İstanbul’un hazır giyim bölgesindeki tekstil ve deri ürünleri üreticileri, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin etkilerini derinden hissettiklerini söylüyor.
Sektör yetkilileri, Moskova ve Kiev’deki müşterilerinin geçtiğimiz hafta 200 milyon dolar tutarındaki siparişleri iptal ettiğini açıkladı.
Yetkililer, Ukrayna'daki çatışmanın devam etmesi durumunda sadece tekstil endüstrisi için 1 milyar dolardan fazla gelirin doğrudan risk altında olduğunu tahmin ediyor. Bu olası ticari kayıp, zor durumda olan Türk ekonomisi üzerindeki baskıyı arttırıyor.
İstanbul Deri ve Deri Mamülleri İhracatçıları Birliği Başkanı Mustafa Şenocak, yüzbinlerce ayakkabı ve binlerce deri ceket siparişinin iptal edildiğini söyledi.
Şenocak, “Bazı Rus müşteriler eski ruble kuru ile ödeme yapabileceklerini söylüyor. Yoksa ödeme yapamıyorlar” diye ekledi.
Yetkililer, Rusya ve Ukrayna'nın geçtiğimiz yıl Türkiye'nin deri ayakkabı, deri ceket, bitmiş ve bitmemiş giyim ihracatında 1 milyar dolardan fazla paya sahip olduğunu söylüyor.
Yetkililere göre, İstanbul’da resmi olmayan "bavul ticaretindeki" rakam bunun yaklaşık üç katı.
Ticaretteki bu darbe, geçtiğimiz Aralık ayındaki döviz krizinin ve bunun sonucunda yaşanan enflasyonist sarmalın ardından Türk ekonomisi üzerinde daha fazla baskı oluşturuyor.
Düşen ihracat geliri, Rusya'nın geçen hafta Ukrayna'yı işgal etmesi sonrası yükselen enerji fiyatları ve bu yıl turizmde beklenen düşüş gibi sebeplerle Türkiye’nin büyüyen cari açığını arttırıyor.
Hazır giyim üreticisi ve TOBB Hazır Giyim ve Konfeksiyon Sanayi Meclisi Başkanı Şeref Fayat, Şubat ayında Kiev ve Moskova ile yapılan bir dizi sipariş ve sözleşme sonrası için, “şimdiye kadar sektörde yaklaşık 200 milyon dolar değerinde sipariş iptalleriyle karşı karşıyayız” dedi.
Fayat, “Bu durum devam ederse bu rakam 1 milyar doları geçebilir” diye ekledi.
Sektör yetkilileri Reuters haber ajansına, Türkiye'nin Belarus, Moldova ve Romanya ile olan ticaretinin de bölgedeki belirsizlik nedeniyle durulduğunu söyledi.
Bazı Polonyalı müşteriler siparişlerinin askıya alınmasını talep ederken, bazı Rus müşteriler savaşın ve rublenin çöküşü öncesindeki döviz kurlarına göre ödeme yapmayı istedi.
Verilere göre, 2021 yılında Türkiye'nin Rusya'ya hazır giyim, tekstil ve deri ürünleri ihracatından edindiği gelirler 718 milyon dolar iken Ukrayna'ya yaptığı ihracat gelirleri 308 milyon dolar.
Rusya, Ukrayna ve diğer eski Sovyet ülkelerinden gelen küçük çaplı esnafların, Türkiye’ye tahmini 3 milyar dolar civarında gelir getiren "bavul ticareti" de darbe aldı. Bavul ticareti terimi, bu ülkelerden gelen esnafların İstanbul'dan aldıkları malları boş valizlere doldurup ülkelerinde geri satması için kullanılıyor.
Bavul ticaretinin merkezi olarak görülen İstanbul'un Laleli ilçesindeki Sanayici ve İş İnsanları Derneği Başkanı Gıyasettin Eyyüpkoca, “Yeni sezon için zaten üretime başlamıştık ama artık hepimiz durduk” dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın alışılmışın dışında görülen ekonomik planı, cari açığı dengeleyerek lirayı istikrara kavuşturmayı amaçlıyor.
Ancak Ukrayna’daki çatışma göz önüne alındığında, Goldman Sachs Türkiye için bu yılki bütçe açığı tahminini gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde 1,5'inden yüzde 2,5'e revize etti.
Laleli'nin yıllık ticaret hacminin yarısını Ruslar ve Ukraynalıların sağladığını söyleyen Eyyüpkoca, “Yıllardır çalıştığım Ukraynalı bir ticaret ortağım var ve onunla açık bir hesabım var. O hayatta kalmaya çalışırken şimdi ondan bana para ödemesini nasıl isteyebilirim?” dedi.
