Dünyada 5 milyon 300 bin vaka ve 341 bin ölüme neden olan Corona virüsü salgınında önde gelen aşı çalışmalarından birini yürüten Londra’nın Oxford Üniversitesi Jenner Enstitüsü Başkanı Adrian Hill, Telegraph gazetesine yaptığı açıklamada araştırmanın başarılı olma şansının yalnızca yüzde 50 olduğunu söyledi. Hill’e göre bunun nedeni İngiltere’de vaka sayısının hızla azalması ve aşıyı üzerinde test edecek kişi bulmakta zorlanılacak olması.
Aşının üretilmesi sürecinde ilaç firması AstraZeneca ile ortaklığa giden Oxford Üniversitesi Jenner Enstitüsü’nün Başkanı Hill, 10 bin gönüllüyle yapılması planlanan gelecekteki testin hastalığın bulaşma oranındaki azalma nedeniyle başarılı olma oranının yüzde 50 olduğunu söyledi.
Hill, İngiliz gazetesi Telegraph’a yaptığı açıklamada, ‘‘Bu virüsün yok olmasına ve zamana karşı verilen bir yarış. Şu anda hiç sonuç almama olasılığımız yüzde 50’’ dedi.
Hill, ‘‘Bu yıl daha önce Eylül ayına kadar etkili bir aşı geliştirme şansımızın yüzde 80 olduğunu söylemiştik. Ancak şu anda hiç sonuç almama olasılığımız yüzde 50. Covid’in en azından az bir süre daha kalmasını istemek gibi tuhaf bir pozisyonda kalıyoruz’’ diye konuştu.
İngiltere’de hastaneler ve yaşlı bakım evleri de dahil Cumartesi günü hayatını kaybedenlerin sayısı 282 olarak açıklandı. İngiltere’de salgının tepe noktasında her gün en az 1.000 kişi hayatını kaybediyordu.
Oxford’un deney aşamasındaki aşısı Corona virüsüne karşı amaçlanan aşıyı bulmak için verilen küresel yarışın en önemli yarışmacılarından.
Hill’in ekibi aşının erken dönem insanlı denemesine Nisan ayında başlamıştı.
Resmi adı ChAdOx1 nCoV-19 olan aşının denemelerine başlangıç aşamasında yaşları 18 ila 55 arasında değişen 160 sağlıklı gönüllünün katılımıyla başlandı.
Çalışmanın ikinci ve üçüncü aşamasındaysa 10 bin 260 kişiyle yaş grubu da yaşlı ve çocukları kapsayacak şekilde genişletilerek devam etmesi bekleniyor.
Oxford’un deneyi nasıl yürütülüyor?
Oxford Üniversitesi’nin aşı çalışmaları ekibinin lideri Profesör Sarah Gilbert, İngiltere’de katıldığı bir televizyon yayınında aşının nasıl olacağına dair ayrıntılı bilgiler paylaşmıştı.
Prof. Gilbert, aşının ‘‘Adeno’’ adlı zararsız bir başka virüsün içine Corona virüsünün genetik parçalarının yerleştirilerek oluşturulacağını anlatmıştı.
Prof Gilbert’e göre aşı ‘‘deney grubu’’ olarak adlandırılan deneklerin vücuduna enjekte edilecek, ‘‘kontrol grubu’’ denilen diğer gruba ise menenjit aşısı yapılacak. Ancak hangi gruba hangi aşının yapıldığı söylenmeyecek ve sonuçlar kıyaslanacak.
Daha sonra her iki gruba Corona virüsü enjekte edilip, kimlerin hasta olup olmadığı gözlenecek. Daha sonra Corona virüsü şikayetleri olanlara test yapılacak ve oran bu testlere göre istatistikçiler tarafından belirlenecek. Deney grubunun Corona virüsüne karşı bağışıklık geliştirmesi bekleniyor.
Kan tahlili ve sağlık kontrolları yapılmış sağlıklı kişilerden bir ‘‘denek havuzu’’ oluşturulacağını anlatan Gilbert, Eylül’e kadar bir sonuca ulaşmayı umduklarını kaydetmişti.
“Eğer virüs kendiliğinden yavaşlarsa aşı deneyi de yavaşlar”
Profesör Sarah Gilbert de testlerin yapıldığı dönem virüsün ne kadar bulaşıcı olduğunun önemli bir faktör olduğunun altını çizmişti. Profesör, hastaneye yatanların sayısındaki azalmaya ve virüsün yayılma hızının düştüğüne dikkat çekmişti. Gilbert, bunun toplum için iyi bir haber olmasına rağmen aşı deneyini zorlaştırdığını söylemişti.
Gilbert, “Çünkü bizim amacımız, virüsün yayılmasını aşıyla yavaşlatmak, durdurmak. Ancak bulaşıcılık kendiliğinden yavaşlarsa aşı kime yaradı, kime yaramadı anlayamayız. Bu sonuca varmamız için gereken zamanı uzatır yani virüsün bulaşıcılığının artmasını beklemek zorunda kalabiliriz’’ demişti.
ABD 1,2 milyar dolar kaynak sağlayacağını bildirmişti
Amerika da Oxford Üniversitesi ve İngiliz AstraZeneca firmasının yaptığı aşı çalışması için 1,2 milyar dolar kaynak sağlayacağını bildirmişti. Amerika’nın aynı zamanda bulunacak aşıdan 300 milyon doz sipariş vereceği belirtiliyor.
Aşının Amerika merkezli klinik deneylerine de bu yaz 30 bin gönüllünün katılacağını belirtilmişti.
Hint Firmasi Oxford aşısından 60 milyon üretmeyi planlıyordu
Hindistan’ın önde gelen aşı ve ilaç üreticisi Serum Enstitüsü de Oxford Üniversitesi’nin üzerinde çalıştığı aşının hayvanlar üzerindeki testlerinin başarılı geçmesinin ardından insanlar üzerinde denenmeye başlamasıyla aşıdan bu yılın sonuna kadar 60 milyon adete kadar üretmeyi planladığını bildirmişti.
Dünyanın sayısal olarak en fazla aşıyı üreten firması Serum, Oxford Üniversitesi tarafından geliştirilen Corona aşısı adayının seri üretimine başlayacağını açıklamıştı.
AstraZeneca şirketi, İngiltere hükümetiyle siparişlerin Eylül ayında teslim edilmeye başlaması umuduyla 100 milyon dozluk aşı anlaşması imzalamış durumda.
Şirket, testlerin başarıyla sonuçlanması durumunda bu yıl ve önümüzdeki yıl toplam 1 milyar doz aşı üretmeyi planladıklarını açıkladı.
Şirket ayrıca aşının çocuklara ilişkin denemeleri ve sonrasında adil biçimde dağıtımı konusunda da Dünya Sağlık Örgütü’nün de aralarında bulunduğu uluslararası kuruluşlarla çalışılacağını belirtti.
Dünya genelinde yaklaşık 100 kadar potansiyel aşı, biyoteknoloji ve araştırma şirketleri tarafından geliştirme aşamasında. Bunların en az beş tanesi insanlar üzerinde birinci aşama olarak bilinen öncül klinik deneylere tabi tutuluyor. Uzmanlar, bir aşının bulunmasının en erken 12 ila 18 ay sürebileceğine dikkat çekiyor.
Pfizer, Johson & Johnson, Inovio ve Moderna, aşı çalışması yürüten ilaç firmalar arasında yer alıyor.
