ABD'ye ait 2 savaş gemisinin, Türk Boğazlarından Karadeniz'e çıkışı için Türkiye'ye diplomatik bildirimde bulunduğu açıklandı.
Rusya’nın Ukrayna’nın doğusuna asker yığdığı bir dönemde bölgeye gönderilen gemilerin 4 Mayıs'a kadar Karadeniz'de kalması planlanıyor.
Ukrayna'nın Donbass bölgesinde Ukrayna birlikleri ve Rusya destekli ayrılıkçılar arasında son zamanlarda şiddet olayları başladı. Almanya Rusya'dan askerlerini geri çekmesini isterken, Moskova Kiev'i provokasyonlarla suçladı.
Türkiye Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından, "Tarafımıza Montrö Sözleşmesi'ne uygun olarak 2 ABD savaş gemisinin Karadeniz’e çıkacaklarına dair 15 gün önceden diplomatik kanallardan bildirim yapıldı" açıklaması geldi.
14 ve 15 Nisan'da bir gün arayla Karadeniz'e çıkması planlanan iki ABD gemisinin 4 ve 5 Mayıs'ta dönmelerinin planlandığı kaydedildi.
ABD'den net açıklama yok
ABD'den ise savaş gemilerinin geçişi ile ilgili net bir açıklama henüz yapılmadı. Savunma Bakanlığı sözcüsü John Kirby’ye günlük basın brifinginde soruldu bu planlar. Kirby, Karadeniz'e iki savaş gemisi gönderme niyetlerine ilişkin haberlerini teyit etmedi.
Türkiye’de çıkan haberler konusunda bilgi sahibi olmadığını söyleyen Kirby, Karadeniz'de rutin olarak görevlerini icra ettiklerini ve bu görevleri de Montrö Sözleşmesi kapsamında Türkiye ile koordinasyon içinde yaptıklarını söyledi.
1936’da imzalanan Montrö Anlaşması Türkiye'ye, İstanbul ve Çanakkale Boğazı’nın kontrolunu veriyor, savaş gemilerinin erişimini sınırlıyor ve yabancı kargo gemilerinin geçişini düzenliyor.
Türkiye’de geçen hafta 104 emekli amiral, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ihale aşamasına geldiğini söylediği Kanal İstanbul ile ilgili tartışmalar çerçevesinde gündeme gelen Montrö Sözleşmesi’nin mutlak surette korunması gerektiğine dair bir bildiri yayınlamıştı.
Öte yandan, Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Aleksander Gruşko, bakanlığın Karadeniz'de sınırı bulunmayan hükümetlerin artan faaliyetlerinden endişe duyduğunu söyledi.
Rus Interfax haber ajansının bildirdiğine göre Gruşko, Karadeniz'de savaş gemilerinin tüm hareketlerinin, Türkiye'ye sınırları içindeki İstanbul ve Çanakkale boğazlarının kontrolunu veren Montrö Sözleşmesi'ne uygun olması gerektiğini vurguladı.
Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov da Rusya’nın askeri güçlerini bölgede istediği gibi hareket ettirme hakkı olduğunu söyledi. Peskov bu açılamayı, Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin dünkü telefon görüşmesi sonrasında yaptı. Merkel, Putin’den Ukrayna’nın doğusundaki bölgede Rusya’nın son dönemde arttırdığı askeri varlığını azaltmasını istemişti.
Ukrayna’nın doğusundaki durumu ‘’çok istikrarsız’’ olarak tanımlayan Peskov, geniş çaplı askeri operasyon riski bulunduğunu söyledi.
Batılı ülkeler, Ukrayna’nın, doğu sınırında Rus güçlerinin varlığını arttırdığını bildirmesinden sonra itidal çağrısında bulunuyor. Ukrayna’nın doğusundaki Donbass bölgesinde hükümet güçleriyle ayrılıkçılar arasındaki temas noktasında şiddet olayları arttı.
ABD Başkanı Joe Biden da 2 Nisan’da Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy ile telefonda görüştü. Beyaz Saray, görüşmede Biden’ın Ukrayna'ya güçlü desteğini dile getirdiğini bildirdi. Açıklamada, "Başkan Biden, Rusya'nın Donbass ve Kırım'da devam eden saldırganlığı karşısında ABD'nin Ukrayna'nın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne sarsılmaz desteğini teyit etti" denildi.
