Venezuela dünyanın en zengin petrol rezervlerine sahip ülkesi ancak yerli imkanlarla benzin üretememesi ve devletin petrol şirketi PDVSA’ya uygulanan uluslararası yaptırımlardan dolayı benzin ithalatında sorunlar yaşaması ülkede benzin kıtlığı yaşanmasına neden oluyor.
Ülkede benzin istasyonlarında uzun kuyrukların oluşmasını önlemek için plaka numarasına göre benzin satış uygulaması başlatılacak.
Benzin ihtiyacını Şubat sonuna kadar Rus Rosneft şirketine benzin karşılığı ham petrol vererek çözen hükümet, Rosneft’in de yaptırım uygulanan şirketler listesine alınarak ülkeyi terketmesi üzerine, bir süredir yaptırım uygulanan diğer bir ülke olan İran’dan benzin ithalatı yapıyor.
Ancak ABD’nin Ağustos ayında Venezuela’ya benzin taşıyan 4 İran bandrollü tankere el koyması ülkedeki benzin miktarını kritik seviyenin altına düşürmüş ve devlete ait 1.368 benzin istasyonundan 1.231’inin kapatılmasına neden olmuştu.
Son haftalarda açık olan az sayıdaki benzin istasyonlarında kilometrelerce kuyruk oluşuyor. Bazı eyaletlerde, araç sahipleri benzin alabilmek için 4-5 gün boyunca kuyrukta beklemek ve aracında yatıp kalkmak zorunda kalabiliyor.
Bu hafta toplamda 832 bin varil benzin taşıyan üç İran tankerinin ikisinin Venezuela’ya ulaşması üzerine benzin istasyonlarının yeniden aktif hale getirileceği duyuruldu.
Petrol Bakanı Tareck El Aissami ülkede yaşanan uzun kuyrukları önlemek için 5 Ekim’den itibaren benzin satışının, plaka numaralarının son numaralarına göre yapılmaya başlanacağını açıkladı.
832 bin varil benzin, araç başına ortalama 66 litre benzine tekabül etse de aslında bu miktar daha az; keza elektrik ve su gibi temel servislerde kronik kesintilerin yaşandığı ülkede akaryakıt hastane gibi kamu kurumlarında elektrik üretmek ya da tarlalarda sondajla sulama yapmak için de kullanılıyor. Uzmanlar mevcut durumun sürdürülebilir olmadığını belirtiyor.
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nün (OPEC) kurucu üyelerinden olan Venezuela’da, benzin üretmek için (gelişmiş) rafineriler mevcut olsa da petrolü benzine dönüştürmek için gerekli bileşenler, kimyasallar ve rafinerilerde kullanılan yedek parçaların hala milli imkanlarla üretilememesi; ayrıca hükümetin kısa vadede böyle bir projesinin olmaması eleştirilere ve protestolara neden oluyor.
Maduro: “Petrol gelirlerimiz yüzde 99 azaldı”
Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro, Ulusal Kurucu Meclis'e Venezuela'ya yaptırımlara karşı anayasada bazı değişiklikler yapılmasını önerdi. Maduro’nun, Merkez Bankası’na dayanarak yayımladığı verilere göre 6 yıl önce 56 milyar dolar olan döviz girdisi, 2020 yılında yaklaşık %99 azalarak 477 milyon dolara düştü.
Venezuela’da döviz girdisinin hemen hepsi petrol ihracatından sağlanıyor. Petrol ihracatı gelirlerinin düşmesini ABD yaptırımlarına bağlayan Maduro, Washington’un 2014’de başlayan ve 2017’den bu yana devlete ait petrol şirketi PDVSA’yı da içeren sert yaptırımlarının petrol ihracatını bitme noktasına getirdiğini beyan etti.
Bağımsız kurumların yaptığı araştırmalara göre döviz girdilerindeki düşüşte yaptırımların payının yüzde 58 olduğunu ortaya koyduğunu belirten Maduro’ya uzmanlardan yanıt gecikmedi. Uzmanlar, kalan yüzde 42’lik payı hükümetin üstlenmesi gerektiğini belirterek, petrol üretimindeki düşüşün yaptırımlardan çok önce başladığına işaret ediyor ve bu düşüşte devletin petrol şirketinin konunun ehli olmayan askerlerce yönetilmesi, rafinerilere gerekli yatırım, bakım ve onarım çalışmalarının yapılmaması ve yolsuzluklar gibi yönetimle ilgili bir dizi soruna dikkat çekiyor.
