komşularıyla yeni açılımlar yapmak olduğunu belirtiyor.
Türk hükümeti bu politika çerçevesinde Hamas gibi örgütlerin liderlerini ya da uluslararası mahkemeler tarafından soykırımla suçlanan Sudan Devlet Başkanı Ömer el Beşir'i ağırladı. Bahçeşehir Üniversitesi uluslararası ilişkiler uzmanlarından Cengiz Aktar, İran ve Batı'yla ilişkilerin dengelenemeyeceği görüşünde.
Aktar "Uluslararası konularda ikili, ya da üçlü politika uygulayamazsınız," diyor. İran'da yaşananların 'demokrasi meselesi' olduğunun altını çizen Aktar, hükümetin aynı çelişkiye Sudan konusunda da düştüğünü savunuyor.
İstanbul sokaklarında da Ahmedinejad'a ve Türkiye'nin tavrına destek veren yok.
Dışişleri Bakanı Ahmed Davutoğlu, Türkiye'nin Ahmedinejad'a yönelik uzlaşmacı tavrının özellikle de İran'ın nükleer programı konusunda İran ve Batı'nın arasını bulmaya yardımcı olacağını savunuyor,
Ama Cengiz Aktar'a göre, Davutoğlu Türkiye'nin önemini fazla abartıyor. Aktar, "Davutoğlu, İran ve Batı arasında kurulması beklenen yeni ve farazi bir ilişkide arabuluculuk yapmayı düşünüyor olabilir. Ama ne yazık, İran'ın da, Batı'nın da böyle bir şey için Türkiye'ye ihtiyacı yok," diye konuşuyor.
İran, Türkiye'nin Amerika'yla arasında arabuluculuk yapma önerisini defalarca reddetti. Tahran hükümetinin, muhalefet gösterilerini sert bir şekilde bastırmasının, arabuluculukta ısrar eden Ankara'yı güç durumda bırakabileceğini düşünenler var. Gerek İran içinden, gerekse Türkiye'nin Batılı müttefikleri arasında Tahran'a daha sert yaptırım uygulanması yönünde çağrılar artıyor. Ancak köşe yazarı Akif Emre'ye göre Türkiye'nin bu adımı atması oldukça zor.
Emre, "Türkiye öncelikle dengeyi korumaya çalışacaktır," diyor ve "Eğer Avrupa Birliği ve Amerika İran konusunda yeni bir politika uygularsa o zaman Türkiye Batı ittifakının yanında yer alacaktır," diyor.
Mahmud Ahmedinejad Batı aleyhtarı söylemlerini arttırırken, İranlı göstericilere uygulanan baskı da sertleşmeye devam ediyor. Uzmanlar bu durumun Türkiye'yi İran ve Batı arasında denge kurma konusunda zorlayacağını söylüyor.
