Amerika Dışişleri Bakanlığı’nın yıllık insan hakları raporunda Türkiye’de 2010 yılında basın özgürlüğünde gerileme olduğu vurgulandı. Raporda, “Hükümetin anayasal engeller ve kanunlar yoluyla ifade özgürlüğünü sınırladığı” yazıyor. Aynı raporda, Türkiye’nin internet özgürlüğünün de sınırlandırıldığı belirtildi.
Amerika Dışişleri Bakanlığı 190 ülkedeki insan hakları uygulamaları konusunda Amerikan Kongresi’ne her yıl rapor hazırlıyor.
“İnsan Hakları Uygulamaları Üzerine Ülke Raporları” 35 yıldır hazırlanıyor.
2010 yılı raporu bugün kamuoyuna açıklandı.
Basın ve İfade Özgürlüğü
ABD Dışişleri Bakanlığı’nın insan hakları raporunda ifade ve basın özgürlüğü bölümünde şu ifadeye yer veriliyor: “Kanunlar, ifade ve basın özgürlüğünü koruyor, ancak hükümet bu özgürlükleri çok sayıda açılan davalarla sınırlandırıyor.”
Raporda, “Bireyler devleti veya hükümeti kamu nezdinde eleştirdiklerinde haklarında soruşturma veya dava açılması riskiyle karşılaşıyor,” dendi.
ABD Dışişleri Bakanlığı Tutuklu Gazetecilerle Dayanışma Platformu’nun verilerine dayanarak Türkiye’de 43 gazetecinin tutuklu olduğunu, bu gazetecilerin çoğunun terörle mücadele yasaları kapsamında cezaevinde olduğunu bildirdi. Basına dayandırılan bilgilere göre, raporda, Ergenekon davasını izleyen gazeteciler aleyhinde 5.000 dava açıldığı, 20 gazetecinin hüküm giydiğine dikkat çekildi.
Raporda Türkiye’de kaç internet sitesinin yasaklı olduğu konusunda resmi bilgi bulunmadığı, ancak Engelliweb adlı sivil toplum kuruluşuna göre Türkiye’de 6.457 “internet sitesinin yasaklı olduğu yazılı.
Raporda ayrıca Özgür Gündem gazetesi hakkında 550 dava açıldığı; Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) üyeleri hakkında 1.700 dava bulunduğuna dikkat çekildi.
İnsan Hakları İhlalleri
Türkiye raporunda, 2010 yılında insan hakları sorunları yaşandığı; insan hakları ihlalleri kaydedildiği bildirildi.
Raporda, seçimle işbaşına gelmiş yetkililerle bürokratların açıklamalarının yargının bağımsızlığını etkilediği yazıyor; yargıçlarla savcılar arasındaki yakın ilişkilere dikkat çekiliyor. ABD Dışişleri Bakanlığı raporunda davaların fazlasıyla uzun sürmesinin sorun olduğu da vurgulandı.
Raporda, pratikte toplanma özgürlüğü konusunda da sorunlar yaşandığı ifade ediliyor.
Raporda, sivil hükümetin genel olarak güvenlik güçlerini kontrol ettiği ancak, yargısız infaz, işkence, dayak ve kötü muamele olaylarının sürdüğü belirtildi.
ABD Dışişleri Bakanlığı raporunda, “kadına karşı şiddet, töre cinayetleri ve tecavüz olaylarının yaygın olduğu” ve kanunlara rağmen çocuklar arası evliliklerin sürdüğü belirtildi.
Raporda, insan hakları alanında kaydedilen ilerlemelere de yer verildi. Yine aynı raporda, Türkçe dışında dillerde seçim kampanyası yapılabilmesi; reşit olmayanların terörle mücadele yasaları kapsamında yargılanmaması; yasadışı gösterilerin cezasının hafifletilmesi gibi düzenlemelere dikkat çekildi.
Raporun olumlu gelişmeler bölümünde ise, 12 Eylül Anayasa referandumunda alınan kararla birlikte Anayasa Mahkemesi’yle Yargıçlar ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun yapısındaki değişikliklere; Yüksek Askeri Şura kararlarının yargıya açılması düzenlemesine ve pozitif ayrımcılık konusundaki değişikliğe vurgu yapıldı.
