Ankara’nın tarihi kent merkezi Ulus’a yakın Hamamönü semtinde Türkiye’nin ilk ve tek satranç müzesi, bu özel zeka oyunu meraklılarını ağırlamak üzere beklerken, 700 çeşit satranç takımını da sergiliyor.
Dünyada “oyunların kralı” ya da “kralların oyunu” olarak adlandırılan satranç, Ankara’da sadece ilgileri için değil, bu zeka oyununa gönül vermesi amaçlanan genç nesiller için özel bir müze ortamında tanıtılıyor. Türkiye’nin de ilk satranç müzesi özelliğine sahip mekanda, yüzden fazla ülkeden 700 satranç takımı görülebiliyor. Satranç takımları, 4 ana temada sergileniyor ve farklı kültürlerden izler taşıyan takımlar, müzeyi gezenleri farklı coğrafyalara, zamanlara da yolculuğa çıkarıyor.
Eski Ankara’nın tarihi dokusunu yansıtan bir mimariye sahip restore edilmiş ahşap evde, koleksiyoner Akın Gökyay’ın yılların birikimi olan özel satranç koleksiyonu beğeniye sunuluyor. Müzede, Gökyay’ın 1975 yılında toplamaya başladığı satranç takımlarında farklı medeniyetler, savaş ve barış, kültürel çeşitlilik temaları yanında Harry Potter, Asteriks ve Şirinler gibi çocuklara yönelik tematik setler de dikkat çekiyor. Madagaskar’dan Bolivya’ya, Fransa’dan Kazakistan’a ve ABD’den Rusya’ya kadar yüzden fazla ülkeden temin edilen satranç takımlarında tarihsel olaylar ve her bir coğrafyaya özel kültürel etkiler gözlemlenebiliyor. Guinness Rekorlar Kitabı’na giren koleksiyonda ahşap, metal, kaya çeşitleri, döküm satranç takımlarına kadar çok sayıda materyalden üretilen satranç takımları yer alıyor. Müze girişinde ayrıca dubalar dahi at, kale, vezir gibi satranç ögeleri şeklinde olmasıyla göze çarpıyor.
Akın Gökyay, satranç takımlarını seçerken malzemeden daha çok, satranç takımının o bölgenin kültürünü yansıtacak bir özelliği olmasına önem vermiş. Hukukçu kimliği yanında tasarımcı da olan Gökyay, VOA Türkçe’yle Türkiye’nin ilk satranç müzesini kurmaya sürükleyen süreci paylaştı. Satrancı cebir hocası babasından öğrendiğini ancak o dönemde kendisiyle oynayacak yaşıtının olmadığını belirten Gökyay, çeşitli ülkelerden topladığı satranç takımlarının oyun için olanlarını değil tematik olanlarını seçmiş. Bu satranç takımlarını gerçekte oyun için kullanılmasının mümkün olmadığını kaydeden Gökyay, müzede yalnızca 10 takım daha sergileyebileceklerini ve alanın genişletilmesini düşündüklerini söyledi.
Eski Ankara evi olarak kullanılan müzenin eski Ankara kadılarından birine ait olduğu bilgisini aktaran Gökyay, müze yapmanın değil idame ettirmenin önemine vurgu yapıyor ve farklı kültürel etkinliklere de ev sahipliği yaptıklarını anlatıyor.
Satranç oyunu, zihin gelişimine, kültürler arası iletişime, insanların birbirleriyle olan ilişkilerinde olumlu birçok yönüyle biliniyor. Oyunun başında ve sonunda rakiplerin tokalaşmasının ender görüldüğü müsabakalardan olan satranç, kuralların kesin olduğu “hükümdarların” ve “seçkin taktisyenlerin” eğlencesi olarak kabul ediliyor.
