55 yaşındaki G.F. bir çocuk annesi. Erken evlilik mağdurlarından. Daha 15’inde amcasının oğluyla nişanlanmış. G.F. o günleri şöyle anlatıyor; “Nişanlım gelmemişti. Bana dediler ‘sen bununla nişanlanacaksın.’ Ben onu hiç sevmiyordum, küçüklükten beri hiç sevmezdim. Amcamın oğluydu ama sevmezdim. ‘Bununla evleneceksin’ dediler. Kabul etmek zorunda kaldım, yüzük takıldıktan sonra nişanlımın cezaevinde olduğunu öğrendim. Ben yüzük takarken kendisi cezaevindeymiş. Sonra yine sorun çıkardım, nişanlanmayacağımı söyledim. Annemden yediğim ilk tokattı ‘Ne yapsan da, evleneceksin’ dedi. Annem bizi terk etti. ‘Madem bununla evlenmiyorsun kendi kardeşlerine de kendin bakacaksın’ dedi. 4 kardeştik boyun eğmek zorunda kaldım.”
G.F. Röportajın ortasında hıçkırıklara boğuluyor. Baskılara boyun eğmek zorunda kaldığını söyleyen G.F. ., evlendiği içi çok pişman. G.F. ; “18 yaşına geldim cezaevinde 3 yıl kalmıştı. Çıktıktan sonra dediler düğünün olacak. 3 yıldan sonra abim bayağı olgunlaşmıştı. O da ‘Ben kardeşimi vermiyorum, onlar kardeşime zulüm yapar’ dedi. Annem yine sorun çıkardı, boyun eğmek zorunda kaldım ve düğünüm oldu. Ne yapacağımı bilmiyordum. Bu evde yemek yemek bile izinleydi. Hayatın zorluğunu bundan ibaret olduğunu zannederdim. Gece yarısına kadar çalışırdım. Bu evlilikten çok pişmanım. Keşke o dönem sadece kendimi düşünebilseydim, anne, kardeş, evlat ne olur düşünmeseydim” dedi.
“Amcamın oğluyla beşik kertmesi yapmak istediler”
60 yaşına merdiven dayamış olan Sultan Tümerdem de erken evlenenlerden. 15 yaşında evlenen Tümerdem başından geçenleri şöyle anlatı; “Birileri istiyordu. Annem babam konuşuyordu, ben sadece duyuyordum. Ben küçüktüm, altı-yedi yaşlarındaydım. Dedem beni amcamın oğluyla beşik kertmesi yapmak istedi. Duyuyorum bir şeyler konuşuluyor ama ne olduğunu anlamıyorum. Müftüyü çağırdılar nikah yapacaklar. Annem ben ona süt vermişim deyince vazgeçtiler. Böylelikle kurtulmuşum 15 yaşıma geldim, kayınvalidem beni gördü. Eşime söylemiş. Sonra bir şekilde istediler nasıl oldu anlamdan, 3 ayda evlendim. Ben evlendim ama ne olduğunu da bilmiyorum. Mardin'e gelin gittim. 1 yıl ayrı kaldım, sonra evin içine geldim. 1 yıl sonra büyük oğlum Mustafa doğdu.”
Tümerdem, erken evlense de mutlu olduğunu söylüyor. Buna rağmen erken evliliğe karşı çıkan Tümerdem, “Eşimi hiç tanımamıştım, bilmiyordum. Sadece fotoğraflarını görmüştüm. Kahve vermiştim, hiç yüzüne bakmamıştım. Çünkü çok utanıyordum. Zamanla birbirimizi tanıdık şimdi çok mutluyum. Genç nesil derim ki; belli bir yaşta evlensinler. Erken evlenmesinler neler çünkü erken evlilikte insanlar çok eziliyor” diye konuştu.
KAMER: “Erken evlilik oranı düştü”
Güneydoğu’da kadınların hak mücadelesi denince ilk akla gelen kurumlardan olan Kadın Danışma Merkezi (KAMER), 20 yıldır kadın hakları için mücadele ediyor. KAMER’in kurucularından Hayriye Aşçıoğlu, Türkiye’de erken evlilik oranının gittikçe düştüğünü söyledi. VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Aşçıoğlu, “Geçmiş ve şimdiki sürece, en azından Türkiye kısmına baktığımız zaman, çocuk yaşta evliliklerde oranın düştüğünü görüyoruz. 21 ilde örgütlüyüz, her yıl bir alan çalışması yapıyoruz ve görüyoruz. Net bir sayı diyemeyeceğim ama oranın çok çok düşük olduğunu görebiliyoruz” dedi.
“Okula giden çocuk sayısı arttıkça erken evlilikler azalıyor”
Okula gidilmesinin, erken evlilikleri gerilettiğini savunan Aşçıoğlu, “Kız çocuklarının okula gitme oranı neredeyse yüzde 90’ların üstünde şu anda. Bu da tabii ki çocuk yaşta evlilik oranlarını düşürdü. Liseyi bitiriyor, okumak için biraz daha güçleniyor, direnç geliştiriyor. Kadınlarla yapmış olduğumuz farkındalık çalışmalarında şunu söylüyorlardı kız çocukları; ‘Ben haklarını arardım, okulda birçok şeyi artık görebiliyorum. Evin içerisinde, babama, abime güzel bir şekilde ifade ediyorum. Ben okumak istiyorum, evlenmek istemiyorum. Böyle bir şeye beni zorladığını zaman bu suçtur” şeklinde konuştu.
Aşçıoğlu yasaların uygulanmasındaki aksaklıklar nedeniyle sorunun halen gündemde olduğuna dikkat çekerek, “Çocuk yaşta evlilik aslında sadece Türkiye'nin sorunu değil. Bu dünyada halen yaşanan gerçek. Yapacak çok şey var. Bir kere Türkiye'deki yasaların çıkarılması anlamında, bizler Türkiye'deki kadın hareketi büyük bir mücadele verdi, güzel kazanımlar var. Ama uygulama kısmında halen aksaklıklar ve eksiklikler var” diye konuştu.
