Cumhurbaşkanlığı’na bağlı Savunma Sanayii Başkan Yardımcısı Serdar Demirel, Türkiye’nin artık savunma sektöründe tasarım ve üretim becerilerini geliştirdiğine işaret etti. Serdar, ABD’li sektör temsilcilerine “Türk savunma sanayiini beraber geliştirelim ve birlikte üçüncü ülkelere gidelim” dedi.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) ev sahipliğinde, “Türkiye - ABD Uzay, Havacılık ve Savunma Sektörleri Toplantısı” yapıldı. Toplantıya Türkiye’de kamu girişimciliğiyle de öne çıkan TAİ, ROKETSAN, HAVELSAN kuruluşları ile ABD’li Metro Aerospace, Nova Power Solutions, Infinity Air, Taylor Devices, Van Horn Aviation gibi şirketlerin temsilcileri katıldı.
Toplantıda Türk tarafınca ABD savunma sektörüne yönelik “Türkiye artık sadece alıcı değil ortak üretici de olmalı” mesajı verildi.
Ayrıca ABD ile Türkiye’nin son dönemde Suriye konusunda yaşadığı görüş ayrılıkları nedeniyle savunma sektöründeki işbirliğinden vazgeçilmemesi gerektiğine dikkat çekildi.
Savunma Sanayisi Başkan Yardımcısı Serdar Demirel, dünyadaki ilk 100 savunma sanayi şirketi listesindeki Türk şirketlerinin sayısını beşe çıkartmayı hedeflediklerini anlattı.
Demirel, F-35 askeri uçak projesinde Türkiye’nin “tasarım ortağı” olduğunu anımsatarak bu projedeki ortaklık örneğinde olduğu gibi ABD’deki şirketlere Türkiye’yle ortak savunma projeleri geliştirmeleri çağrısı yaptı.
Demirel, “ABD ile ilişkilerimiz ‘sizden ne alabiliriz’ yerine ‘birlikte ne yapabiliriz’ noktasına geldi. Türk savunma sanayisini geldiği aşamada beraber geliştirelim ve birlikte üçüncü ülkelere gidelim. Türkiye ve ABD dünyanın iki kıtasında yer alan ancak bugüne değin pek çok işbirliğine imza atmış ülkeler, dolayısıyla savunma sanayinde ortaya konulacak yeni projelerle iki ülke arasındaki işbirliği ve ticaret hacminin artmasını diliyorum” dedi.
TOBB Savunma Sanayisi Sektör Meclis Başkanı ve Emekli Tuğgeneral Yılmaz Küçükseyhan da, ABD iş dünyasına iki ülke arasındaki işbirliğini attırmak için lobi faaliyetleri yürütme çağrısı yaptı.
Küçükseyhan, 1974 yılındaki Kıbrıs meselesi ve sonrasındaki ambargolar dolayısıyla Türkiye’nin savunma sanayisinde “balık yemek” yerine “balık tutmayı” öğrendiğini söyledi. Dolayısıyla Türkiye’nin artık savunma sektöründeki üretici rolünü dikkate almak gerektiğini kaydeden Küçükseyhan, Türkiye’nin savunma ihtiyaçlarının yüzde 68’ini artık yerli üretimle karşıladığını belirtti. “Bu oranı önümüzdeki 5-10 yılda yüzde 80’e getirmeyi hedefliyoruz. Güç paketi, uçak motoru, modernizasyon çalışmalarıyla yüzde 80’e ulaşacağımızı düşünüyoruz” diyen Küçükseyhan, dolayısıyla ABD savunma sektörünce artık Türkiye’ye “ortak üretici” olarak bakılması gerektiğini söyledi. Küçükseyhan, ABD’li iş adamlarına “Türkiye’deki temaslarınız doğrudan satış yerine ortak üretim ve ortak satış çerçevesinde, işbirliği ana konsepti kapsamında olmalı” mesajını verdi.
''Siyasi ilişkiler tümseklere neden oluyor''
Toplantıda, iki ülke savunma ve havacılık sektörleri konusunda ABD tarafı adına Amerika – Türk Konseyi (ATC) Başkanı General James Logan Jones ile ABD Ticaret Odası Ortadoğu ve Türkiye Bölümü Kıdemli Başkan Yardımcısı Khush Choksy söz aldı.
General Jones, ABD ile Türkiye ilişkilerinin stratejik önemini vurguladı, ancak politik söylemler nedeniyle uzun bir yola benzettiği ilişkilerde birkaç “tümsek” yaşandığını söyledi.
Ama bunun her alana yansımayacağını da kaydeden Jones, çünkü ABD ve Türkiye ilişkilerinde ortak değerlere sahip, özgürlüğü ve dünyayı daha iyi bir yer yapmayı amaçlayan iki arkadaş arasındaki gibi bir ilişki olduğunu ifade etti.
Ancak bunun kamusal savunma sektörü ve özel sektördeki işbirliğine yansımayacağını dile getiren Jones, özetle, “Ben inanıyorum ki özel sektör, dış politika konusunda etkili bir araç. Elbette dış politikalara saygı duyuyorum. Özel sektör ise, birbirimizi diğerine ve kamuoyuna anlatmaya yardımcı olacaktır. İki ülke arasındaki ilişkileri geliştirmek üzere çalışılmaya devam edilmesi bence çok önemli. ABD ve Türkiye’nin ilişkilerindeki tümseklerin üstesinden gelmesi çok önemli. Böylece ortaklığımızı hiçbir zaman kaybetmeyiz çünkü birlikte çalışıyoruz” ifadesini kullandı.
Bu arada Jones ve beraberindeki heyet üyeleri, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nu da makamında ziyaret ederek görüştü.
ABD Ticaret Odası temsilcisi Choksy de, iki ülke arasında ticari ilişkilerde 1700 civarında şirket tarafından faaliyet yürütüldüğünü ve bu şirketler açısından siyasi ilişkilerde sorun yaşanmamasının önemli olduğunu anlattı. Bu nedenle ABD Ticaret Odası olarak 2019 yılında üç ana başlıkta çalışmayı planladıklarını kaydeden Choksy, birinci başlıkta iş dünyası olarak öncelikle en üst düzeyde ABD ve Türkiye arasında diyalog yürütülmesini özellikle de hükümetler arasında diyalog sağlanmasını savunacaklarını söyledi.
İkinci başlıkta ABD Kongresi nezdinde Türkiye’yi ve önemini anlatmayı sürdüreceklerini belirten Choksy, iş dünyası olarak Ankara ve Washington’un birbirini daha iyi anlamasını sağlamayı teşvik edeceklerini dile getirdi. Choksy, üçüncü başlıkta ise Atlanta, Los Angeles, Chicago gibi merkezlerde ABD ve Türk şirketlerince ortak yatırımlar üzerinde çalışılması konusuna eğileceklerini kaydetti.
TOBB’tan ABD’ye “çelik vergisi” mesajı
Toplantıda, TOBB Yönetim Kurulu üyesi Faik Yavuz ise, ABD’ye “çelik ithalatı” meselesinde Türkiye’ye yönelik gümrük vergilendirmesi uygulamasını yeniden düşünmesi çağrısı yaptı.
Yavuz, “Ticaret savaşları kavramının tekrar gündeme gelmiş olması, iş dünyası olarak bizleri rahatsız ediyor. ABD’nin ithalat kısıtlaması getirdiği ülkeler genel anlamıyla ABD’nin ticaret açığı verdiği ülkelerdir. Ancak Türkiye – ABD ticaretinde, ABD sürekli olarak ticaret fazlası veriyor. 2010-2017 yılları arasındaki karşılıklı ticaretimizde, ABD’nin ticaret fazlası yaklaşık 55 milyar dolardır. Buna rağmen ABD yönetimi, Türkiye’den çelik ithalatına yüzde 25 vergi getirdi. Sonra da bu oranı ikiye katlamasını, tüm bunları hakkaniyetli bulmuyor ve aramızdaki ittifak ruhuna uygun görmüyoruz. Bu uygulama 2018 yılında Türkiye’nin ABD’ye demir-çelik ürünleri ihracatını son derece olumsuz etkilemiştir. Türkiye’nin bu uygulamadan muaf tutulması, hem ikili ticarete hem de ikili ilişkilerimize katkı sağlayacaktır” diye konuştu.
