Latin Amerika’da Movistar adıyla hizmet sunan telekomünikasyon şirketi Telefonica, Venezuela’da geçen yıl devlet kurumları tarafından aktif kullanıcılarının yüzde 20’sinden fazlasının dinlendiğini açıkladı.
Yaklaşık 28 milyon nüfusa sahip Venezuela’da 7,73 milyon kullanıcısı bulunan GSM firması, 2021’de 1 milyon 584 bin 547 hat sahibinin kimleri aradığı, ne kadar konuştuğu, ne konuştuğu ve kısa mesajlarının; 997 bin 679 yani kullanıcıların yüzde 12'sininse internetteki kişisel bilgileri, nüfus cüzdanı bilgileri, adres, konumları gibi bilgilerin istendiğini açıkladı.
Venezuela yasalarına göre dinleme yapılabilmesi için kriminal polisin acil durumlar ve suçüstü haller gibi istisnai durumlar dışında, dinleme işleminin yapılabilmesi için talebin bir hakim tarafından onaylanması ve Adalet Bakanlığı’na bildirilerek kayıt altına alınması gerekiyor. Ancak raporda dinleme taleplerinin mahkeme kararıyla değil polis, asker, istihbarat birimleri hatta polis akademileri tarafından bile istendiği belirtiliyor. Takip edilen kişiler arasında asker ve polis de dahil olmak üzere çok sayıda güvenlik görevlisinin de olduğu kaydediliyor.
İnsan hakları uzmanları dünyanın bütün ülkelerinde polisiye vakaları çözmede dinleme ve takip yönteminin yasal çerçeve içinde kullanıldığını ancak Venezuela’daki dinleme oranının makul oranların çok üzerinde olduğunu belirtiyor. Başka ülkelerde de GSM hizmeti veren firmanın verilerine göre devlet kurumlarının dinleme ve bilgi talep ettiği kullanıcı sayısı Brezilya'da yüzde 0,28; Uruguay'da yüzde 0,09 düzeyinde.
“İnsan hakları ihlalleri işleniyor”
Venezuela’da insan hakları ihlalleri, ifade özgürlüğü ve haber alma hakkı gibi konularda faaliyetlerde bulunan Caleidoscopio Humano’nun direktörü Gabriela Buada, iktidarın kişisel haklara duyduyu saygının ve haberleşme özgürlüğüne müdahalenin ulaştığı boyutların endişe verici boyutlara ulaştığını, toplu dinlemenin açığa çıkmasının da bunun somut bir göstergesi olduğunu söylüyor.
VOA Türkçe’ye konuşan Buada, iktidarın özellikle son 10 yıldır toplumun üzerindeki kontrol mekanizmalarını arttırdığını, başta gazeteciler ve insan hakları savunucuları olmak üzere muhalif seslerin susturulmak istendiğini söylüyor.
Buada, “Hükümet tarafından yönetilen telekomünikasyon ve GSM şirketlerindeki dinleme ve takip oranlarının yüzde 20’nin çok daha üzerinde olması kimse için şaşırtıcı olmaz” diyor ve ülkede çok sayıda internet sitesine erişimin yasak olduğuna dikkat çekiyor.
