Yemen'de halk ayaklanmaları devam ediyor. Değişim isteyen halkın gösterilere devam ettiği Yemen, Ortadoğu'da siyasi belirsizlik açısından belki de en karmaşık ülkelerden biri.
Washington'daki Carnegie Vakfı uzmanlarından Christopher Boucek’e göre, Yemen'de kötüye gidebilecek herşey daha da kötüye gidiyor:
"Bu olayları ateşleyen rahatsızlıklara baktığımızda, bunların yolsuzluk, resmi kayıtlara göre yüzde 35 oranında olan işsizlik ki gerçek oran yüzde 50, adam kayırma, giderek kötüleşen ekonomi, su ve petrol sorunu olduğunu görüyoruz. Yani Yemen'de kötüye gidebilecek herşey kötüye gidiyor."
Suudi Arabistan'ın güneyindeki Yemen Arap yarımadasındaki en yoksul ülke. Aşiretlere bölünmüş ülkenin ekonomisi çok kötü, genç nesil huzursuz, isyancı hareket yükselişte ve El Kaide'nin ülkedeki varlığı yadsınamaz boyutlarda.
Ortadoğu'daki bir çok ülkede olduğu gibi Yemen'de de halk değişim istiyor. Siyasi değişim talebinin temelinde de ekonomik sıkıntılar yatıyor. Ancak Mısır ve Tunus gibi ülkeler bu zamana kadar baskıcı liderler tarafından yönetilirken Yemen'de cumhurbaşkanı, cumhurbaşkanı tarafından atanmış bir başbakan, meclis ve siyasi muhalefet var.
Ancak uzmanlar siyasi kurumların kök salamadığını ve olgunlaşamadığını söylüyor. Amerika'nın Yemen eski büyükelçisi Barbara Bodine Yemen'in 1990'da birleşik devlet haline gelmesinin ardından ülkede demokratikleşme sürecinin başladığını belirtiyor. Ancak bu süreç ekonomik sorunlar ve Şii Huti isyancıların eylemleri nedeniyle ilerleyemedi. Barbara Bodine şunları söylüyor:
"Zaman içinde ülkede bir geriye dönüşün yaşanması halk arasında huzursuzluk yarattı. Geriye gidişin temel nedenleri kötü yönetim ve cumhurbaşkanının 32 yıl boyunca görevde kalmasıydı. Ülkede yönetimin yeniden canlandırılması, reform yapılması gerekiyordu."
Uzmanlara göre muhalafet de meclisteki resmi muhalefet ve sokak göstericileri arasında ikiye bölündü. Chris Boucek muhalefetin sağlam olmadığını, kendi içinde çatlaklar yaşadığını ve Salih'in görevden alınması hariç hiçbir ortak hedefi bulunmadığını söylüyor:
"Muhalefetin üzerinde görüş birliği içinde olduğu tek konu Cumhurbaşkanı Salih ve ailesinin ülkeden ayrılması gerektiği. Bunun ötesinde hiçbir uzlaşma noktaları yok. Muhalefetin her hangi bir gündem üzerinde çalıştığına henüz şahit olmadık."
Cumhurbaşkanı Salih'in gitmesi ve geçici hükümet kurulması müzakereleri kesintiye uğradı. Ordunun bazı üst düzey üyeleri muhalefete katıldı.
Uzmanlar bu üst düzey askerlerin görevlerinden istifa etmediğine işaret ediyor. Chris Boucek bu yetkililerin gelecekte kurulması olası bir hükümette yer almayı planladıklarını hatırlatıyor:
"İktidarda bulunan elit gruplar bir anlaşmaya varılmadan önce kendi yerlerini sağlamlaştırmaya çalışıyor. Bence sonunda varılacak bir anlaşmada Salih görevden ayrılmayı kabul edecek. Ancak geçiş sürecinin de başlaması gerekiyor."
Uzmanlar genç protestocuların müzakereler sonucu ortaya çıkacak bir anlaşmayı kabul etmeyebileceğini belirtiyor. Bir iktidar boşluğunda yönetime kimin geçeceği konusunda da belirsizlik yaşanıyor. Mısır'da olduğunun aksine Yemen'de geçiş dönemi için saygı duyulan bir kurum ya da kişi yok.
Ancak büyükelçi Bodine'e göre Yemen'in üzerine inşa edebileceği bir siyasi altyapısı mevcut:
"Mısır, Tunus, Suriye'nin aksine Yemen'de bir demokrasi hareketi vardı. Ülkede siyasi partiler var. Bir parlamento var. Bu kurumlar gerektiği gibi işlevlerini yapamadı ama yoktan var etmeye çalışmak yerine mevcut kurumları işlevsel hale getirmek daha iyi bir yöntem."
Büyükelçi Bodine'e göre Salih'in yerine geçecek olan kişi büyük sorunlar yaşayacak. Bu sorunlar arasında patlamaya hazır bir genç nesil, maddi kaynakların kuruması, iç isyancılar ve terörizm bulunuyor.
