Türkiye ve Amerika arasında S-400 krizinin aşılması çabaları sürerken hem Türk hem de ABD basınında bir iddia yer aldı. Amerikalı ve Türk yetkililere göre ABD Başkanı Donald Trump ve Cumhurbaşkanı Erdoğan Ankara’nın Rusya’da satın aldığı S-400 füze sistemleri konusunda çalışma grubu oluşturulması için uzlaştı.
İki lider geçtiğimiz günlerde bir telefon görüşmesi yapmış ve görüşmede Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın S-400’ler konusunda Türkiye’nin çalışma grubu önerisini yinelediği belirtilmişti.
ABD Savunma Bakanlığı Pentagon Rus S-400 füze savunma sisteminin Türkiye’nin de projede bir parçası olduğu F-35 savaş uçaklarına yönelik risk teşkil edip etmeyeceğinin incelenmesi için Ankara’nın ortaya attığı ortak çalışma grubu önerisine sıcak bakmamıştı.
Hem Middle East Eye haber sitesi hem de Bloomberg’ün internet sitesinde yer alan habere göre, Trump telefon görüşmesinde çalışma grubu önerisine sıcak baktığının mesajını verdi.
Türkiye ve Amerika’nın S-400’lere ilişkin ortak çalışma grubu konusunda uzlaştığına ilişkin haberler Türkiye’de 2016 yılında önce terör örgütüne üye olmak sonra da terör örgütüne yardım etmekle suçlanan eski NASA çalışanı Serkan Gölge’nin ev hapsine alınmasının ardından geldi.
ABD Başkanı Trump Serkan Gölge konusunda Cumhurbaşkanı Erdoğan’a kameralar önünde yaptığı açıklamada teşekkür etmişti.
“ABD çalışma grubunun kendi tezini destekleyeceği kanısında”
Ancak Bloomberg’e konuşan ve konuyla ilgili bilgi sahibi olan Amerikalı bir yetkiliye göre, Amerikan tarafının görüşü söz konusu grubun yapacağı çalışmadan çıkacak bulguların ABD’nin Rus sistemlerinin yerleştirilmesinin F-35’leri riske atacağı tezini destekleyeceği yönünde.
İki tarafın S-400 ve F-35’ler konusunda oluşturulacak çalışma grubu üzerinde mutabık kaldığı haberi görüşmelerde bir miktar ilerleme sağlandığının ancak bir açılım olmadığının işareti olarak algılandı. Türkiye S-400 konusunda hala geri adım olmayacağının mesajını veriyor. Bloomberg’ün haberine göre, Amerika ise ortak çalışma grubunu Türkiye’ye Rus füze savunma sisteminin ABD yapımı gelişmiş silahlarla neden uyumsuz olduğunu ve Türkiye’nin ikisinden birini seçmek zorunda olduğunu açıklamak için bir araç olarak görüyor.
Zaman kazanma çabası mı?
Amerika Rus yapımı bu silah sisteminin Lockheed Martin tarafından üretilen F-35 savaş uçaklarına ilişkin kritik istihbarat edinebileceği konusunda endişeli.
Çalışma grubunun oluşturulması konusunda bundan sonra ne zaman hangi adımların atılacağına ya da takvime ilişkin bir bilgi henüz yok. Washington Ankara’yı S-400 teslimatının gerçekleşmesi halinde yaptırımlarla tehdit ediyor.
İki tarafın ortak bir çalışma grubu oluşturulması konusunda uzlaşması zaman kazanma çabası olarak yorumlandı.
“S-400’ler Akdeniz’de konuşlandırılabilir”
Bloomberg’ün bir gün önceki haberine göre de, Türkiye Rus S-400 füze savunma sistemini son dönemde enerji alanında gerginliğin arttığı, Türkiye’nin de doğalgaz arama gemilerini savaş gemileri eşliğinde gönderdiği Doğu Akdeniz yakınlarında konuşlandırmayı değerlendiriyor. Bloomberg’e göre, Akdeniz S-400’ler için değerlendirilen tek seçenek değil, başka seçenekler de değerlendiriliyor. ABD Dışişleri Bakanlığı Doğu Akdeniz’de enerji gerilimi ile ilgili daha önce yaptığı açıklamada Türk tarafının bölgede doğal gaz arama faaliyetlerine başlamasının bölgede gerilimin tırmanması riskini taşıdığını belirtmişti. Açıklamaya Türk tarafından tepki gelmişti.
Nisan ayında S-400’lerin başkent Ankara, İstanbul, Adana’daki İncirlik Üssü ya da adı açıklanmayan bir sanayi tesisinde kullanılacağını söyleyen Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar geçtiğimiz hafta S-400’lerin nereye konuşlandırılacağının belirlenmesi konusunda çalışmaların sürdüğünü belirtmişti. Adı açıklanmayan tesisin Türkiye’nin Akdeniz kıyılarında Rusya tarafından inşa edilen Akkuyu nükleer santralı olduğu üzerinde duruluyor.
S-400 geriliminin ABD Başkanı Donald Trump ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Haziran ayında Japonya’da yapılacak G-20 Zirvesi sırasında bir araya geleceği görüşmede gündeme gelmesi bekleniyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ABD Başkanı Trump’la yaptığı telefon görüşmesinde Trump’a Türkiye davetini yinelediği, Trump’ın da daveti kabul ettiği ve Ankara’yı Temmuz ayında ziyaret edeceği haberleri basına yansıdı.
ABD Dışişleri Bakanlığı bu ay başında yaptığı açıklamada olası ziyaretin zamanlamasına S-400’lerin Türkiye’ye geleceği tarihe denk geleceği gerekçesiyle karşı çıkmıştı. ABD söz konusu ziyaretin gerçekleşmesini sağlamak amacıyla S-400’lerin teslimatının dokuz ay ertelenmesi önerisinde bulunmuş ancak Türk yetkililer bunu kabul etmemişti.
