Almanya Federal Meclisi’nin ‘Ermeni Soykırımı’ tasarısını onaylamasının ardından Berlin’de Türk-Alman ilişkilerinin geleceği ile ilgili tartışmalar devam ederken, oluşan gerilimin yumuşatılması çabaları dikkat çekiyor.
Dün Başbakan Merkel ve Dışişleri Bakanı Steinmeier’in sözcülerinin benzer ifadelerle Türkiye ile Almanya arasındaki ilişkilerin, görüş ayrılıklarını kaldırabilecek kadar güçlü olduğunu vurgulamaları ve bugünkü gazetelerde çıkan yazı ve yorumlarda konuyla ilgili tartışmaların nesnelleşmesi çağrıları, Berlin-Ankara hattında büyük bir kriz yaşanmayacağının işareti olarak algılanıyor. Berlin’deki siyasi çevrelerin genel kanaatine göre, oylama öncesinde endişelere yol açan sığınmacı anlaşmasını iptal etme gibi bir durumun söz konusu olması pek olası gözükmüyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Başbakan Yıldırım’ın ‘soykırım’ kararına yönelik sert açıklamalarında bu konuya girmemeleri vize serbestiyesi yüzünden zaten iyice tartışmalı hale gelen anlaşmaya sadık kalınacağı şeklinde yorumlanıyor.
Tasarının oylanması öncesinde ve sonrasında özellikle hükümet üyesi siyasetçilerin konuşmalarında ön plana çıkan tezlerden biri, Türkiye ile Ermenistan arasında yakınlaşmanın hedeflendiğiydi. Dışişleri Bakanı Steinmeier’in önümüzdeki süreçte bu yönde inisyatif alabileceği ve 2009 yılında Türkiye ve Ermenistan arasında ilişkilerin normalleştirilmesi çerçevesinde Zürih’te imzalanan protokolün yeniden canlandırılması için girişimlerde bulunabileceği tahmin ediliyor. Tasarı metninde ‘Türkiye Cumhuriyeti ile Ermenistan Cumhuriyeti arasındaki gerilimin azaltılması, ilişkinin normalleştirilmesi aynı zamanda Kafkas bölgesi için de önem arz etmektedir. Almanya bu noktada AB komşuluk politikaları çerçevesinde Alman-Ermeni-Türk ilişkileri içerisindeki tarihi rolü dolayısıyla kendisinde özel bir sorumluluk görmektedir’ ifadesi yer alıyor. Almanya’nın kendi tarihi ile en sert şekilde hesaplaşan ülkelerden biri olduğunu savunan Bochum Üniversitesi Diaspora ve Soykırım Araştırmaları Enstitüsü Başkanı Prof. Mihran Dabağ, Ermenistan’la ilişkilerin normalleşmesi için Türkiye’nin de ‘soykırım’ kavramından korkmayarak, kendi tarihi ile yüzleşmesinin gerektiğini vurguluyor.
Almanya’da yaşayan yaklaşık 60 bin Ermeninin çatı örgütü Ermeni Toplumu Derneği Başkanı Raffi Kantian, Almanya'nın yaşananları kınamasının ve Türkiye ile Ermenistan arasında arabuluculuk yapmak istemesinin önemli olduğunu belirtiyor. Kantian Türkiye’de de, Ermenilerin yaşadıklarının adının konulmasının kaçınılmaz olduğunu öne sürüyor.
Bu arada oylama sonrası yapılan bir ankete göre Almanların yüzde 74'ü, meclisin 1915 olaylarını ‘soykırım’ olarak nitelendirmesini doğru bulurken, yüzde 18'lik kesim yanlış olduğunu savundu. Ankete katılanların yüzde 57'si alınan ‘soykırım’ kararı ile Almanya ve Türkiye arasındaki ilişkilerin kötüleşeceğine inandığını dile getirdi.
