Erişilebilirlik

“Türkiye’de Kaygı Verici İnternet Yasakları Var”


“Türkiye’de Kaygı Verici İnternet Yasakları Var”
“Türkiye’de Kaygı Verici İnternet Yasakları Var”

Uzmanlar Diyarbakır örneğinden haraketle Türkiye'de her ilde valilik kararlarıyla yeni internet yasakları getirilmesi olasılığından kaygı duyuyor

Türkiye, yasal erişim engellemeleri yanısıra farklı kamu kurum ve kuruluşlarınca yürürlüğe konulan düzenlemeler nedeniyle internet özgürlüğünü tartışıyor.

Türkiye'de geçtiğimiz yaz aylarında Bilişim Teknolojileri Kurumu (BTK) tarafından internet erişiminde geliştirdiği filtreleme seçenekleriyle ilgili eleştiriler devam ederken, kamu kurum ve kuruluşlarınca da ayrı ayrı alanlarda yasaklama kararları alınması konuyu gündemde tutuyor.

Son olarak Diyarbakır Valiliği'nin çoğunluğu Amerikan şirketlerince üretilmiş bilgisayar oyunlarına ilişkin yasaklama kararıyla birlikte internet erişimine yönelik kısıtlamalar getirildi. Valilik, Diyarbakır genelinde internet kafelerde 18 yaşından küçüklerin, Counter Strike, GTA Vice City, Battlefield Vietnam, Half Life, GTA San Andreas, Delta Force, Swat, Call of Duty, Knight Online, The Punisher, Louncher, Hitman, Counter, Hell Forces, Halo, Line of Sight Vietnam, Pariah, Serious Sam, Return To Castle Wolfenstein, Metin 2 adlı oyunlarını oynamasını yasakladı. Bu oyunlardan çoğu Nova Logic, Valve, N-Fusion Interactive, Activision gibi Amerikan yazılım firmalarına ait. Yasaklama kararı, Türkiye içinde tüm ülkeyi kapsayan erişim genel yasaklamaları dışında, il düzeyinde de farklı internet yasaklamaları getirilebileceğini gösteren ilk gelişme.

Uzmanlar, Diyarbakır'da ilk olan örnekten haraketle Türkiye'de her ilde valilik kararlarıyla da yeni internet yasakları getirilmesi olasılığından endişe duyuyor.

"Temel insan hak ve özgürlüklerine aykırı"

Amerika'nın Sesi'nin sorularını yanıtlayan Ankara Üniversitesi İnsan Hakları Merkezi'nden Yrd.Doç.Dr. Kerem Altıparmak, öncelikle "İnternet özgür mü?" sorumuzu şöyle yanıtladı:

"Türkiye'de internette uzunca bir süredir ciddi kısıtlamalar mevcut. Bunun temel kaynaklarından birincisi, 2007'de çıkarılmış 5651 sayılı kanundaki öngörülen erişim engelleme kararları. Buna paralel yetkisi olmadığı halde mahkemelerce başka yasalara dayandırılarak uygulanan yasaklamalar. İkincisi, Kasım ayında uygulanmaya başlanan filtreleme. Bu kaynaklardaki yasaklamaları, Anayasa ve uluslararası anlaşmalardaki temel insan hak ve özgürlüklerine aykırı diye düşünüyoruz. Bu yasaklamalar, internet özgürlüğü bakımından hukuksal ölçütlere aykırı bir durum oluşmasına neden oluyor."

"Valilikler esasa kısıtlama getiremez"

Amerika'nın Sesi'ne Diyarbakır örneğini de değerlendiren Altıparmak, 5651 sayılı internet ile ilgili genel yasaya bağlı internet kafelere ilişkin yönetmelikte mülki idarelere mekan kontrolü konusunda yetki verildiğini anımsattı. "Ancak bu madde esas açısından öngörülmemiş yeni kısıtlamalar getirilebileceğine gelmez" diyen Altıparmak, valiliklere İl İradesi Kanunu'da verilen geniş yetkiler ile internet alanına yasaklama müdahalesi yapılmaması gerektiğini vurguladı. İnternette bu yasaklanan oyunlar benzeri yüzlercesi bulunduğuna işaret eden Altıparmak, "Hangi oyunu neye göre seçmek gerektiğini de belirsiz. Hukuken Türkiye genelinde neyin yasak neyin yasak olmadığının yasa ile düzenlemek gerekir. Aksi takdirde Türkiye'nin her tarafında valilik, istediği oyuna ya da internet sitesine yasak getirebilir. Bu da mevcut kısıtlamaları genişletmek anlamına gelir" dedi.

"Haber sitelerine ayrımcılık hukuki değil"

Ankara'da bazı kamu kurum ve kuruluşlarındaki bilgisayar sistemlerinde, personel açısından internete erişim açısından bazı haber sitelerine yasak uygulanması da tartışılıyor. Örneğin tutuklu gazetecilerden bazıları hakkında yürütülen yargılamaya da neden olan www.odatv.com adlı internet haber sitesi gibi bazı haber sitelerine, bazı kamu kurum ve kuruluşlarındaki bilgisayarlarda erişim yasağı uygulandığı bilgisi gündemde.

Kamudaki bu yasaklama durumunu da değerlendiren Yrd.Doç.Dr. Altıparmak, "Çalışma düzenini sağlamak amacıyla internet kullanımına ilişkin düzenleme getirilebilir. Ancak belli tür haber siteleri serbest iken bazıları yasaksa buna hiçbir meşru dayanak bulamazsınız. Bir kısmını yasaklayarak, bazı haber sitelerine olumlu anlamda ayrımcılık yapamazsınız" diye konuştu.

Haber sitelerinin ya tümüne ulaşım sağlanması ya da tümü hakkında yasak kararı uygulanması gerektiğini söyleyen Altıparmak, kamu iradesi bakımında çalışanlarına yönelik 'tarafsızlık' yükümlülüğü bulunduğunu anımsattı. Altıparmak, "Aksi takdirde keyfi sonuçlar ortaya çıkması kaçınılmaz hale gelir" dedi.

"Evrim teorisi karşıtlığı serbest"

İnternet yasakları bakımından benzer keyfi durumu filtrelemede de gördüklerini kaydeden Altıparmak, Türkiye'de filtreleme seçeneklerinden birisi olan çocuk profilinde 'evrim' kelimesiyle yapılan internet aramasına yasak uygulandığını hatırlattı. Altıparmak, "Bu filtreleme yasağıyla evrim teorisi karşıtı olan siteler serbest iken evrim yanlısı olan siteler filtreye takıldığı için onlara ulaşılmıyor. Bunun yasal dayanağı önceden izah edilmediği için de bu yasak keyfi nitelikte kalıyor" dedi.

  • 16x9 Image

    Yıldız Yazıcıoğlu

    Yıldız Yazıcıoğlu, 1994-1998 döneminde Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü’nde lisans eğitimini tamamladı. Mesleğe 1997 yılında Cumhuriyet’te stajyer olarak başladı. 1998-2000 döneminde yüksek lisans eğitimine devam etti. 2000 – Mayıs 2009 döneminde Milliyet’te mesleki kariyerini cumhurbaşkanlığı ve parlamento muhabirliği noktasına taşıdı. 2009 - 2011 yıllarında ABD’nin başkenti Washington DC’de kariyerini sürdürdü ve farklı medya kuruluşları için temsilcilik – yorumculuk görevlerini yürüttü. Bu dönemde VOA Türkçe’de eğitim aldı ve görev yaptı. Ardından Ankara’ya dönüşünde Habertürk TV’de, ArtıBir TV’de görevler üstlendi. Şu anda VOA Türkçe ekibinde görev almayı sürdürüyor.

XS
SM
MD
LG