Anketlerde düşen desteği ve önceki başkan Barack Obama’nın sağlık reform yasasını iptal edip yerine yenisini koyma gayretinin başarısız kalmasının ardından, bazı uzmanlar Başkan Donald Trump’ın siyasette ‘sil baştan’ (reset) düğmesine basmayı düşünmesinin zamanının gelmiş olabileceği görüşünü dile getiriyor.
Trump’ın kamuoyu desteği, Beyaz Saray’daki mesaisine başlamasının üzerinden sadece 10 hafta geçmişken, bu hafta içerisinde bugüne kadarki en düşük seviyeye geriledi. Gallup’un yaptığı araştırmaya göre, Trump sadece yüzde 35 oranında desteğe sahip. Bu, Amerikan başkanlarının görevlerinin bu kadar erken bir zamanında sahip oldukları en düşük oran.
Trump, sağlık reform girişiminde uğradığı başarısızlıktan sonra tekrar toparlanmaya çalışıyor ve şimdi seçim kampanyasında verdiği vaatlerin parçası olarak vergi reformu ve altyapı yatırımları konularını gözüne kestirebilir.
Trump, yönetimine canlılık katmak istediği zaman, kampanyasında verdiği sözlere dönmeyi ve destekçilerini ajandasıyla ilgili mesajlarla hareketlendirmeyi seviyor.
Trump Kentucky eyaletinin Louisville kentindeki bir etkinlikte taraftarlarına hitaben yaptığı açıklamada, “Bu yerleşik çıkarlar, bozuk sistemi yerinde tutmak için ellerinden gelen her şeyi yaparlar. Ama başarısız olacaklar ve biz kazanacağız çünkü büyük Amerikan mirasımızın tarafında savaşıyoruz” diye konuştu.
Tekrar toparlanma çabası
Trump, Cumhuriyetçiler arasındaki bölünmeler nedeniyle ‘Obamacare’i iptal edememesinden sonra şimdi yeniden toparlanmaya uğraşıyor. Henüz görevinin başlarında olmasına rağmen bazı uzmanlar, politika ve stratejisinde sil baştan bir düzenlemeye gitmesinin zamanı olabileceği görüşünde.
Merkezi Washington’daki düşünce kuruluşu Brookings Enstitüsü’nden Bill Galston, Trump için, “Ciddi çapta bir gerilemeye uğradı. Bu durum, başkanlığı hakkında bir kafa yorma ya da belki de, strateji ve taktikler konusunda değişime gidilmesini içeren bir yön değiştirme çalışması yapması için fırsat olmalı” diye konuştu.
Sağlık reformu konusundaki başarısızlık; eleştirmenler, destekçiler ve hatta eski Florida Valisi Jeb Bush gibi eski rakiplerinden her tür öğütler gelmesini beraberinde getirdi. Bush, Miami’deki bir TV kanalına yaptığı açıklamada, Trump’ın Twitter huyundan vazgeçmesinin zamanının gelmiş olabileceğini söyledi.
Bush, “Eldeki görevden dikkatleri dağıtan ve doğru olmayan şeyler söylemeyi bırakmalı” dedi. Trump’ın başkan olma isteğinden başkan olmaya geçişi hala tamamlayamadığını savunan Bush, “İnsanların alıştığı tarzda başkan olmaya geçemedi ve bence sorun bu” ifadesini kullandı.
Sağlık reformu çabasında uğranan yenilgi, Trump’ın seçimlerde geride bırakmayı başardığı Hillary Clinton dahil muhalefetteki Demokratları cesaretlendirdi. Clinton San Francisco’daki bir konferansta yaptığı açıklamada, “Bu felaket tasarının başarısız olması, tüm Amerikalılar için bir zafer” dedi.
Cumhuriyetçiler’deki bölünme devam ediyor
Obamacare’i iptal etme çabası Cumhuriyetçiler arasında var olan ve Trump’ı özellikle vergi reformu, altyapı yatırımları ve bütçede kesintiye gitme gibi hedeflerini hayata geçirme çabası yürütürken gelecekte zora sokabilecek keskin bölünmeleri de gün yüzüne çıkardı.
Trump bugün paylaştığı bir Twitter mesajında, sağlık reform yasasına muhalefet eden muhafazakar milletvekillerinin olduğu ‘Freedom Caucus’ grubunun ‘ekibe süratle katılmaması halinde partinin tüm ajandasına zarar vereceklerini’ savundu. Trump, ‘Onlara ve Demokratlara karşı 2018’de mücadele etmeliyiz’ ifadesini kullandı.
Cumhuriyetçi stratejist John Feehery’ye göre, sağlık reform konusunda yaşananlar Trump’ın partisinin muhafazakar üyelerini kazanma kabiliyetinin sınırlarını gösterdi. Feehery, “Bence hangi güce sahip olduğunu, hangi güce sahip olmadığını anlamalı. Diktatör, kral değil. ‘Zıpla’ dediğinde Kongre’deki liderler ‘Ne kadar yükseğe?’ diye sormaz, ‘Niçin?’ diye sorar” diye konuştu.
Temsilciler Meclisi Başkanı Paul Ryan ise, Cumhuriyetçiler’in zamanı geldiğinde ‘Obamacare’i iptal edip yerine yenisini koymada tekrar bir girişimde bulunacağını söyledi. Ryan, “Obamacare çökmekte olan bir yasa. Obamacare ailelere çok zarar veriyor ve dolayısıyla bu konuyu düzelteceğiz” diye konuştu.
Bazı kesimler, Trump’ın Temsilciler Meclisi’ndeki muhafazakar Cumhuriyetçiler’i ikna etmeyi başaramaması halinde yardım için Demokratlar’a yönelebileceğini düşünüyor. Ancak Senato’daki Demokrat azınlık lideri Chuck Schumer, bu ihtimale pek sıcak bakmıyor. Schumer, “(Trump) Ortaya kaymadığı müddetçe sürekli sorunlarla karşılaşacak. Onu yapmasını bekliyoruz” dedi.
İlk engelleri aşmak
Amerikan siyasi tarihinde, başkanların ilk göreve geldiklerinde önlerine çıkan siyasi engelleri aşabilip daha sonra etkili olabildikleri birçok örnek var. Franklin Roosevelt, John Kennedy, Ronald Reagan ve Barack Obama da yasama alanındaki başarılarından önce gerilemeler ve yenilgilerle karşılaşmıştı. Ve şimdi gözler Trump’ın üzerinde; gidişatı tersine çevirip çeviremeyeceği ya da ne zaman bunu yapabileceği merak ediliyor.
Galston, “Soru, yeni göreve başlayan başkanların bu iş için gerekli donanıma sahip olup olmadıkları değil, çünkü çoğunda böyle bir durum söz konusu değil. Soru şu, ilk başlarda yaptıkları hatalardan ders alabiliyor ve yön değiştirebiliyorlar mı?” diye konuştu.
Galston ve diğerlerine göre, şu ana kadar sorunun bir kısmı, Trump’ın öncelikle kendi siyasi tabanına hitap etmeyi sürdürmesinden kaynaklanıyor. Trump’a destek oranlarının yüzde 40 civarında takılı kalmasının nedeni de bu olabilir çünkü bazı Cumhuriyetçiler bile, bu oranın Trump’ın çekirdek destekçilerinin sayısına tekabül ettiğine inanıyor.
Trump, girişimlerinden bazılarına muhafazakar Cumhuriyetçiler’in destek vermemesi halinde bir noktada Demokratlar’a daha fazla açılmaya zorlanabilir. Bununla birlikte, Demokratlar’a yönelmedeki bir zorluk, bu partinin seçmenlerinin birçoğunun hala Trump’ın seçilmesine öfke duymaya devam etmesi ve Kongre’deki Demokratlar’dan Başkan’a her fırsatta karşı çıkmalarını istemesi.
Virginia Üniversitesi uzmanı Larry Sabato, “Tarihi baz alırsak, Demokratlar hemen her konuda Trump ile birlikte çalışmada sıfır teşvike sahip olacaklar” dedi.
