Türkiye'nin bazı kentlerinde 1 Mayıs İşçi Bayramı büyük katılımların yer aldığı etkinliklerle kutlandı.
1 Mayıs’ta İstanbul’daki kutlamaların adresi Bakırköy Halk Pazarı oldu. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun da katıldığı kutlamada çok sayıda sendika ve sivil toplum kuruluşu da yer aldı. İstanbul’daki etkinlikte gündemde kıdem tazminatları vardı.
Kutlamalara kapatılan Taksim Meydanı'na çıkmak isteyen gruplara ise polis müdahale etti. İçişleri Bakanlığı 145 kişi hakkında yasal işlem başlatıldığını açıkladı.
Ankara’da Kıdem Tazminatı ve Çocuklar İçin Mesajlar
Başkentte 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü, Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) öncülüğündeki sendikalar, meslek ve sivil toplum örgütleri katılımıyla “çocuk istismarı” olaylarını protesto temasıyla gerçekleşti.
Ankara’da Anadolu Meydanı eski adıyla Tandoğan Meydanı, DİSK’in yanı sıra Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK), Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB), Türk Tabipleri Birliği gibi örgütlerce yapılan çağrı üzerine 1 Mayıs kutlamasına sahne oldu. Türk-İş yönetimi Kocaeli’nde 1 Mayıs kutlamasındaydı ancak Yol-İş, Tez-Koop-İş, Basın-İş, TÜMTİS gibi bazı sendikalar ise Ankara’daki kutlamaya katıldı. Türkiye’de işsizlik sarmalındaki gazetecilik meslek örgütleri Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) ve Çağdaş Gazeteciler Derneği de Ankara’daki 1 Mayıs’a katılım gösterdi. LGBTİ grupları da alanda gökkuşağı bayrağıyla kendi hak taleplerini anımsatırken; Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) mağdurları da seslerini duyurmak üzere kutlamadaydı.
Kutlama nedeniyle 5 bin 800 polisin görev yaptığı bildirildi.
Kutlamada Türkiye genelinde son dönemde kamuoyuna sıkça yansıyan “çocuk istismarı” vakaları protesto edildi. Bu kapsamda, "İstismarcıları aklatmayacağız", "Çocuklar saf ve temizdir" gibi pankartlar taşındığı görüldü. Kutlamadaki bir başka tema ise, “kıdem tazminatı” meselesi olarak ön plandaydı. İşçi sendikalarına bağlı katılımcılar, “Kıdem tazminatımız alın terimizdir, gasp ettirmeyiz”, “Tazminatımızı almaya kıdeminiz yetmez” gibi yazılı pankartlar taşıdı. Alandaki ortak sloganlar ise “Yaşasın 1 Mayıs”, “Kıdemime dokunma” ve Türkiye’deki son dönem yargı kaynaklı rahatsızlıkları ifade etmek üzere "Hak, hukuk, adalet" olarak dile getirildi. Yine yargı gündemi dolayısıyla gazetecilik meslek örgütlerince de “Gazetecilik Suç Değildir” ve “Tutuklu Gazetecilere Özgürlük” yazılı pankartlar taşındı.
Meydanda trampetler, sloganlar, halaylar ile kutlama atmosferi gün boyunca devam etti. Bu kapsamda Çankaya Belediyesi işçileri tarafından oluşan “Grup Teneke”nin konseri yoğun ilgi gördü. Ardından “Moğollar” grubunun sahne almasıyla meydanda danslı dakikalar da yaşandı. Konserler sonrasında eylemciler, alanda temizlik yapan görevlilere de yardımcı oldu.
İzmir’de 1 Mayıs Coşkusu
1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü İzmir’de coşkulu bir kalabalık tarafından kutlandı. Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK), Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş), Türkiye Mimar ve Mühendis Odaları Birliği (TMMOB), İzmir Tabip Odası ve İzmir Barosunun yer aldığı 1 Mayıs Tertip Komitesi tarafından hazırlanan programa göre, katılımcılar dört ayrı kortej oluşturdu. Gerek yürüyüş güzergahında gerekse de mitingin yapıldığı Gündoğdu Meydanı’na girişte emniyet güçleri geniş güvenlik önlemi aldı.
Geçen yıllara göre çok daha kalabalık olan kortejlerde özellikle kıdem tazminatının kurulacak bir fona devredilmesini öngören tasarıya yönelik tepkilerin yoğunluğu dikkat çekti. Sık sık “kıdeme dokunan eli kırarız” sloganı atıldı. Taşınan pankartlarda ve atılan sloganlarda işsizlik, zamlar, kadın cinayetleri, sağlıkta şiddet protesto edildi. Bilimsel, laik eğitim talebi dile getirildi.
Tunç Soyer “Çav Bella” şarkısını söyledi
Bu yıl sadece Türk-İş üyesi sendikaların oluşturduğu kortejlerin de kalabalık olması dikkat çekti. Sendikaların yanı sıra siyasi partiler ve çok sayıda sivil toplum örgütü de 1 Mayıs kutlamasına destek verdi. Kanun Hükmünde Kararnameler ile görevlerine son verilen kamu çalışanları, barış akademisyenleri ve emeklilikte yaşa takılanlar da miting alanındaydı. İzmir’de yaşayan bir grup Suriyeli de insanca yaşam hakkı ve mültecilik talebiyle 1 Mayıs’a katıldı. Yoğun kalabalık nedeniyle bazı gruplar miting alanına girmekte zorlandı.
Miting alanındaki kutlama, İzmir’de ilk kez oluşturulan işçi korosunun söylediği 1 Mayıs Marşı ile başladı. Çoğunluğu kadın işçilerden oluşan koroya İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer de katıldı. Soyer, koro ile birlikte “Çav Bella” şarkısını seslendirdi.
“Kıdem tazminatımıza dokundurtmayacağız”
Tertip Komitesi tarafından hazırlanan bildiriyi DİSK Ege Bölge Temsilcisi Memiş Sarı okudu. Sarı, “Yaşamlarımızı çalmaya çalışan, ülkemizi açık hava cezaevine çeviren AK Parti-MHP iktidarının baskı politikalarıyla daha fazla yol yürüyemeyeceği, 31 Mart yerel yönetim seçimlerinde gözler önüne serildi. Bütün baskılara, devletin tüm olanaklarının iktidar blokunun çalışmaları için seferber edilmesine karşın AK Parti-MHP ittifakı metropollerde büyük bir yenilgiye uğradı” diye konuştu.
Sarı, “Biz emekçiler, üretimden gelen gücümüzü kullanarak kıdemimize dokundurtmayacağımızın, sermayeyi beslemeyeceğimizin sözünü buradan bir kez daha veriyoruz. Grev hakkımızın elimizden alınmasına izin vermeyeceğiz. Bütçenin eğitime, sağlığa, emekçilere değil savaş politikalarına aktarılmasına karşıyız. İş güvencemize, kıdem tazminatımıza dokunulmasına, işçi cinayetlerine, mezarda emekliliğe, maaşımızın elimize geçmeden erimesine artık yeter diyoruz" ifadelerini kullandı.
Konuşmanın ardından Kardeş Türküler grubu sahne aldı. Grubun söylediği şarkılara meydanı dolduranlar da eşlik etti.
Diyarbakır’da 1 Mayıs’ta Açlık Grevi Gerginliği
1 Mayıs İşçi Bayramı Diyarbakır’da da mitingle kutlandı.Ancak Diyarbakır’daki mitingde daha çok HDP Milletvekili Leyla Güven ve bazı tutukluların sürdürdüğü açlık grevleri damgasını vurdu.
Kamu Emekçileri Sendikası Konfederasyonu (KESK), Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), Diyarbakır Tabip Odası ve TMMOB tarafından düzenlenen 1 Mayıs mitingi, her yıl olduğu gibi yine İstasyon Meydanındaydı. Katılanların aranarak alındığı meydanın dört bir yanına “Barış, İş, ve Ekmek için Alanlardayız”, “Jin Jiyan Azadî”, “KHK’lar onurumuz ve irademizi gasp edemez”, “Burası çok önemli kıdem tazminatı hakkımızı söke söke alırız”, “Haramilerin saltanatına son vereceğiz” “Amed barış en çok sana yakışır baharın gelişi barışı filizlendirecek” ve “Çocuğun çıkaramadığı sesi ol” yazılı pankartlar asıldı.
Sendika ve sivil toplum örgütlerinin kortejler halinde girdiği alana HDP ve CHP milletvekilleri ve il yöneticileri de geldi. Valilik tarafından alınan yasak kararı nedeniyle, açlık grevlerinin sembolü haline gelen, beyaz mendil takan kadınların alana girişine izin verilmedi. Ancak milletvekillerinin araya girmesiyle kadınların alana girişine izin verildi. Yakınları açlık grevinde olan kadınlar, beyaz mendilleriyle yere ‘yaşama ses ver’ yazdı.
Mitinge katılanlar farklı farklı duygular taşıyordu. VOA Türkçe’ye konuşan Zeynep Demir Akçer duygularını şu cümlelerle ifade etti; ”2019 1 Mayıs’ı bizim için çok büyük bir anlam ifade ediyor. Bu çerçeveden yaklaştığımızda ülkemizin içinde bulunduğu ekonomik darboğazdan, demokratik darboğazdan, aslında çıkışın belki de en büyük gücü olacaktır. Bütün mücadelemiz alanlarda antidemokratik uygulamalara, insan haklarına, kadın tecavüzlerine ve çocuk tacizlerini yönelik itirazımız. Tek Yürek olarak haykıracağız.”
Pazarcılık yapan Hazal Tunç ise tezgah açmadı. VOA Türkçe’ye konuşan Tunç, “Bugün işçinin emekçinin bayramıdır. İşçi ve emekçi bu Türkiye ortamında hiçbir zaman kıymet görmediği için, biz de bugün alanlardayız. Pazarcı olduğumuz için, biz de emek veriyoruz, işçiyiz. Biz de buradayız ve sesimizi duyurmak istiyoruz” dedi.
Konser ve halaylarla başlayan mitingde konuşan HDP Ağrı Milletvekili ve DTK Eş Başkanı Berdan Öztürk, açlık grevlerine dikkat çekti. Açlık grevi eylemi yapanlara destek verilmesini isteyen Öztürk, “Açlık grevindeki arkadaşlarımız çok büyük bir şey istemiyorlar, devlete, hükümete şunu söylüyorlar; yazsanız da ne yazıyorsa, onu yerine getirin. Cezaevlerinde olanların aileleri ve avukatları ile görüşmeleri hukuki bir haktır. Siyaseten Sayın Öcalan'ın ne anlam ifade ettiğini biliyoruz. Milyonlarca kişi ‘Sayın Öcalan irademizdir’ demiştir. Biliyoruz ki bu irade üzerine tecrit uyguluyorlar. Gün bugündür, bakın 15 arkadaşımız dün ölüm orucuna başladı. Niye başladılar? Bu sessizlik nedeniyle, bu suskunluk nedeniyle, bu körlük nedeniyle, bu sağırlık nedeniyle. Herkes, hukuku savunan, insan haklarını savunan herkes, bir gün daha gecikmeden sesini yükseltmelidir, direnen arkadaşlara ses vermelidir” diye konuştu.
Bu arada mitingden sonra, yakınları açlık grevinde olan bir grup kadın yürüyüş ve oturma eylemi yapmak istedi. Bir süre yürüyen kadınların önü çevik kuvvet ekipleri tarafından kesildi. Polis kadınların yürümesine izin vermedi.Çevik kuvvet ekipleri, kadınlara fiziki müdahalede bulunmamaları için sık sık amirleri tarafından uyarıldı. Ancak kadınların ısrarlarına rağmen yürüyüşe izin verilmedi.Tartışmalar sırasında bir kadın baygınlık geçirdi.
