ABD Maliye Bakanı Janet Yellen, Rusya'nın Ukrayna'ya karşı yürüttüğü "korkunç savaşı" kınamayarak avantaj elde etmeye çalışan ülkelerin dar görüşlü olduklarını ve Batı'nın yaptırımlarını baltalarlarsa, bunun sonuçlarıyla karşılaşacaklarını söyledi.
Reuters haber ajansı, Yellen'ın merkezi Washington’da bulunan düşünce kuruluşu Atlantik Konseyi'nin etkinliğinde yapacağı konuşmanın satırbaşlarını yayınladı. Yellen, ABD ve ortaklarının, Ukrayna’yı işgali nedeniyle Moskova ve Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin'e uyguladıkları kapsamlı yaptırımları baltalayan eylemlere "kayıtsız kalmayacakları" uyarısında bulundu.
Yellen, Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşın dünya genelinde ekonomik görünümü yeniden düzenlediğini ve Biden yönetiminin Rusya'yı "korkunç davranışından" ve uluslararası hukuk ihlallerinden sorumlu tutma taahhüdünde kararlı olduğunu söyledi.
Yellen, "Putin karar verdiği bu korkunç savaşa son verene kadar Biden yönetimi Rusya'yı ekonomik, mali ve stratejik izolasyona daha da itmek için ortaklarımızla birlikte çalışacak. Hiç endişeniz olmasın" dedi.
Yellen, Rus işgalinin birçok ülkeyi ve şirketi ortak tutum almaya ve Moskova ile ticari ilişkilerini kesmeye teşvik ettiğini söyledi. Yellen, şirketlerin bu duruşunun diğer "daha gerçekleşmemiş küresel zorluklara" küresel tepkiyi şekillendirmede yardımcı olabileceğini kaydetti.
"Boşluğu doldurarak kazanç sağlama fırsatı görüyorlar"
Öte yandan Yellen, herhangi bir ülkenin adını vermeden, "bazı ülkeler hala beklemede, belki de Rusya ile ilişkilerini koruyarak ve diğerlerinin bıraktığı boşluğu doldurarak kazanç sağlama fırsatı görüyorlar" dedi.
Yellen, "Bu tür niyetler dar görüşlüdür. Hem barışçı güvenlik hem de ekonomik refah için uluslararası düzenimizin geleceği tehlikede. Açık konuşalım, birleşmiş koalisyon, uyguladığımız yaptırımları baltalayan eylemlere kayıtsız kalmayacak" dedi.
Yellen'ın sözleri, ABD Başkanı Joe Biden'ın Hindistan’ı, Rusya'dan daha fazla petrol satın almanın çıkarına olmadığı ve ABD'nin Ukrayna'daki savaşa tepkisini güçleştirebileceği konusunda uyarmasından günler sonra geldi. Hindistan, Moskova'ya yaptırım uygulamayan ülkeler arasında.
Washington ve müttefikleri, Rusya'ya ve çatışmalara karşı net bir tavır almaları için Hindistan, Çin ve diğer kararsız ülkelere baskı yapmaya çalışıyor.
Janet Yellen, Biden'ın çok taraflı yaklaşımının, G7’deki gelişmiş ülkelerin Rusya'ya önemli maliyetler getirmesine olanak tanıdığını söyledi. Yellen, barış ve refahı koruyan kurallara dayalı bir küresel düzeni desteklemek için hareket ettiklerinin altını çizdi.
ABD Maliye Bakanı, benzer yaklaşımın ve paylaşılan değerlerin iklim değişikliği, pandemiyi sona erdirme ve düşük gelirli ülkeleri destekleme gibi diğer büyük sorunların çözülmesine yardımcı olabileceğini söyledi.
Yellen, "Uluslararası Para Fonu gibi mevcut kurumlarımızı ve çok taraflı kalkınma bankalarını 21. yüzyıla uygun hale getirme amacıyla modernize etmek için de değişikliklere ihtiyaç olduğunu" söyledi.
Yellen’ın çağrıları, Biden’ın Rusya'nın G20 ülkeleri arasından çıkarılacağını söylemesinin ardından geldi.
Yeni mali sistem mesajı
Savaşa ve süren pandemiye atıfta bulunan Yellen, "Bazıları bugünün büyük düşünmek için doğru zaman olmadığını söyleyebilir. Yine de bunu, uluslararası mali sistemimizde eş zamanlı tanık olduğumuz boşlukları gidermeye çalışmak için doğru zaman olarak görüyorum" diye konuştu.
Amerikalı yetkililerin 1941'de, İkinci Dünya Savaşı'nın başlarında IMF, Dünya Bankası ve savaş sonrası uluslararası mali sistemi oluşturmak için teklifler hazırlamaya başladığını hatırlatan Yellen, bugün yeni bir sisteme ihtiyaç olduğunu söyledi.
Yellen, "O gün nasıl beklenmediyse, biz de yeni bir normal beklememeliyiz. Daha iyi bir geleceği bugünden şekillendirmeye başlamalıyız" ifadelerini kullandı.
Savaşın etkileri
Yellen, Atlantik Konseyi’ndeki konuşmasında da küresel ekonomik büyümenin Rusya'nın Ukrayna'daki savaşından etkileneceğini söyledi. Yellen ayrıca savaşın, gıda, enerji ve bazı metallerin fiyatlarını keskin bir şekilde yükselterek mevcut enflasyonist baskıları körüklediğini belirtti.
Yellen, Rusya'dan gelen enerji arzındaki kesintilere karşı en savunmasız durumda olan Avrupa'da resesyon öngörülerinin daha endişe verici olduğunu kaydetti.
Yellen, ABD'nin "çok güçlü bir ekonomiye ve çok güçlü bir işgücü piyasasına" sahip olduğunu, ancak "güçlü ücret baskıları," enflasyon ve Çin'deki COVID-19 karantinaları nedeniyle tedarik zincirinde daha fazla baskı olasılığıyla karşı karşıya kaldığını belirtti.
Yellen, ABD dolarının küresel ekonomide kilit rezerv para birimi olmaktan çıkmasının ise "eğer olursa uzun zaman" alacağını söyledi.
Yellen, doların bir döviz aracı olarak hakimiyetinin temelde ABD ekonomisinin gücünden, mali sisteminden ve ABD maliye piyasalarına güvenden kaynaklandığını kaydetti.
