ABD Başkanı Donald Trump, yazdığı kitapta kendisinden ‘‘dengesiz’’ ve ‘‘şaşırtıcı derecede bilgisiz’’ diye söz eden eski ulusal güvenlik danışmanı John Bolton’u sert şekilde eleştirdi.
Trump, paylaştığı Twitter mesajlarında Bolton’un kitabı için ‘‘Hepsi beni kötü göstermeyi amaçlayan bir yalanlar ve uydurma hikayeler dizisi. Bana atfettiği açıklamaların çoğunu hiç yapmadım, tamamen kurgu. Onu kovduğum için ödeşmeye çalışıyor. Tam bir aşağılık!’’ dedi.
Trump, Bolton için ‘‘savaşa girmekten başka bir şey düşünmeyen huysuz, sıkıcı bir ahmak’’ ifadesini kullandı.
Üç buçuk yıldır sürdürdüğü başkanlığı boyunca nadiren herhangi bir hatasını kabul eden Trump, 2018 ve 2019’da 17 ay süreyle Beyaz Saray’da görev yapan Bolton için, ‘’daha erken görevine son vermeliydim’’ dedi.
Bolton’la yaşanan kırılma noktalarından birinin Kuzey Kore lideri Kim Jong Un ile diplomatik ilişki kurulduğu bir dönemde Bolton’un Kuzey Kore için Libya modelini önermesi olduğunu anlatan Trump, Kim için ‘‘Tam çok iyi anlaşıyorduk ki tıpkı füzeleri gibi kendisi de çılgına döndü, haklı olarak Bolton’u yanında görmek istemedi. Bolton’un gelmiş geçmiş en aptal açıklaması Kuzey Kore meselesinde bizi çok kötü şekilde geriye götürdü’’ dedi. Trump, Bolton’u kastederek ‘‘Ona ne düşünüyorsun diye sorduğumda verecek bir yanıtı yoktu ve sadece özür diledi. O zaman daha erkendi. Hemen o anda onu kovmam gerekirdi’’ diye yazdı.
Beyaz Saray, gizli ulusal güvenlik bilgileri içerdiği gerekçesiyle Bolton’un 577 sayfalık kitabının gelecek hafta yayınlanmasını engellemek için mahkeme kararını bekliyor. Bazı basın kuruluşları şimdiden kitabın kopyalarını elde etti ve Bolton’un iddialarıyla ilgili ayrıntılı haberler yazmaya başladı.
Beyaz Saray Sözcüsü Kayleigh McEnany, Bolton’un kitabını yayınlatma kararını ‘‘berbat ve rezilce’’ olarak değerlendirdi.
Çin Devlet Başkanı’ndan seçimler için yardım istedi iddiası
Bolton’un en aleyhte suçlamalarından biri de Trump’ın 2019 yılının Haziran ayında yapılan G20 zirvesinde Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’den Kasım ayında yapılacak başkanlık seçimlerini yeniden kazanmak için yardım istediği iddiasıydı. McEnany, bu iddianın da gerçek olmadığını söyledi.
Kitabı için 2 milyon dolarlık erken ödeme alan Bolton, Trump’ın Xi’den Amerikalı çiftçilerden daha fazla ürün almasını istediğini böylece kırsal eyaletlerde desteğini arttırmayı amaçladığını öne sürdü.
Bolton’un kitabındaki iddiaya göre Trump, sözü şaşırtıcı şekilde başkanlık seçimlerine getirdi, Çin’in devam eden seçim kampanyasını etkileme konusundaki ekonomik yetkinliğine değindi ve Xi’den kendisinin seçimi kazanmasını sağlaması ricasında bulundu. Bolton’a göre Trump çiftçilerin önemini ve Çin’in soya fasülyesi ve buğday satın almasının seçim sonuçları üzerindeki etkisine değindi.
Biden: ‘‘Değerlerimizi kötü bir anlaşmayla takas etmek istedi’’
Trump’ın 3 Kasım’da yapılacak başkanlık seçimlerinde Demokrat Parti’den rakibi eski başkan yardımcısı Joe Biden, Bolton’un suçlamalarına ilişkin yorumunda, ABD başkanını ’’ülkenin en önemli demokratik değerlerini, onu çiftçilere, üreticilere ve tüketicilere çok zarar veren felaket bir vergi savaşından kurtaracak zayıf bir ticaret anlaşmasına dair boş vaatlerle takas etme konusunda istekli olmakla’’ suçladı.
Biden, ‘’Bu iddialar doğruysa bu sadece ahlaki bakımdan çirkin olmakla kalmıyor; aynı zamanda Donald Trump’ın Amerikan halkına karşı Amerikalılar’ın çıkarlarını ve değerlerini korumaya yönelik kutsal görevini de ihlal ettiği anlamına geliyor’’ ifadesini kullandı.
Bolton kitabında, Trump’la girdiği diyaloglar ve toplantılardaki izlenimlerini temel göstererek, Trump’ın Finlandiya’yı Rusya’nın parçası sandığını ve İngiltere’nin nükleer silah sahibi olduğundan habersiz olduğunu öne sürdü. Bolton, Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun 2018’de Singapur’da Kuzey Kore lideri Kim Jong Un’la yapılan zirve sırasında başkan hakkında küçümseyici ifadeler kaleme aldığı bir notu kendisine ilettiğini de iddia etti.
Bolton, Trump’ın ‘’kişilerin amaçlarını sorguladığını, her taşın altında bir komplo teorisi aradığını ve Beyaz Saray ile federal hükümeti nasıl yöneteceği konusunda hiçbir fikrinin olmadığını’’ söyledi.
Demokratlar’dan da eleştiri aldı
Bolton, Demokratlar’ın Kongre’deki azil sürecinde başsavcı görevini üstlenen isim olan Temsilciler Meclisi İstihbarat Komisyonu Başkanı Adam Schiff’in de tepkisini çekti. Trump, Şubat ayında Senato’da azil yargılamasında aklanmıştı.
Schiff, Bolton’un çalışanlarının azil yargılamasında Trump hakkında tanıklık yapmaları istendiğinde bunu yaptıklarını, kaybedecekleri çok şeyleri olmasına rağmen büyük cesaret gösterdiklerini ancak Bolton’un teklifi reddettiğini ve ifade vermesi için celp gönderilmesi halinde de dava açacağını söylediğini hatırlattı.
Schiff, ‘‘İfade vermek yerine bunları kitaba sakladı. Bolton bir yazar olabilir ama vatansever değil’’ dedi.
