Türkiye'nin Paris İklim Anlaşması'nın belirlediği temiz enerji hedeflerini karşılamak için Dünya Bankası, Fransa ve Almanya'nın mali destek verdiği bir plan çerçevesinde 3 milyar 100 milyon Euro kredi alacağı kaydedildi. Reuters’ın haberine göre bu bilgi, plan hakkında bilgi sahibi olan kaynaklar tarafından sağlandı.
Geçtiğimiz hafta Paris İklim Anlaşması'nı meclisinde kabul eden sonuncu G-20 ülkesi olan Türkiye, yıllar boyunca ilk önce statüsünün değiştirilerek gelişmekte olan ülke şeklinde yeniden sınıflandırılması gerektiğini savunmuştu. Paris İklim Anlaşması çerçevesinde gelişmekte olan ülkeler, mali yardım ve teknolojik destek alıyor.
Kaynaklar, Birleşmiş Milletler himayesinde İskoçya'nın Glasgow kentinde bu ay düzenlenecek iklim zirvesinden önce imzalanması planlanan mutabakat anlaşması çerçevesinde Türkiye'nin statü değişikliğine gerek kalmadan büyük miktarda uluslararası kredi alabileceğini bildirdi.
Üç kaynağın plana ilişkin verdiği bilgiye göre Türkiye'nin alacağı 3,1 milyar Euro'luk kredinin 2 milyar Euro'su, yani büyük kısmı, Dünya Bankası'ndan gelecek. Fransa 1 milyar Euro, Almanya ise 200 milyon Euro ödenekle plana katkı sağlayacak.
Görüşmelere ilişkin bilgi sahibi olan kaynaklardan biri, "Kredinin miktarı ve usule ilişkin anlaşma şimdiden sonuçlandı. Türkiye, Paris İklim Anlaşması'nı bu nedenle meclisinde kabul etti" dedi.
Dört kaynak ise mutabakat anlaşmasının henüz nihai şeklini almadığını söyledi ve tüm taraflar imza atana kadar hiçbir unsurun kesin olmadığını kaydetti. Kaynaklar, devam eden görüşmelerin hassasiyeti nedeniyle kimliklerinin gizli kalması talebinde bulundu.
Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) ve Dünya Bankası'nın özel sektör yatırım kolu olan Uluslararası Finans Kurumu (IFC) da Türkiye'de yeşil enerjinin güçlenmesi için özel sektörü harekete geçirmeye çalışıyor.
Paris İklim Anlaşması'na uyum sağlaması için Türkiye'ye destek verilmesinin planlandığına ilişkin ilk haber, geçen hafta Politico'da çıkmıştı. Ancak kredinin boyutu ve ayrıntıları daha önce ortaya çıkmamıştı.
Türkiye Çevre Bakanlığı, konuya ilişkin açıklama yapmadı. Alman hükümetinden bir kaynak ise 3,1 Euro rakamını doğrulayamadı, ancak görüşmelerin devam ettiğini söyledi ve "Şu anda henüz bir mutabakat anlaşması yok" dedi.
Dünya Bankası'ndan bir sözcü de kredi desteğine ilişkin açıklama yapmadı ancak anlaşmanın meclisten geçmesinin memnunlukla karşılandığını, hedefleri karşılama planına ilişkin daha fazla ayrıntı elde etmenin beklendiğini kaydetti. Sözcü, "Etkili projelerle Türkiye'ye verdiğimiz desteği attırmaya hazırız" dedi.
"TBMM 'her şeye rağmen' anlaşmayı onayladı"
Türkiye, Paris İklim Anlaşması'na 2016 yılı Nisan ayında imza atmış, ancak anlaşmanın TBMM'de kabul edilmesine uzun süre direnmişti. Bunun nedeni, Türkiye'nin anlaşma çerçevesinde gelişmiş bir ülke olarak kabul edilmemesi gerektiği inancı ve Türkiye'nin tarihi boyutlardaki küresel karbon emisyonlarının çok küçük bir kısmından sorumlu olduğu görüşüydü.
Geçen ay Türkiye'nin sürpriz kararını Birleşmiş Milletler Genel Kurulu toplantısı sırasında açıklayan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, iklim değişikliği konusunda "tarihi sorumluluğu" olan ülkelerin en çok çabayı sarfetmesi gerektiğini söylemişti.
TBMM, 6 Ekim'de Paris İklim Anlaşması'nı kabul ettiğinde Türkiye'nin bunu gelişmekte olan bir ülke olarak yaptığını kaydetti. Ancak Birleşmiş Milletler, Türkiye'nin statüsüne ilişkin herhangi bir değişiklik yapıldığının sinyalini vermedi.
Ancak mali destek sözü, bu açmazı giderebilir.
Fransız bir diplomatik kaynağa göre Fransa, kalkınma dairesi AFD aracılığıyla Türkiye'ye birkaç yüz milyon Euro verecek.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, uzun yıllar boyunca gergin bir ilişki içindeydi. Ancak iki liderin son aylarda birbirlerine yönelik söylemlerini yumuşattığı gözleniyor.
Fransız bir yetkili, Fransa ve Almanya çevre bakanlarının bu meseleyi Haziran ayında görüştüklerini, Türkiye'nin kısa süre önce hızla vites değiştirerek "her şeye rağmen" Paris İklim Anlaşması'nı meclisten geçirdiğini söyledi.
Paris İklim Anlaşması, ortalama küresel sıcaklıkların sanayileşme çağı öncesindeki sıcaklık seviyesinin 2 Santigrad dereceyi geçmemesini, hatta ısınmanın 1,5 dereceyle sınırlı kalmasını hedefliyor.
1,1 Santigrad derecelik ısınmanın bile Türkiye, Yunanistan ve ABD'de son aylarda meydana gelen dev orman yangınları dahil birçok aşırı hava olayına yol açmaya yeterli olduğu gözleniyor.
Türkiye tarihinin en büyük yangınlarında bu yaz sekiz kişi öldü, güneybatıdaki binlerce hektarlık orman arazisi kül oldu. Güneydeki orman yangınlarından hemen sonra Karadeniz Bölgesi'nde meydana gelen sel felaketindeyse en az 77 kişi hayatını kaybetti.
