Erişilebilirlik

Türkiye ve İran: ‘Muhatabımız Bağdat Hükümeti’


Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin bağımsızlık girişimini “Mesut Barzani’nin yanlış kararı” olarak yorumladı ve Bağdat hükümetiyle çalışma mesajı verdi.

Erdoğan, bugün Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Kültür ve Turizm Bakanı Numan Kurtulmuş, Milli Savunma Bakanı Nurettin Canikli ve AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Mehdi Eker’den oluşan heyetle Tahran’daydı. Güvenlik gerekçesiyle gidiş-dönüş bilgisi kamuoyu ile paylaşılmayan Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar’ın da Tahran’da bulunduğu ve İran Genelkurmay Başkanı ile yaptığı toplantı sonrasında Ankara’ya henüz dönmediği de gözlendi.

Erdoğan ve Ruhani, ikili ve heyetler arası görüşmeler sonrasında yaptıkları ortak basın açıklamasında, Türkiye ve İran’ın bölgesel konulara bakışında ortaklıklar bulunduğu vurgusu yaptı. Liderler, bölgesel barış için Irak ve Suriye’de toprak bütünlüğünden yana olduklarını dile getirdi. İran ve Türkiye, petrol ve doğalgaz başta olmak üzere birçok alanda ekonomik ilişkilere hız kazandırma kararı aldı.

“Dış güçler” unsuru

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, “Suriye ve Kuzey Irak ile ilgili görüştük. En temel amacımız bölgedeki güvenliği hakim kılmaktır. Amaç barış, istikrar ve güvenliği hakim kılmak. Etnik ve mezhebi ayrımcılıkları artırmak yabancıların buradaki planlarıdır. Bu şekilde bölgeyi ayırmaya çalışıyorlar. İki ülkede ayrımcılığı kabul etmiyor. Bütün bir Irak ve bütün bir Suriye iki ülkenin temel amacıdır” dedi.

Bölgesel gelişmelerde Bağdat hükümetiyle birlikte üç ülke olarak kararlı davranacaklarını belirten Ruhani, “Kuzey Irak, yanlışını telafi etmeli. Türkiye, İran ve Irak çok ciddi girişimlerde bulunmalıyız. Terörizmle mücadele etmek iki ülkenin en temel amacıdır. İsterse bunun adı DEAŞ veya El Nusra veya PKK olsun. Bilinmelidir ki, bölge güçleri onların bölgedeki gaddarca davranışlarına izin vermeyecektir” diye konuştu.

Ruhani’nin de Erdoğan’ın son haftalarda sıklıkla ifade ettiği gibi IKBY’deki bağımsızlık adımını “Mesut Barzani kaynaklı yanlış karar” ve “dış güç odaklı” şeklinde değerlendirdiği görüldü.

Cumhurbaşkanı Erdoğan da, “Bölgesel sorunlar şu anda gündemimizde. Özellikle şu anda üçlü mekanizmalar şeklinde çalıştığımız Irak sorunu önümüzdeki ilk madde olarak gündeme gelmiştir. 350 km sınırla kuzeyde Türkiye, doğusunda İran, güneyinde merkezi yönetim, batısında Suriye. Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi neyin referandumunu yapıyor? Kendisini İsrail'den başka tanıyan bir dünya ülkesi yok" diyen Erdoğan, "MOSSAD'la masaya oturarak verilen karar meşru olamaz, gayrimeşrudur” diye konuştu.

Açıklamasında Barzani’yi isim vermeksizin hedef alan Erdoğan, “Böyle bir adımı atmak inanıyorum ki Kuzey Irak yerel yönetimini yalnızlığa mahkum edecektir. İran ve Türkiye olarak bu konudaki kararlığımız bellidir. Irak’taki muhatabımız merkezi yönetimdir ve bu referandumu da kesinlikle gayrimeşru olarak telakki ediyoruz. Attığımız adımlar var. Gerek İran’ın, gerek Türkiye’nin, gerek merkezi yönetimin. Ama bundan sonra ağırlaştırılacak atılacak adımlar var” dedi.

Suriye’de üçlü mekanizma sürecini işlettiklerini anımsatan Erdoğan, “Orada da İran, Rusya, Türkiye olarak Astana süreciyle çerçevelenen bir süreci işletiyoruz. Burada da çatışmasızlık bölgesini çok çok önemsiyoruz” ifadeleri kullandı.

Sınır kapıları 24 saat açık olacak, yerli para kullanılacak

Erdoğan ve Ruhani’nin açıklamalarında IKBY’ye uygulanacak olası ambargolar konusuna değinmedi. Ancak liderler, Türkiye’nin IKBY petrol ve doğalgazına alternatif olarak Tahran’la bu alanlardaki alışverişini arttırma kararını kamuoyuna duyurdu.

İran Cumhurbaşkanı Ruhani, “İki ülkenin ekonomik ilişkilerini daha ileri götürmek için çok önemli kararlar aldık. Bankacılık ilişkilerinin geliştirilmesi ve işlemlerin milli para birimiyle yapılmasına karar verildi. Gümrük kapıları 24 saat çalışacak. Şimdi önce mevcut 2 sınır kapımız 24 saat açık olacak. İnşaat halindeki üçüncü sınır kapımız da açıldıktan sonra 24 saat esasıyla çalışacak. Yatırımcılık ilişkilerinin geliştirilmesi ve kolaylaştırılması amacıyla Türk yatırımcılara gerekli destek sağlanacak. Petrol ve doğalgaz konusuyla ilgili Türkiye daha fazla almaya hazır olduğunu bildirdi. İran tarafı aynı zamanda Türkiye tarafından bu konuda yatırım yapmasını istedi. Türkiye de buna hazır olduğunu bildirdi Türkiye ile yıllık 30 milyar dolarlık ticaret hacmine ulaşmak istiyoruz. Türkiye ile İran arasındaki ticaret milli para birimleri ile yapılacak” dedi.

Erdoğan da, “Ekonomik ilişkilerimizi mevcut kur baskısından kurtarmak suretiyle yerli parayla alışveriş yapma sürecini hayata geçirme kararını verdik. Merkez Bankalarımız önümüzdeki hafta biraraya gelmek suretiyle bu noktadaki anlaşmayı imzalayacaklar. Bunlarla birlikte aynı zamanda örneğin bankalarımızın İran'da şube açmaları, aynı şekilde İran bankalarının Türkiye'deki şube sürecini zenginleştirmeleri hareketlenecektir” diye konuştu.

STÜDYO VOA

Köprü kazasının ardından milyarlarca dolarlık tazminat bekleniyor – 28 Mart
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:29:59 0:00
XS
SM
MD
LG