Erişilebilirlik

Venezuela Yeni Vietnam Olur mu?


1998 yılında Venezuela’da yoksul halkın, askerlerin ve solun desteğini alarak cumhurbaşkanı seçilen Hugo Chavez, sadece devletin kamu politikalarında değil, askeri konseptinde de radikal değişiklikler yaptı. Chavez’in vatanı ve devrimi korumak için tasarladığı ve Birleşik Savunma Doktrini olarak adlandırılan askeri öğretiye karakterini veren üç önemli tarih olduğu söylenebilir.

2002 darbesi

11 Nisan 2002’de üst düzey muhalif komutanlar, bir darbeyle Cumhurbaşkanlığı Sarayı Miraflores’i işgal ederek Devlet Başkanı Chavez’i tutuklayıp cezaevine gönderdi. Bu darbeyi, Latin Amerika’daki yüzlerce benzerinden farklılaştıran nokta, görevden uzaklaştırılan devlet başkanının, 48 saat sonra görevine geri dönmesi oldu. Halkın geniş katılımlı protestolarına alt rütbeli subayların da destek vermesi üzerine Chavez cezaevinden çıkarıldı. Chavez’in bu deneyimden aldığı dersin, ülke savunmasının da asker-sivil ittifakına dayanması gerektiği olduğu düşünülüyor.

Irak işgali

Darbe sonrası ABD ve neoliberalizm karşıtı söylemleri sertleşen Chavez’e göre dün petrol zengini Irak’ı işgal edenler, yarın da dünyanın en zengin petrol rezervlerine sahip olan ülkesi Venezuela’ya askeri müdahalede pekala bulunabilirdi.

Nicelik ve nitelik olarak her anlamda üstün olan işgalci güçlere karşı nasıl bir savunma modeli uygulanmalı sorusuna Chavez’in yanıtı ‘asimetrik savunma’ oldu.

Bolivarcı Milisler

2008 yılında ABD Savunma Bakanlığı’nın artık dünyada konvansiyonel bir savaş olmayacağını ve artık gayri nizami savaşlar için hazırlık yaptıklarını açıklamasının ardından, 13 Nisan 2009’da Venezuela’da Bolivarcı Milisler’in kurulduğu açıklandı.

Ordunun (kara, hava, deniz kuvvetleri) bir bileşeni olan Bolivarcı Milisler eski askerlerden ve haftada bir savaş eğitimi alan vatandaşlardan oluşuyor. Coğrafi olarak ve küçük gruplar halinde örgütlenen milis sayısı bugün 2 milyondan fazla ve sayının yılsonuna kadar 3 milyona ulaşması hedefleniyor.

Devlet Başkanı Nicolas Maduro Bolivarcı milislerin komutanıyla
Devlet Başkanı Nicolas Maduro Bolivarcı milislerin komutanıyla

Birleşik Savunma Doktrini

Bu doktrin, askerlerle birlikte sivil toplumu da ‘ulusal savunma’ sürecinin bir öznesi olarak görür. Asker-sivil ittifakına ve verilmesi tasarlanan asimetrik savaşa ya da gerilla savaşına atıfta bulunur.

FARC’ın 20-30 bin savaşçıyla Kolombiya’da 50 yıl süren iç savaşı sürdürebildiği hatırlandığında, profesyonel askerlerin komutasında yüzbinlerce milisin yaratabileceği askeri güç ve bunun olası sonuçları dikkate alınmaya değer görünüyor.

Nicolas Maduro
Nicolas Maduro

Başkan Trump’ın Venezuela politikasını sertleştirmesi üzerine geçtiğimiz aylarda bir açıklama yapan Nicolas Maduro, ABD’nin askeri işgale cüret etmesi durumunda Venezuela’nın 21’nci yüzyılın Vietnam’ı olacağını iddia etti.

Vietnam’da en az 58 bin Amerikan askeriyle yüzbinlerce kişinin can verdiği savaş, tarihe ‘tarafların birbirlerine yaptıkları acımasız uygulamalar ve bunların o dönemin yeni iletişim aracı olan televizyonlardan yayınlanmasıyla geçmiş, bu durum da ABD’de ve uluslararası kamuoyunda savaş karşıtı tepkileri arttırmıştı. ABD 10 yıl savaştıktan sonra 1973 yılına gelindiğinde ‘yüksek savaş maliyeti ve artan savaş karşıtı tepkilerden’ dolayı ateşkes imzalayarak askerlerini geri çekmek zorunda kalmıştı.

Bazı uzmanlar, ABD’nin Venezuela’ya saldırması ve Venezuela silahlı kuvvetlerinin topyekun direnişe geçmesi durumunda, coğrafi özelliklerin de etkisiyle savaşın yıllarca sürebileceğine dikkat çekiyor. Bu uzmanlar, Çin ve Rusya’nın desteğini arkasına alan işgal altındaki bir Venezuela’nın, başta Latin Amerika ülkelerinin halkları olmak üzere dünyadaki birçok sosyal ve uluslararası kuruluşun desteğini alacağını, savaşın hazin sonuçlarının ve işlenecek savaş suçlarının modern çağın iletişim olanakları kullanılarak kamuoyuna servis edileceğini ve böylece hem ABD içinde hem de dünyada 1970’li yılların başındaki savaş karşıtı dönemin yeniden yaşanabileceğini dile getiriyor.

STÜDYO VOA

Trump’a ‘sus payı davası’ öncesinde konuşma yasağı – 27 Mart
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:29:59 0:00
XS
SM
MD
LG