İSTANBUL —
Yolsuzluk suçlamalarıyla çalkalanan AK Parti hükümetinin İnternet kullanımını kontrol altına alma çabaları giderek daha fazla tepki çekiyor. Birçokları için yolsuzluk suçlamalarının ve İnternet sansürünün aynı zamana denk gelmesi tesadüf değil.
Polisin, Ocak ayı ortasında hükümetin İnternet kontrolüne ilişkin yasa teklifini protesto eden bir grup göstericinin üzerine biber gazı ve tazyikli suyla müdahale etmesi, İstanbul’un göbeğini savaş alanına çevirmişti. AK Parti’nin teklifinin yasalaşması durumunda İnternet hizmeti sağlayan şirketler, hükümetin isteği üzerine dört saat içinde bazı İnternet sitelerini kapatmak zorunda kalacak. Yasa teklifi, anahtar kelime taramalarının engellenmesini ve İnternet kullanıcılarının bilgilerinin iki yıl boyunca saklanmasını da öngörüyor.
“Tasarı İnternet özgürlüğüne indirilmiş son darbe”
Bilgi özgürlüğü için mücadele eden Korsan Parti internet sitesinden avukat Selin Kaledelen, hükümetin İnternet erişimini kısıtlamak amacıyla getirdiği yasa tekliflerinin amacının yolsuzluk suçlamalarının önünü tıkamak olduğunu söylüyor.
Kaledelen konuyla ilgili olarak şunları söyledi: ”Bu adımı atmalarını bekliyordum, bu nedenle şaşırmış değilim. Yasa, yetkililere, İnternet sitelerini dört saat içinde kapatma imkanı tanıyacak. Benim için bu, hukuk açısından bakıldığında diktatörlük anlamına geliyor. Bu bir sansür yasasıdır ve bu yasayı tanımıyoruz.”
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, 17 Aralık’ta üst düzey yolsuzluk iddialarının soruşturulmasıyla başlayan sürece, binlerce emniyet müdürü ve savcıyı görevden alıp yeni atamalar yaparak yanıt vermiş ve soruşturmaların, hükümet yandaşlarını haksız yere hedef aldığını söylemişti.
İstanbul Politika Forumu’ndan siyaset bilimi uzmanı Cengiz Aktar’a göre yeni yasa teklifi, kaygı verici eğilimin bir parçası:
“Bu tasarı, Türkiye’de zaten hasar görmüş İnternet özgürlüğüne indirilen son darbe. 2007’de çıkarılan yasa zaten İnternet’e çok fazla kısıtlama getirmişti. Türkiye, İnternet özgürlükleri konusunda zaten şu anda da dünyanın en geri ülkelerinden biri. Bunun nereye kadar gideceğini göreceğiz. Türkiye’yi Kuzey Kore gibi bir ülkeye dönüştürmek için dünyayla tüm bağları koparmak son derece zor. Bu yasa teklifi, hükümet tarafından atılan umutsuz bir adım.”
“Yasa teklifi kişisel mahremiyeti koruma amaçlı”
Ancak hükümet, yasa teklifinin sadece kişilerin özel hayatını ve mahremiyetini koruma amaçlı olduğu ve uluslararası standartlara uyduğu konusunda ısrar ediyor.
Mevcut yasa kapsamında 40 binden fazla İnternet sitesine erişim mahkemelerce engellendi. Bu rakam, dünyada en fazla İnternet kısıtlaması yapan ülkelerden birinin Türkiye olduğuna işaret ediyor. YouTube gibi popüler İnternet sitelerine birkaç yıl boyunca engelleme getirilmişti.
“İnsanlar bilgiye erişmek istiyorlarsa engelleyemezsiniz”
İstanbul Bilgi Üniversitesi’nden hukuk profesörü ve siber özgürlük uzmanı Yaman Akdeniz, bu tip İnternet kısıtlamalarının etkinliğini sorguluyor:
“YouTube’a erişim engellendiğinden beri Türk halkı İnternet ve İnternet’le ilgili konularda çok fazla bilgi edindi. Eğer insanlar bilgiye erişmek istiyorlarsa onları durduramazsınız. Bilginin bir yerlerde olduğunu fark ettiklerinde insanları engellemeniz mümkün olmaz.”
İktidar partisinin, TBMM’deki çoğunluğu gözönünde bulundurulduğunda İnternet kısıtlamalarına ilişkin teklifinin yasalaşma olasılığının çok yüksek olduğu görülüyor. Ancak Korsan Parti sitesinden avukat Selin Kaledelen, hükümetin, kendisini, İnternet özgürlükleri konusunda giderek daha da şiddetlenen tartışmaların ortasında bulacağı görüşünde:
”Başarılı olacaklarını sanmıyorum. Bizim gibi insanlar konuşmaya devam edecek. Sadece hükümetin yolsuzlukları da değil, her türlü konuda... Gelecekte başka kanallardan iletişim kuracağız. Bizi durduramazlar. Ancak kendi siber ordularını kurabilirler, bunu da yapıyorlar zaten. Bilgisayar mühendislerini, hackerları, yazılımcıları yanlarına alarak kendi ekiplerini oluşturuyorlar.”
Kısa süre önce yapılan bir kamuoyu yoklaması, halkın %64‘ünün, Türkiye’deki ana akım medyanın hükümete yönelik yolsuzluk suçlamalarını özgür bir şekilde yansıtmadığına inandığını gösteriyor. Gözlemciler, İnternet’in önemli bir alternatif haber alma aracı haline geldiği görüşünde. 18 aylık seçim sürecinde Türkiye’de İnternet özgürlükleri savaşının çok daha geniş kapsamlı sonuçlar doğurması bekleniyor.
Polisin, Ocak ayı ortasında hükümetin İnternet kontrolüne ilişkin yasa teklifini protesto eden bir grup göstericinin üzerine biber gazı ve tazyikli suyla müdahale etmesi, İstanbul’un göbeğini savaş alanına çevirmişti. AK Parti’nin teklifinin yasalaşması durumunda İnternet hizmeti sağlayan şirketler, hükümetin isteği üzerine dört saat içinde bazı İnternet sitelerini kapatmak zorunda kalacak. Yasa teklifi, anahtar kelime taramalarının engellenmesini ve İnternet kullanıcılarının bilgilerinin iki yıl boyunca saklanmasını da öngörüyor.
“Tasarı İnternet özgürlüğüne indirilmiş son darbe”
Bilgi özgürlüğü için mücadele eden Korsan Parti internet sitesinden avukat Selin Kaledelen, hükümetin İnternet erişimini kısıtlamak amacıyla getirdiği yasa tekliflerinin amacının yolsuzluk suçlamalarının önünü tıkamak olduğunu söylüyor.
Kaledelen konuyla ilgili olarak şunları söyledi: ”Bu adımı atmalarını bekliyordum, bu nedenle şaşırmış değilim. Yasa, yetkililere, İnternet sitelerini dört saat içinde kapatma imkanı tanıyacak. Benim için bu, hukuk açısından bakıldığında diktatörlük anlamına geliyor. Bu bir sansür yasasıdır ve bu yasayı tanımıyoruz.”
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, 17 Aralık’ta üst düzey yolsuzluk iddialarının soruşturulmasıyla başlayan sürece, binlerce emniyet müdürü ve savcıyı görevden alıp yeni atamalar yaparak yanıt vermiş ve soruşturmaların, hükümet yandaşlarını haksız yere hedef aldığını söylemişti.
İstanbul Politika Forumu’ndan siyaset bilimi uzmanı Cengiz Aktar’a göre yeni yasa teklifi, kaygı verici eğilimin bir parçası:
“Bu tasarı, Türkiye’de zaten hasar görmüş İnternet özgürlüğüne indirilen son darbe. 2007’de çıkarılan yasa zaten İnternet’e çok fazla kısıtlama getirmişti. Türkiye, İnternet özgürlükleri konusunda zaten şu anda da dünyanın en geri ülkelerinden biri. Bunun nereye kadar gideceğini göreceğiz. Türkiye’yi Kuzey Kore gibi bir ülkeye dönüştürmek için dünyayla tüm bağları koparmak son derece zor. Bu yasa teklifi, hükümet tarafından atılan umutsuz bir adım.”
“Yasa teklifi kişisel mahremiyeti koruma amaçlı”
Ancak hükümet, yasa teklifinin sadece kişilerin özel hayatını ve mahremiyetini koruma amaçlı olduğu ve uluslararası standartlara uyduğu konusunda ısrar ediyor.
Mevcut yasa kapsamında 40 binden fazla İnternet sitesine erişim mahkemelerce engellendi. Bu rakam, dünyada en fazla İnternet kısıtlaması yapan ülkelerden birinin Türkiye olduğuna işaret ediyor. YouTube gibi popüler İnternet sitelerine birkaç yıl boyunca engelleme getirilmişti.
“İnsanlar bilgiye erişmek istiyorlarsa engelleyemezsiniz”
İstanbul Bilgi Üniversitesi’nden hukuk profesörü ve siber özgürlük uzmanı Yaman Akdeniz, bu tip İnternet kısıtlamalarının etkinliğini sorguluyor:
“YouTube’a erişim engellendiğinden beri Türk halkı İnternet ve İnternet’le ilgili konularda çok fazla bilgi edindi. Eğer insanlar bilgiye erişmek istiyorlarsa onları durduramazsınız. Bilginin bir yerlerde olduğunu fark ettiklerinde insanları engellemeniz mümkün olmaz.”
İktidar partisinin, TBMM’deki çoğunluğu gözönünde bulundurulduğunda İnternet kısıtlamalarına ilişkin teklifinin yasalaşma olasılığının çok yüksek olduğu görülüyor. Ancak Korsan Parti sitesinden avukat Selin Kaledelen, hükümetin, kendisini, İnternet özgürlükleri konusunda giderek daha da şiddetlenen tartışmaların ortasında bulacağı görüşünde:
”Başarılı olacaklarını sanmıyorum. Bizim gibi insanlar konuşmaya devam edecek. Sadece hükümetin yolsuzlukları da değil, her türlü konuda... Gelecekte başka kanallardan iletişim kuracağız. Bizi durduramazlar. Ancak kendi siber ordularını kurabilirler, bunu da yapıyorlar zaten. Bilgisayar mühendislerini, hackerları, yazılımcıları yanlarına alarak kendi ekiplerini oluşturuyorlar.”
Kısa süre önce yapılan bir kamuoyu yoklaması, halkın %64‘ünün, Türkiye’deki ana akım medyanın hükümete yönelik yolsuzluk suçlamalarını özgür bir şekilde yansıtmadığına inandığını gösteriyor. Gözlemciler, İnternet’in önemli bir alternatif haber alma aracı haline geldiği görüşünde. 18 aylık seçim sürecinde Türkiye’de İnternet özgürlükleri savaşının çok daha geniş kapsamlı sonuçlar doğurması bekleniyor.
