Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, “Güvenliğimizi ilgilendiren temel konularda ABD yönetimi yapıcı olmaktan uzak bir tavır benimsedi. Bu tavrı kendilerine yakıştıramıyoruz. Hele, yaptırım ve tehditleri anlamak ve kabul etmek mümkün değil. ABD’nin, geleneksel dostluk ilişkilerimize ve NATO müttefikliğimize sadık kalmasını bekliyoruz” dedi.
Dışişleri Bakanlığı’nın, 10. Büyükelçilik Konferansı’nda konuşan Bakan Çavuşoğlu, Türkiye’nin 360 derece bakış açısıyla dış politikasını çok yönlü ve çok boyutlu olarak sürdürmeye devam edeceğini belirterek, “dış politikada eksen kayması” iddiasını reddetti. “Türkiye’nin geleneksel ekseni, NATO üyeliği ve AB üyelik süreci ile tanımlanır. Biz bu yönde yürümeye devam edeceğiz” diyen Çavuşoğlu, imkanı ve vizyonu olan her ülke gibi Türkiye’nin de Asya’da Afrika’da hem batıda hem doğuda hem güneyde hem de kuzeyde faaliyetlerde bulunmasını ise doğal kabul etmek gerektiğini söyledi. Çavuşoğlu, “Ama biz oralara gidince ‘sizin eksende kayma mı var?' diye sorgulamaya başlıyorlar. Siz oralarda varsınız diye biz sizi sorguluyor muyuz? Siz oralara gidince doğru oluyor da biz oraya gidince neden eksen kayması var diye sorguluyorsunuz? İşte her zaman şikayet ettiğimiz çifte standart örneği” diye konuştu.
Çavuşoğlu, Türk dış politikasını değerlendirdiği konuşmasında önemli bir bölümü ABD ile ilişkilere ayırdı. Türk – Amerikan ilişkilerinde son dönemde arzu edilmeyen bir noktaya gelindiğini söyleyen Çavuşoğlu, ABD ile ilişkiler konusunda özetle şunları dile getirdi:
“Güvenliğimizi ilgilendiren temel konularda ABD yönetimi yapıcı olmaktan uzak bir tavır benimsedi. FETÖ konusunda somut bir adım atmadılar. PYD/YPG/PKK konusunda da beklediğimiz adımları sahada henüz göremedik. Bu tavrı kendilerine yakıştıramıyoruz. Hele, yaptırım ve tehditleri anlamak ve kabul etmek mümkün değil. ABD’nin, geleneksel dostluk ilişkilerimize ve NATO müttefikliğimize sadık kalmasını bekliyoruz. ABD halen iç politikanın da etkisiyle, bir “kafa karışıklığı” yaşıyor. ABD ile ilişkileri düzeltmek için siyasi iradeyi ortaya koyduk. Üzerimize düşeni fazlasıyla yaptık. Yapıcı angajman ve diyalogda ısrarcı olduk, olacağız. ABD’nin ‘birimizin’ değil, ‘birbirimizin’ önemli olduğunu yeniden görmesi, anlaması gerekiyor. Türkiye’den yaptırımla ve baskıyla bir şey elde edilemeyeceğinin bilinmesi gerekiyor.”
“Rusya ilişkimiz şeffaf, anlaşamadıklarımızı söylüyoruz”
Öte yandan Rusya’yla ilişkilere de önem verilmeye devam edileceğini kaydeden Çavuşoğlu, “Biz Rusya ile ilişkilerimiz konusunda gayet açık ve şeffafız. Bu münasebetlerin özünü karşılıklı saygı ve çıkarlar oluşturur. Bakıldığında işbirliğimizin Türk ve Rus halkları için getirdiği faydalı sonuçlar zaten ortada. İlişkilerimiz, geniş coğrafyamızın refah ve istikrarı için de hayati önem taşır. Yine şeffaflık ilkesi çerçevesinde, Rusya ile anlaşamadığımız hususlarda görüşlerimizi ve tavrımızı açık bir şekilde ortaya koyuyoruz” diye konuştu.
Çavuşoğlu’ndan Avrupa’ya “samimiyet” çağrısı
Türkiye ile Avrupa Birliği’nin (AB) uzun, ince ve yokuşlu bir yolu 60 yılı aşkın süredir yürüdüğünü anlatan Çavuşoğlu, “AB üyelik sürecimizin yeniden canlanmasını ümit ediyoruz. Biz tam üyelik hedefinden vazgeçmedik. AB ülkeleri kendi içinde standartlarından geri adım atsalar dahi, biz kendi standartlarımızı her alanda en yukarıya taşıyacağız. Türkiye olarak reform ve uyum adımlarını atmaya devam edeceğiz. ‘Vize serbestisi’ ve ‘Gümrük Birliği’nin gözden geçirilmesi’ konularında mevcut ataleti aşmalarını bekliyoruz. Göç ve terörle mücadelede işbirliğimiz ise samimiyet ve dayanışma anlayışıyla devam etmelidir. AB ülkeleri kadar Avrupa’da biz de ev sahibiyiz. NATO ittifakı da, AB üyeliği de, temel eksenlerimiz olmaya devam edecektir. Bugün sorunlu bir aile olsa da, Avrupa, bizim de ailemizdir” dedi.
Suriye, Irak ve İran başlıkları…
Suriye’de Türkiye’nin en ağır faturayı ödeyen ülkelerden birisi olduğunu belirten Çavuşoğlu, Türkiye’nin sınır güvenliği için de askeri operasyonları düzenlediği görüşünü yineledi.
Irak’ın egemenliği, siyasi birliği, toprak bütünlüğü, refahı ve istikrarını istediklerini de kaydeden Çavuşoğlu, Erbil’deki Kürt yönetimine yönelik olarak “Kuzey Irak’ta geçtiğimiz yıl düzenlenen gayrı meşru referanduma karşı kararlı ve ilkeli tutum sergiledik” görüşünü de aktardı. Irak’ın DEAŞ (IŞİD) ile mücadelesine karşı dayanışmada bulunduklarını anlatan Çavuşoğlu, Türkiye’nin PKK’yla mücadelesi açısından da sınır ötesi operasyonlar olabileceği görüşünü tekrarladı. Çavuşoğlu, “Türkiye’nin uluslararası hukuktan kaynaklanan meşru müdafaa hakkı vardır. Nerede yuvalanırsa yuvalansın PKK/PYD/YPG varlığının sona erdirilmesi için her türlü adımı atmaya devam edeceğiz” ifadelerini kullandı.
Türkiye’nin ayrıca İran ile ilişkilerimizi önemsediğini de söyleyen Çavuşoğlu, “Nükleer Anlaşma’nın da faydalı bir düzenleme olduğuna inanıyoruz. ABD’nin ayrılmasına rağmen diğer ülkelerin devam etmesi olumludur” diye konuştu. Ancak Çavuşoğlu’nun, İran’a yönelik yaptırımlar ve bunun Türkiye’ye etkisine değinmediği gözlendi.
Çavuşoğlu, ayrıca ABD ve İsrail’in barışa katkıda bulunmadığını da belirterek, “Filistinli kardeşlerimiz 1967 sınırlarında, başkenti Doğu Kudüs olan devletlerine kavuşmalılar. Yoksa bölgemizde kalıcı istikrar ve barış mümkün olmaz” şeklinde Türkiye’nin yaklaşımını açıkladı.
Türk dış politikası ilkeleri ve büyümesi…
Çavuşoğlu Türk dış politikasındaki öncelikleri ise özetle şöyle sıraladı:
“- PKK/PYD/YPG, FETÖ, DAEŞ başta olmak üzere demokrasi ve insan hakları düşmanı olan terör örgütlerine karşı uluslararası işbirliğini güçlendirmek,
- Yurt dışındaki vatandaşlar ve soydaşların haklarını etkin korumak,
- Bölgesel buhran yönetimi ve istikrar tesisi çalışmalarını sürdürmek,
- Stratejik ilişkileri ve bölgesel açılımları karşılıklı çıkar zemininde güçlendirmek,
- Türkiye’ye yönelik önyargılarla, art niyetle yürütülen algı operasyonları ve kampanyalarla
mücadele etmek,
- Kalkınma hedeflerine ulaşmak için kurumsal eşgüdüm içinde çalışmak.”
Bakanlık verilerine göre Dışişleri Bakanlığı’nın 2002 yılında 163 olan dış temsilcilik sayısı 240’a ulaştı. İlavaten 29 yeni dış temsilcilik açılması öngörülüyor. Yine bakanlık verilerie göre Türkiye’nin 59 ülkede 61 TİKA Koordinasyon Ofisi ve 43 ülkede 54 Yunus Emre Kültür Merkezi faaliyet yürütüyor. FETÖ okullarını devralma süreci çerçevesinde de; Maarif Vakfı’nın 24 ülkede 131 okulu var.
