Türk Dünyası Kongresi

Türkçe konuşan ülke ve toplulukların liderleri, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de toplandı.

30 ülkeden temsilcinin katılımıyla yapılan iki günlük Türk Dünyası Kongresi'nin açılışını Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan yaptı.

"Türk Devletler ve Toplulukları, Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği Kongresi” ilk kez Türkiye dışında yapılıyor.

Kongre'ye, bağımsız Türk devletleri dahil; Kosova, Yunanistan ve Afganistan'dan Türkler; Irak Türkmenleri, Çerkezler, Nogaylar; Uygur, Çuvaş ve Gagavuz Türkleri; Altay, Tataristan, Dağıstan, Başkurdistan, Karaçay ve Kırım gibi pek çok bölgeden temsilci katıldı.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ni Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat temsil etti.

Ortak Siyaset Oluşturulması

Kongre'nin açılışında konuşan Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, ticari ilişkilerin geliştirilmesiyle Türk dünyasının güçleneceğini söyledi. Aliyev, Kazakistan, Türkmenistan ve Azerbaycan'ın zengin doğal gaz ve petrol kaynaklarıyla Türkiye'nin altyapısı ve transit imkanlarının, "ortak siyaset oluşturulması için olumlu şartlar sağlayacağını" ve bunun da "Türk dünyasını birleştireceğini" belirtti.

Aliyev, bazı ülkelerin parlamentolarında, Ermeni soykırımı iddialarına ilişkin tasarılara da değinerek Türkiye'ye destek verdi. Azerbaycan Cumhurbaşkanı, Türkiye'ye karşı asılsız ithamlarda bulunulduğunu vurguladı ve Hocalı Katliamını hatırlattı. Aliyev, Ermeni soykırımı iddialarını "büyük Ermeni yalanı" olarak nitelendirdi ve "hak ve adalet bizim tarafımızdadır" dedi.

Demokratikleşme, Kurumsallaşma

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan da 11. Türk Devletleri ve Toplulukları Kongresi'nin "ortak bir vizyonun belirlenmesinde bir dönüm noktası olduğunu" söyledi.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, demokratikleşme vurgusu yaparak, Türki devletler arasında işbirliği çağrısında bulundu ve şöyle konuştu: "Demokratikleşme, hukukun üstünlüğü, saydamlık, iyi yönetim, temel insani hak ve özgürlüklerin genişletilmesi, bölgesel küresel bütünleşme çabalarını güçlendirmek, gelecek vizyonumuzun temeli olmalıdır. Ortak bölgemiz olan Avrasya'nın insan kaynakları ve doğal zenginlikleri tüm sorunların aşılmasına imkan verecek boyuttadır. Rekabet yerine işbirliği ruhunun hakim olması hepimizin yararına olacaktır."

Erdoğan, bu işbirliğinin kurumsal olması gerektiğini de vurguladı: "Türk Cumhuriyetleri arasındaki ibirliğinin daha planlı ve koordineli olması; diğer bir ifadeyle kurumsal olması vakti çoktan gelmiştir. Bu amaçla, Türk dili konuşan ülkeler Devlet Başkanları Zirvesinin daimi bir sekreteryasının kurulmasını teklif ediyorum, önemsiyorum."

'Dağlık Karabağ Kanayan Yaramız'

Ortadoğu ve Irak'taki gelişmelerin bütün Türk dünyasını etkileyecek düzeyde olabileceğini söyleyen Erdoğan, Dağlık Karabağ konusunda, "en ağır yaralardan biridir, kanayan yaramızdır" dedi.

"Ermenistan'ın haksız işgali neticesinde bir milyon Azeri'nin kendi ülkelerinde mülteci durumuna düştüğünü" hatırlatan Eroğdan, Ermenistan'ın bu işgale son vermesi gerektiğini kaydetti. Erdoğan şöyle konuştu: "Ermenistan, evrensel değerlere, temel insan haklarına, komşluluk ilişkilerine, hiçbir hukuk kaidesine uymayan bu kabul edilemez tutuma ve haksız işgale derhal son vermek zorundadır."

Erdoğan, konuşmasında, Irak'taki Türkmenlerin ve Kıbrıslı Türklerin durumuna da dikkat çekti.

KKTC: Türk Dünyasının Desteğine Sahibiz

Kongre'de bir konuşma yapan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat, Kıbrıs Türk toplumunun bütün açılımlarının Rum Kesimi tarafından engellenmeye çalışıldığını, Rum Kesiminin "şantaj uyguladığını" ve Kuzey Kıbrıs'la ilişki kurmaya çalışan ülkelere baskı uygulandığını belirtti.

Talat, 2004 yılında Annan Planı'na destek vererek Kıbrıslı Türklerin büyük bir fedakarlık yaptığını; büyük zorlukları göze aldığını söyeldi.

Yıllardır büyük zorluklar yaşadıklarını söyleyen, Mehmet Ali Talat, Türk dünyasından gelen desteğe güvendiklerini kaydetti: "Kıbrıslı Türkler olarak herhangi bir endişeye sahip değiliz. Türk dünyasının desteğini bugüne kadar aldığımız gibi, bundan sonra da almaya devam edeceğimizden eminiz. Türk dünyasının bütünleşmesi, gücünü birayara toplaması, koordine olması, bize daha fazla yansıyacaktır. Bunun farkındayız, bilincindeyiz. 100 milyonluk bir dünyanın bize vereceği desteğin, sorunlarımızı çözecek en önemli destek olduğunun bilincindeyiz."

Amerika'nın Sesi Azerice Yayın Bölümü Bakü muhabiri Tapdık Ferhadoğlu'nun Kongre'deki katılımcılarla yaptığı söyleşileri, yukarıdaki bağlantıya tıklayarak dinleyebilirsiniz.