Başkan Donald Trump, dünya genelinde gelen uyarılara adeta meydan okuyarak, Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıdıklarını açıkladı. Trump’ın bu kararı, Amerika ve uluslararası toplumun yıllardır bu konuda izlediği politikaya ters düşüyor.
Trump, özellikle Arap ve Avrupalı liderlerin çağrıları ve Amerika karşıtı protesto ve şiddet olayları riskine rağmen, “ABD’nin Kudüs’ü resmen İsrail’in başkenti olarak tanımasının zamanı geldi” dedi.
Bunu yapmayı geciktirmenin barış umutlarını ilerletmeye hiçbir katkı sağlamadığını savunan Trump, bunun hatta “geç kalınmış” ve Amerika’nın çıkarlarına bir adım olduğunu söyledi.
Trump, bugünkü açıklamasının İsrail-Filistin ihtilafında yeni bir yaklaşımın başlangıcını oluşturduğunu kaydetti.
Başkan Trump, İsrail hükümet kurumlarının, meclisin ve anayasa mahkemesinin Kudüs’te yer aldığına da dikkati çekerek, açıklamasının “bariz” bir gerçekliğin tanınmasından başka birşey olmadığını belirtti. Trump, “İsrail’in kendi başkentine karar vermeye hakkı var” dedi.
Trump, ABD Dışişleri Bakanlığı’na, Tel Aviv’deki büyükelçiliğin Kudüs’e taşınması sürecinin başlatılması yönünde talimat verdiğini de açıkladı. Ancak yetkililer çok sayıda lojistik ve güvenlik detayının yanı sıra yerin belirlenmesi ve inşaat gibi konuların bulunduğuna işaret ederek, büyükelçiliğin en az 3 ya da 4 yıl daha taşınmasının muhtemelen mümkün olmadığını söylediler.
Bu nedenle Trump ABD yasası uyarınca başkanların her 6 ayda bir yaptığı şekilde, büyükelçiliğin taşınmasını erteleyen karara da imza attı. Trump’ın büyükelçiliğin taşınmasına yönelik hazırlıklar tamamlanana kadar erteleme kararını uygulamaya devam edeceği kaydedildi.
Kararının, kentin coğrafi ve siyasi sınırlarında bir değişiklik anlamına gelmediğini, bunun hala İsrail ve Filistinlilerin belirleyeceği bir husus olduğunu da belirten Trump, Kudüs’ün üç büyük din için kutsal mekan olmayı sürdürmesi gerektiğini de kaydetti.
Trump, ABD’nin İsrail ve Filistinlilerce kabul görecek bir barış anlaşmasının önünü açmak için katkı sağlamaya bağlılığını sürdürdüğünü, böyle bir anlaşmaya ulaşılması için elinden gelen her şeyi yapmaya niyetli olduğunu da vurguladı.
Başkan Trump, iki tarafça da onaylandığı takdirde Amerika’nın iki devletli çözümü destekleyeceğini de ilan ederek, ilk kez kişisel olarak “iki devletli çözüm” fikrini kabul etmiş oldu.
Gazze’de gösteri
Trump daha kararını resmen açıklamadan bölgede protesto gösterileri düzenlenmeye başladı. Gazze’de yüzlerce Filistinli Başkan Donald Trump’ın açıklaması beklenen kararına karşı gösteri düzenledi.
Gazze sokaklarına düzenlenen protesto gösterisi, Trump’ın açıklamasına yanıt olarak Filistinlilerin bir bütün olması çağrısında bulunan farklı Filistinli gruplar ve militan örgütler tarafından organize edildi.
Protestocular Amerikan ve İsrail bayrakları yaktı, ellerinde Filistin bayrakları ve Kudüs’ü “ebedi başkentimiz” ve “kırmızı çizgi” ilan eden pankartlar taşıdı.
Gazze’yi kontrol eden ve ABD’yle AB tarafından terör örgütü olarak kabul edilen Hamas da önümüzdeki günlerde daha fazla protesto gösterileri düzenlenmesi çağrısında bulundu.
Hamas yetkilisi Salah Bardawil, “Filistinlilerin bugün tehlikeli bir yol ayrımında olduğunu” belirterek, “Ya kalacağız ya yok olacağız” ifadesini kullandı. Bardawil, “Trump ya da bir başkası, bizim halkımızın, ülkemizin ve direnişimizin onun planlarını geri püskürtemeyeceğini düşünüyorsa yanılıyor” diye konuştu.
Tillerson: ‘Barış için hala çok iyi fırsat var"
Öte yandan ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson temaslarda bulunduğu Brüksel’de konuyla ilgili konuştu. Tillerson, Trump’ın beklenen kararına rağmen Ortadoğu barışı için önlerinde hala “çok iyi bir fırsat olduğuna” inanmaya devam ettiklerini söyledi.
Tillerson, herkesin Trump’ın açıklamasını bütünüyle “dikkatle dinlemesi” gerektiğini söyledi.
Trump’ın barış sürecine “çok bağlı” olduğunu vurgulayan Tillerson, Trump’ın damadı ve danışmanı Jared Kushner öncülüğündeki heyetin bu konu üzerinde “çok titiz” biçimde çalıştığını belirtti.
