Türkiye’de ilk ve orta dereceli okullarda okuyan yaklaşık 18 milyon öğrenci, karnelerini aldı ve yarıyıl tatiline başladı. Bu öğrencilerden biri de İzmir Karşıyaka Gazi Anadolu Lisesi dokuzuncu sınıf öğrencisi Cuvan Muhammed. 2004 yılında Halep’te doğan Cuvan, Suriye’de başlayan çatışmalar nedeniyle 2013 yılında ailesiyle birlikte Türkiye’ye kaçmış. İzmir’e yerleşen Muhammed ailesinin beş çocuğundan biri.
Cuvan Muhammed, Türkiye’ye geldiği ilk yıl okula gidememiş. Ancak bu, onun sokaktaki arkadaşlarıyla oyun oynarken Türkçe öğrenmesini sağlamış. Ertesi yıl beşinci sınıfa başlayınca okula daha kolay uyum sağlamış. Derslerinde çok başarılı olan Cuvan, bu dönem okul birinciliğini küçük bir farkla kaçırmış.
“Başarının sırrı dersi dinlemek”
Cuvan’ın henüz okul çağına gelmeyen en küçük kardeşi hariç, bütün çocuklar okula gidiyor. Yedi kişilik Muhammed ailesi iki odalı bir evde yaşıyor. VOA Türkçe’ye konuşan Cuvan Muhamed, bu yüzden evde ders çalışmanın biraz zor olduğunu söylüyor: “Başarımın sırrı dersi dinlemek. Bir de evde biraz tekrar yapınca oluyor. Evde gürültü çok olduğu için, fazla çalışma imkanı yok.”
Cuvan büyüyünce doktor ya da mimar olmak istiyor.
Sınıf öğretmeni Çiğdem Yener Cuvan’ın hem arkadaşları hem de öğretmenleri tarafından sevilen ve takdir edilen bir öğrenci olduğunu söylüyor: “Arkadaşlarıyla ilişkilerinde de pozitif bir öğrenci. Ortaokulu da Türkiye’de okuduğu için Türkçeyi gayet güzel konuşuyor. Birçok arkadaşından çok daha net bir şekilde kendini ifade becerisini kazanmış durumda.”
“Çocuklarımın okulu bırakmasını istemiyorum”
Cuvan’ın babası Nuri Muhammed, inşaatlarda çalışarak hem ailesinin geçimini hem de çocuklarının eğitim masrafını karşılıyor. VOA Türkçe’nin sorularını cevaplayan Nuri Muhammed’e zorlandığı yerlerde oğlu Cuvan tercümanlık yapıyor: “Ben okulumu bıraktığım için pişmanım. Bu yüzden çocuklarımın bırakmasını istemiyorum. Beş çocuğumdan dördünü okutuyorum. Biri ise henüz çok küçük. Üniversiteyi kazanırsa elbette göndereceğim. Annesi de ben de çocukların okumasından memnunuz.”
2016’da yüzde 37 olan okullaşma oranı yüzde 55’i geçti
Cuvan, Türkiye’de okul çağındaki yaklaşık bir milyon Suriyeliden biri. Eğitim Reformu Girişimi’nin (ERG) raporuna göre Aralık 2018 itibarıyla, Türkiye'de okul çağında 1 milyon 47 bin 536 geçici koruma altında çocuk bulunuyor. Bu çocuklardan 580 bin 877'si okula kayıtlı. Buna göre okullaşma oranı yüzde 55,5. Eğitim kademelerine göre bakıldığında ise ilkokulda okullaşma oranı yüzde 97, ortaokulda yüzde 58, lisede ise yüzde 26.
Genel okullaşma oranı Şubat 2016’da yüzde 37 idi. Kısa bir sürede bu oranın yüzde 55’i geçmesinde Milli Eğitim Bakanlığı’nın 2016-2017 eğitim öğretim yılında aldığı karar etkili oldu. Bakanlık, Türkiye’de yaşayan Suriyelileri Türk eğitim sistemine entegre etme politikası çerçevesinde 1, 5 ve 9’uncu sınıf öğrencilerinin resmi okullara kaydedilmesine edilmesini zorunlu tuttu. Arapça eğitim verilen Geçici Eğitim Merkezleri’nde (GEM) öğrenim gören ara sınıf öğrencilerinin de yoğun Türkçe eğitimine tabi tutularak bir üst sınıfta resmi okullara kaydedilmesi kararlaştırıldı. GEM’lerin 2019 yılında tamamen kapatılmasıyla Türkiye’deki Suriyeli öğrencilerin eğitiminde tamamen yeni bir sayfa açılacak.
