Türkiye, ABD’den Suriye’de PYD-YPG kontrolündeki Menbiç’in boşaltılması konusunda stratejik ortaklık açısından işbirliği beklediğini yinelerken; önümüzdeki günlerde yeniden ortak müzakereler çerçevesinde Washington’da görüşme yapılması bekleniyor.
Türkiye’nin ABD’ye yönelik mesajları ilk önce Cumhurbaşkanlığı düzeyinde verildi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, AKP Genel Başkanı sıfatıyla parti grup konuşmasında Afrin dolayısıyla ABD’ye tepki gösterdi.
Erdoğan, ABD’nin PYD-YPG yapılanmasına gönderdiği askeri mühimmatı hatırlatarak, ABD Dışişleri ve Savunma bakanlıklarınca yapılan Afrin konusundaki açıklamalara sert çıktı. Erdoğan, ABD’nin Türkiye’ye verdiği sözleri tutmadığı görüşünü yineledi.
Erdoğan, “Amerika’dan sözcü açıklama yapıyor: ‘Afrin'de kaygılıyız’ diyor. Biz kaygılarımızı sizlere ilettiğimizde neredeydiniz? ‘Gelin burada bu terör örgütlerini temizleyelim’ dediğimiz zaman neredeydiniz? Siz terör örgütleriyle işbirliği yaparak DEAŞ’ı (IŞİD) temizleyeceğinizi bize söylemiştiniz. Yanlış yaparsınız, gelin bunu beraber yapalım dediğimizde bize inanmadınız. Buyurun şimdi PYD’sini de YPG’sini de bizim Mehmetçiğimiz, Özgür Suriye Ordumuz nasıl halletti, işte ortada. Bir taraftan Türkiye’ye, ‘Siz bizim stratejik ortağımızsınız’ diyeceksiniz, ondan sonra gidip teröristlerle işbirliği yapacaksınız. İşte gerçek ortada. Eğer stratejik ortaksak, bize saygı duyacaksın ve bizimle beraber yürüyeceksin. Ve bizi aldatmaya kalktınız. Öyle bir aldatmaca ki 5 bin tır, fazlası var, azı yok, buraya silah soktunuz. 2 bin kargo buraya silah, mühimmat soktunuz. Biz sizden paramızla silah istedik, bize vermediniz ama terör örgütüne ücretsiz olarak bu silahı, mühimmatı verdiniz. Bu nasıl ortaklık? Bu nasıl dayanışma? Ve şimdi o açılan tüneller, o tünellerin içindeki silah, mühimmat depoları, silah, mühimmat evleri. Bak bunların hepsini şimdi yıkıyoruz. Onlar kaçıyor, biz kovalıyoruz. Bütün o mühimmat da yavaş yavaş bizim elimize geçiyor, geçecek” dedi.
Türkiye’nin öncesinde Fırat Kalkanı Operasyonu ile sınır ötesindeki terör tehdidine sessiz kalmayacağını ortaya koyduğunu belirten Erdoğan, Afrin'i temizlemek için başlattığımız operasyonda 2 ayı geçmeden şehir merkezini kontrol altına aldık. Şu anda ÖSO ve bizim askerlerimiz arama taramayı devam ettiriyor, çünkü yarın orada herhangi bir sıkıntı yaşamamalıyız. Batı ülkeleri de sürekli bize "Afrin'e girmeyin" demeye utandıkları için olacak, "Bir an önce operasyonu bitirin" mesajları veriyordu. "Yanlış yapıyorsun, önümüzü kesmeye çalışmayın, yola çıktık" dedik. Biz onları kırmadık, ricalarını yerine getirelim istedik ve 2 ayda Afrin Operasyonu’nun askeri safhasını büyük ölçüde bitirdik. Utanmadan bizi sivillere zarar vermekle suçlamaya kalktılar. Tüm iddiaları belgeleri ile görüntüleri ile şahitleri ile çürüttük. Bölgeyi yeniden yaşanabilir hale getirme çalışmalarına başlıyoruz” dedi.
Erdoğan’ın, daha öncesinde Kuvayi Milliye benzetmesi yaptığı ÖSO’dan konuşmasında “ordumuz” ifadesiyle söz etmesi de dikkat çekti.
Erdoğan, ayrıca Türkiye’de muhalefet partileri tarafından Zeytin Dalı Harekatı’nın “iç siyaset malzemesi olarak kullanılması” yönündeki eleştirilere de yanıt verdi. Konuyu günlük siyasetin parçası haline dönüştürmediğini savunan Erdoğan, gelişmeleri milletle paylaşarak, Cumhurbaşkanı sıfatı yanı sıra Türkiye’nin iktidar partisi genel başkanı ve yürütme organının başı sıfatıyla konuyu her platformda dile getirdiğini söyledi. Erdoğan, CHP başta olmak üzere muhalefet cephesinden TSK’nın tebrik edilmesini ise “manevra” olarak yorumladı.
Menbiç için Pompeo’dan anlayış birliği bekleniyor
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ise, KKTC Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Kudret Özersay ile ortak basın toplantısında, ABD ile ilişkileri kapsamlı şekilde değerlendirdi. Çavuşoğlu, ABD’deki bakan değişimi sürecini de anımsatarak, Türkiye’nin ortak müzakerelere devam edilmesi beklentisini gündeme taşıdı.
Menbiç meselesinde, ABD ile Türkiye arasında ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson’ın Ankara ziyareti sırasında bir anlayışa varıldığını söyleyen Çavuşoğlu, ancak 19 Mart’ta planlanmış Washington’daki görüşmenin ABD’deki bakan değişimi nedeniyle gerçekleştirmediğini hatırlattı.
ABD’nin geçmişte de Menbiç konusunda Türkiye’ye söz verdiğini vurgulayan Çavuşoğlu, Tillerson’ın ziyaretinde ise ABD’ye sözünü tutabilmesi için birlikte yol haritası hazırlanmasına karar verildiğini anlattı. Çavuşoğlu, “Bu yol haritasını biz onaylarsak ve uygulamaya başlarsak takvime bağlı somut adımlarla, artık oyalama ve boş vaatler olmadan, her şey bizim nezaretimizde olacak. Ne olup ne bittiğini birlikte göreceğiz. Sadece Menbiç ile ilgili değil, Suriye’nin tamamıyla ilgili. Yani bugün YPG'nin kontrol ettiği tüm bölgelerle ilgilidir bu yapacağımız çalışma. Terör örgütlerinin bu şehirleri kontrol altında tutmasına izin vermememiz lazım. Bunun insani ve demografik boyutları var. İnsanlık suçu işleniyor, etnik temizlik yapılıyor, gayrimenkuller ellerinden alınıyor. Buna benzer çok olumsuzluklar ve Suriye'nin sınır bütünlüğü, toprak bütünlüğü tehlikeye giriyor” diye konuştu.
Şimdi bu süreçte Tillerson’ın görevini bıraktığını kaydeden Çavuşoğlu, bugün de Tillerson’ı telefonla arayarak katkıları için teşekkür edeceğini ifade etti. Çavuşoğlu, şimdi Mike Pompeo’dan da Menbiç konusunda aynı anlayışta olmasını beklediklerini de açıkladı. Çavuşoğlu, “Kendisiyle göreve başladıktan sonra görüşeceğiz. ABD’de Kongre’den onay süreci var. Göreve başladığı zaman kendisini tebrik ederiz ve kaldığımız yerden çalışmalarımızı sürdürürüz. Kendisi ve ABD’de aynı anlayışın olması gerekiyor” mesajını verdi. Çavuşoğlu, bu arada önümüzdeki günlerde Müsteşar Ümit Yalçın başkanlığında Türk Heyeti’nin Washington’a gideceğini de açıkladı.
ABD’ye “Suriyelileri geri döndürmeyi düşün” çağrısı
Bu arada Afrin’de insanlık dışı muameleye izin verilmeyeceğini de savunan Çavuşoğlu, yağma gibi iddialara ilişkin gerekli müdahalede bulunulacağını ifade etti. Çavuşoğlu, ABD’nin Afrin ile ilgili “Kaygılıyız” açıklamasına karşılıksa, “Çünkü ABD, YPG ile iç içe. YPG'ye destek veriyor, YPG'den adeta medet umuyor. Bir terör örgütüyle başka bir terör örgütüyle mücadele etmek amacıyla da olsa bu kadar iç içe girersen sonra bu terör örgütünün esiri haline gelirsin. Şimdi bu terör örgütü ABD'yi tehdit ediyor. 'Sen Afrin'de bize destek olmadın. Bizi yalnız bıraktın. Bizi sattın.' Ruslara da aynı şeyi söylüyorlar. 'Dolayısıyla senle beraber olmayacağım.' Bu durumda da ABD gibi bir ülke kendini çaresiz hissederek, onları destekleyici açıklama yapmak durumunda kalıyor. Esasen dünyanın en önemli aktörlerinden biri olan ve bugüne kadar terörle mücadelede kendisini herkesten önde gören bir ülkenin içine düştüğü bu durum üzüntü verici” dedi.
ABD’nin ve Avrupa’nın eğer insan hakları kaygısı varsa Suriyelileri geri döndürme konusunda çalışması gerektiğini de belirten Çavuşoğlu, “Şimdi bu tür gereksiz açıklamalar yerine buraya bu şehirlerin gerçek sahibi insanları nasıl döndüreceğiz ve bu insanların buraya dönebilmesi için onlara hangi imkanları sunacağız, onların yaşam standartlarını nasıl yükseltebiliriz, neye ihtiyaçları var, insani yardım, sağlık vesaire, bunlara kafa yormamız gerekiyor” ifadelerini kullandı.
