Erişilebilirlik

‘Türkiye İçin Hala Umut Var’


dpi
dpi

Demokratik Gelişim Enstitüsü DPI tarafından İsviçre’nin Cenevre kentinde düzenlenen ‘Çatışma, Kriz ve Medyanın Rolü’ konulu yuvarlak masa toplantısında, İngiltere ve IRA arasındaki çözüm süreci tartışıldı.

Türkiye’den gazeteci ve yazarların davet edildiği toplantıya İngiltere’den çözüm sürecinin birinci elden tanıkları da katıldı. DPI Genel Kordinatörü Kerim Yıldız’ın açılış konuşmasıyla başlayan toplantıya, dönemin Başbakanı Tony Blair’in eski sözcüsü Tom Kelly, Gazeteci Owen Bowcott gibi isimler katıldı.

Tom Kelly’nin sunumuyla başlayan toplantıda, İngiltere ve IRA arasındaki görüşmeler detaylarıyla anlatıldı. Barış sürecinin bir çok anına tanıklık eden Kelly, Türkiye için umudun tükenmediği görüşünde. Toplantıdan sonra Amerikanın Sesi’ne konuşan Kelly, Türkiye’deki çözüm sürecine ilişkin hataların konuşulmasının yarar sağlamayacağını söyledi.

Her çatışma ve çözüm sürecinin bir birinden farklı olduğunu belirten Kelly, “İnsanların yapması gerek en önemli şey, karşı tarafta bulunanı kişinin bulunduğu yerden bir yere gitmeyeceğidir. Sadece sizin için önemli olan ve sadece onlar için önemli çözümü bulmayacaksınız. Barış süreçleri bazen bireyler, bazen partiler, bazen hükümetleri fark etmektir. Olaylara farklı yönlerden bakabilmektir.Biz sorunu çözmek için ilk olarak 1974 yılında başladık. Hükümet, iki hükümet te, parçaların taraflar arasında paylaşılması fikrini ileri sürdü. İrlanda hükümeti kuzey İrlanda’ya ne olduğunu söyleyemeyecek ama ne olduğunu düşünecekti. Bu beklenmiyordu iki taraf arasında. Ama bunu yapmak 25 yıl aldı. Ne değişti, içerik değişti ve aynı zamanda İngiliz hükümetinin barış süreci isteği değişti. Bu 1997 yılı anlaşmasıyla sonuçlandı daha sonra bu anlaşmayı uygulamak 9 yıl aldı. Barış süreci bir gecede uygulanacak bir şey değildir. Benim gibi kişilerin Türkiye’de ne hatalar yapıldığını söylemek sürece yardımcı olmaz çünkü orada ne olduğunu tam olarak ne olduğunu bilmiyoruz. İnsanların bu sürece motive olması için ne yapıldığını bilmiyoruz. En önemli şey, bizim tecrübelerimizden yola çıkarak, ödün vererek anlaşmaya varma, bu işleyebilir ve işler. Barış süreçleri bazen iyiye gider bazen gitmez. Yapmanız gereken iki taraf arasında uzlaşmaya çabalarına devam etmektir. Umutlu olmaya inanmaya çözümün mümkün olduğuna inanmaya devam etmelisiniz” dedi.

Çözüm süreçlerini bisiklet sürmeye benzeten Kelly, “Öncelikle toplumu bunun olacağına ikna etmelisiniz sonra da kendi destekçilerinizi ikna etmelisiniz ki bunlar sizin pozisyonsuzu feda etmenizi gerektirebilir. Bunların hepsini bekletirseniz barışa ulaşamazsınız. Türkiye’deki özel durumlar için yorum yapamam ancak şunu söyleyebilirim, çatışma sürecinin bir tarafı paramiliter grupların çatışmayı durduracağını bilmek ister. Paramiliter gruplar ise başkaları tarafından saldırıya uğramayacaklarının bilmek ister. Bu durumda yapmanız gereken iki taraf arasında barış olacağı konusunda güven sağlamaktır. İki tarafında taahhüt verdiği ve bu taahhütleri yaşattığı bir sürecin gelişimini adım adım sağlamalısınız. Bu nedenledir ki barış süreçleri zaman alır. Kısa süreli olmaz. Bunun üzerine çalışmalısınız. Bu biraz bisiklet sürmeye benziyor. Kendinizi bisikleti sürmeye ikna etmelisiniz. Ne kadar sürerseniz o kadar kendinizden emin olursunuz” diye konuştu.

Kelly’nin polis olan kuzeni de IRA keskin nişancıları tarafından öldürülmüş. Ancak Kelly buna rağmen, barış çabalarından vazgeçmediğini vurgulayarak, ”Barış çalışmalarına son vermeyi hiç düşünmedim çünkü çocuklarım vardı onların geleceğinin mahvolmasını istemiyordum. İyi olan ise buydu. Okula gidebilirlerdi, partiye gidebilirdi. Bunu yapamazdım” ifadelerini kullandı.

Çatışma ve barış sürecini yakından takip edenlerden biri de Gazeteci Owen Bowcott’tu. Bowcott, IRA sürecinin başarıya ulaşmasındaki nedeninin insanların ısrarı olduğu görüşünde. Bowcott, “IRA sürecinin başarıya ulaşması uzun süre aldı. Çok gizli saklı temaslar oldu uzun süre. Türkiye’de de anladığım kadarıyla benzer model yürütüldü. Hala bir başarıya ulaşmadı ama IRA sürecinde insanlar süreçte ısrar etti. Umarım Türkiye’de de başarıya ulaşır. Anladığım kadarıyla Türk hükümeti Irak ve Suriye’de savaş sürerken, Türk hükümeti güneydoğu sınırında daha fazla özgür Kürt bölgesi kurulmasından endişe etti. Sınırlarında güçlü bir bölge istemediler. Çatışmaların Sivillerin acı çekmesine neden oluyor. İnsanlar çatışmaların sonlandırılması için ellerinden geleni yapmalı. Türkiye barış sağlanmasını istiyor çünkü büyük bir ekonomik potansiyel var Ortadoğu’da. Barış sağlanmasını umuyorum. Belki de İngiltere’nin sağladığı yöntemlerle sağlanabilir. Yarı otonomi ya da daha fazla özgürlük dil özgürlüğü vs. Sabırlı olmak lazım çok uzun bir süreç. IRA gibi bir süreç olursa zaman alabilir” şeklinde konuştu.

Toplantıya katılan isimlerinden biri de BM’nin eski Kolombiya Özel Temsilcisi James Lemoyne’du. Örgütlerin siyasi kanatlarının olmasının önemli olduğunu vurgulayan LeMoyne, “Gerilla gruplarının siyasi kanat geliştirebildiği her durumda, barış oldu. HDP ya da Kürt taleplerinin başka siyasi ifadesi bugün için kabul edilebilir ya da ya da edilemez. Ama gelecekte kabul edilir olur” dedi.

STÜDYO VOA

Köprü kazasının ardından milyarlarca dolarlık tazminat bekleniyor – 28 Mart
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:29:59 0:00
XS
SM
MD
LG