Venezuela hükümeti, ülkedeki Corona virüsü vakalarının çoğunun yurtdışından dönenlerden kaynaklandığı gerekçesiyle, Colombia üzerinden ülkelerine geri dönmek isteyenlerin sayısına günlük sınırlama uyguluyor.
Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro yaklaşık üç hafta önceki açıklamasında, ülkedeki Corona virüsü vakalarının %83’ünün yurtdışından dönenlerden kaynaklandığını ve Colombia Devlet Başkanı Ivan Duque’nin Venezuela’daki vaka sayısını arttırmak için geri dönüş yolundaki Venezuelalılar'a virüs bulaştırdığını iddia etmişti.
Yeni uygulamaya göre, geçişlere haftada sadece 3 gün ve 400 kişiyi geçmeyecek şekilde izin veriliyor.
Pandemiyle birlikte dönüşler başladı
Venezuela’da yaşanan ağır ekonomik kriz ve önlenemeyen enflasyon 30 milyonluk ülkede 5 milyondan fazla kişinin göç etmesine neden oldu.
Venezuelalılar daha çok aynı dili konuştukları ve tarihsel-kültürel olarak birçok ortak noktaları bulunan başta sınır komşusu Colombia olmak üzere Peru, Şili ve Ekvador gibi Latin Amerika ülkelerinde kayıt dışı ekonomide ve güvencesiz olarak çalışıyorlardı. Ancak pandemiyle birlikte gelirleri düşen ya da işlerini kaybettikleri için geçinememeye başlayan on binlerce Venezuelalı çareyi karayoluyla Colombia üzerinden ülkelerine geri dönmekte buldu.
Bununla birlikte, Haziran ayının ilk haftasında, geri dönüş yolunda olan binlerce Venezuelalı için beklenmedik bir gelişme yaşandı. Venezuela hükümeti ülkedeki her 10 vakadan 8’inin ülkelerine dönüş yapan Venezuelalılar'dan kaynaklandığı gerekçesiyle haftada sadece 1.200 Venezuelalı'nın ülkeye girişine izin verileceğini açıkladı.
Maduro hükümetinin bu kararı başta Colombia’da mahsur kalan Venezuelalı göçmenler ve yakınları olmak üzere ciddi eleştirilere neden oldu.
“Dönüşler bu şekilde 6 ayı bulabilir”
Colombia Göçmenlik Bürosu Genel Sekreteri Espinosa Palacios, ülkenin farklı şehirlerinde bekleyen Venezuelalı sayısının 24 bini aştığını ve haftada 1.200 sınırlamasıyla, Venezuelalılar'ın geri dönüş sürecinin altı ayı bulabileceğini söylüyor.
1 milyon 800 binden fazla Venezuelalı'ya ev sahipliği yapan Colombia’da şimdi de binlerce kişi çadırlarda ve kabinlerde evlerine dönebileceği günü bekliyor. Bekleyemeyenlerse kendi ülkelerine yasa dışı yollardan girmeye çalışıyor.
Kendi ülkesine kaçak girmek için 100 dolar
Venezuela ile Colombia arasında 2 bin 219 kilometre uzunluğunda kara sınırı var ve sınır boyunca yasa dışı geçiş yapmanın mümkün olduğu noktalar bulunuyor.
Haftada 1200 limitinin konulmasından bu yana sınırda bekleyen ve beslenme, barınma, hijyen gibi temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanan binlerce Venezuelalı da çözümü ülkelerine yasa dışı yollardan girmeye çalışarak buluyor.
Göçmenler kendi ülkelerine kaçak girebilmek için kişi başı 100-150 dolar kadar ödüyor ve hemen her gün Venezuela güvenlik güçleri onlarca Venezuelalı'yı pandemi kurallarını ihlal etmekten ve ülkesine kaçak girmekten dolayı gözaltına alarak haklarında yasal tahkikat başlatıyor.
Salgın tehdit ama geri dönüş de bir hak
13 Mart’ta ilk vakaların tespit edildiği Venezuela’da resmi rakamlara göre 5 bin 530 vaka görülürken 48 can kaybı yaşandı. Bu sayılara göre Venezuela salgından en az etkilenen Latin Amerika ülkelerinden biri olmasına rağmen, yetersiz sağlık sistemi ülkedeki risk oranını artıyor. Örneğin muhalefetin lideri Juan Guaido ülkede sadece 300 solunum cihazının olduğunu söylüyor ve ülkede son günlerde kayıtlara geçen vaka sayısı artışı da rekor seviyelerde.
Uzmanlar, Maduro hükümetinin kendi vatandaşlarına koyduğu geçiş sınırlamasının, hükümetin karantina ve tedavi maliyetlerini karşılayabilecek maddi güce, ekip ve donanıma sahip olmadığının bir göstergesi olarak okunabileceğini ifade ederken ülkedeki insan hakları savunucuları bu uygulamaya şiddetle karşı çıkıyor. Venezuela anayasasına göre her Venezuela vatandaşının ülkesine koşulsuz olarak dönebilme hakkı bulunuyor.
