Türkiye’nin Rusya’ya yaptırım uygulamaması ve Dışişleri Bakanlığı’nın Ukrayna’dan Türk vatandaşlarını savaş başlamadan tahliye etmemesi bugün TBMM’deki gizli oturumun en önemli tartışma başlıklarıydı. Oturum 2,5 saat sürdü.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, bugün saat 14.00’te TBMM Genel Kurulu’nda milletvekillerini bilgilendirmek üzere yerini aldı. Bakan Çavuşoğlu 34 dakikalık bir sunum yaptı.
TBMM Genel Kurulu, MHP’li TBMM Başkanvekili Celal Adan yönetiminde açıldığında ilk önce AKP Grubu’nun “gizli oturum” yapılması için sunduğu önergesi oylamaya sunuldu ve oy çokluğuyla kabul edildi. Böylece Çavuşoğlu’nun yapacağı bilgilendirme ve sonrasında muhalefet eleştirileri basına ve kamuoyuna kapalı şekilde gerçekleşecek.
CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, gizli oturum öncesinde kameralar karşısına geçti ve muhalefetin görüşü alınmadan AKP Grubu’nun gizli oturum kararı almasını eleştirdi.
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yaptığı güvenlik zirvesinde AKP yöneticileri katılımı söz konusuyken TBMM’ye ancak bugün CHP olarak dünkü başvuruları ardından bilgilendirme kararı alınabildiğini anlatan Özel, Türkiye adına Erdoğan’ın “Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne saldırılması kabul edilemez” açıklamasına rağmen Rusya’ya yönelik yaptırımlar uygulayamadığını söyledi.
Özel, Türk vatandaşlarının Ukrayna’dan tahliyesinde ise çok geç kalındığını ve bu nedenle savaş atmosferinde mahsur kalan vatandaşlar için hayati tehlike oluştuğunu ifade etti. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nun ekranlara her akşam çıkmasına rağmen tahliyeler konusunda iyi yönetim sergilenmediğini kaydeden Özel, “AKP’nin algı operasyonu yürüttüğünü” eleştirisinde bulundu.
“Diplomatik gaf yapıldı, bakanlar Montrö’yü okumalı”
Erdoğan’ın çatışmadan hemen önce iki ülke arasında arabuluculuk talebini Rusya’nın dikkate almadığını belirten Özel, “Erdoğan Avrupalı liderlere nasihatten ötesini tavsiye ederken, Avrupa Konseyi'nin Rusya'nın üyeliğini askıya alma oylamasında çekimser kalmıştır ve bu durum, Türkiye'nin iki ülke arasındaki krizde nasıl pozisyon alacağını bilmeyen ve dünya çapında da Türkiye kamuoyunda da tuhaf karşılanan ve açıklamaya muhtaç tutum. Türkiye Cumhuriyeti çok önemli, çok büyük bir devletken, kendi çıkarlarını hem anlatabilecek, hem koruyabilecek, hem tavır takınabilecek bir ülkeyken maalesef Türkiye çaresiz eylemsizlik içinde durmaktadır, kıvranmaktadır. ‘Bir yandan tekrar AB üyesi ülkelere diyorum ki: Ukrayna ile ilgili gösterdiğiniz hassasiyeti Türkiye için de gösterin. Türkiye'ye de birileri savaş açıp saldırdığı zaman mı Türkiye’yi gündeme alacaksınız?’ diyor Recep Tayyip Erdoğan. Diplomaside böyle sitem olmaz. Bu bir gaf, bu bir acziyet. Ne demek birileri Türkiye'ye saldırınca mı? AB üyeliği için geldiğimiz diplomaside son nokta bu mu? Karaya oturduk, yalvarıyoruz. Ne üzerinden? Bize de mi saldırsınlar istiyorsunuz? Ukrayna’ya gösterdiğiniz ilgiyi göstermiyorsunuz; Ukrayna’yı kıskanıyor. Böyle bir çaresizliği diplomatik bir gaf olarak nitelendiriyoruz ve not ediyoruz” diye konuştu.
CHP’li Özel, “Montrö konusunda bir kez bakanları oturtun, Montrö'yü bir okutun. Her biri başka bir şey anlıyor, başka bir şey anlatıyor. Hulusi Akar'a çağrımız şu: ‘Yurtdışında Montrö anlatmak kolay bu dönemde ama sen geçen sene Türkiye'de birileri Montrö'yü tartışmaya açıyordu, (TBMM Başkanı Mustafa) Şentop dahil. 104 emekli amirali bu Hulusi Akar'ın uyguladığı kararlarla orduevlerine sokmuyorlar, lojmanlarını boşalttırıyorlar. Etmedikleri hakaret, yapmadıkları kötülük kalmadı ve kriz bütün dünya önünde Montrö hassasiyetinin haklılığını ortaya çıkardı. Tez elden amirallerden özür dilenmesi gerekir, haklarının iade edilmesi gerekir, bu yargılama saçmalığının bir an önce son bulması gerekir. Bu kadar haklı, bu kadar duyarlı, bu kadar hassas bir meselede kusura bakmayın ama milletimizin önünde amirallere laf söyleyenler, saldıranların şimdi özür dileme vaktidir” diye ekledi.
AKP: “Yaptırım uygulama durumu geride kalmıştır”
AKP Grup Başkanvekili Cahit Özkan, Türkiye’nin Rusya’ya yaptırım uygulamamasıyla ilgili eleştirilere karşılık savaşa ateşkesle hemen son verilmesini istediklerini belirterek, “Bir devlete yaptırım uygulamakla meselenin içinden çıkılacak durum çoktan geride kalmıştır” dedi.
Özkan, gizli oturum öncesinde TBMM’de düzenlediği basın toplantısında, İyi Parti Genel Başkanı Meral Akşener’in “Vakit, boş laf değil, yaptırım vaktidir. Vakit çekimser kalma değil, zalimin karşısında dik durma vaktidir” açıklamasını değerlendirdi. Özkan, “Aslında bu benzemezler ittifakının arka planında kurmay akılları, onlara onu emrediyor. Türkiye geçmişte olduğu gibi birilerinin payandası olacak, ABD bir taraftan PKK terör örgütüne silah gönderecek, Türkiye’ye hava savunma sistemleri verilmeyecek, Türkiye savunmasız bir şekilde her türlü işgale ve saldırıya açık olacak, biz de S-400’leri almışız, S-400’leri iade edecekmişiz, Rusya ile ilişkilerimizi bozacakmışız. Hayır, meselelere bakışımız ülkesel değil” yanıtını verdi.
AKP’li Özkan, “Bizim bakışımız ülkesel değil, ilkeseldir. Meseleye her şeyden önce 'Dünya 5'ten büyüktür' anlayışıyla bakıyoruz. Bugün Rusya ile bütün ilişkilerimizin askıya alınmasını isteyen Meral Akşener, acaba Türkiye'nin 'dünya beşten büyüktür' anlayışına ne diyor? Libya'da, Suriye'de, Irak'ta, Afganistan'da ve dünyanın dört bir tarafında insanlar evlerinden, yurtlarından edilirken, insanların hak ve özgürlükleri yok edilirken, yaşam hakları ayaklar altına alınırken, acaba onun derdi nedir? Onun için bizim bakışımız ilkeseldir” diye konuştu.
Türkiye’nin, Erdoğan’ın krizde arabuluculuk rolüyle mekik diplomasisi yürüttüğünü ve bunun semeresini de alacağını söyleyen Özkan, “Bu meseleyi adeta küçük bir yaraymış gibi pansuman yaparak kapatmak yerine büyük meseleyi görmeliyiz. Yani ‘dünya beşten büyüktür’ anlayışıyla Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nin beş üyesiyle insanlığa adalet ve huzur getirilmesi mümkün değildir. İnsanlık gelecekten artık umutsuz. NATO’nun beyin ölümü gerçekleşmiştir. Avrupa Birliği’nin (AB) genişlemesiyle ilgili umut vermemekte ve Brexit ile de küçülmeye başlamıştır” görüşlerini dile getirdi.
