Erişilebilirlik

Tillerson’ın Ziyareti Türk-Amerikan İlişkilerine İvme Kazandırır mı?


ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson’ın Ankara ziyareti çerçevesinde, Türkiye’nin Suriye’de PYD-YPG işbirliğinden vazgeçilmesi ve Rakka Operasyonu’nun TSK ile yapılması taleplerine olumlu yanıt alması beklenmiyor.

Son yıllardaki beklentileri Barack Obama yönetimince karşılanmadığı için ABD ile ilişkilerinden memnun kalmayan Ankara, Donald Trump’ın başkan seçilmesinden sonraki ilk günlerde umutlu mesajlar vermişti. Ancak ABD’nin özellikle Suriye politikasında değişiklik eğilimi göstermemesi ve Ankara’nın terörist kabul ettiği PYD-YPG ile işbirliğine devam etmesi ilişkilere bakışı da etkiledi. Son olarak sahadaki olası askeri çatışma riski nedeniyle ABD tarafıyla görüşmeler, genelkurmay başkanları düzeyinde yapıldı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, bizzat ABD Başkanı Donald Trump ile görüşme talebine yanıt alınamamasının rahatsızlık yarattığı da Ankara’da açıkça dile getirildi. Bu gelişmelerin ardından ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson’ın Perşembe günü Ankara’da yapacağı temaslarda neler olacağı merak konusu.

Amerika’nın Sesi’nin görüştüğü uzmanlar, ikili ilişkiler açısından tabloyu karamsarlıkla değerlendirerek, Tillerson’ın Ankara’nın taleplerini karşılamayacağı ve tek günlük ziyaretle sadece ilişkileri biraz yumuşatma çabasında olduğu görüşünü dile getiriyor.

Ahi Evran Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Serhat Erkmen, “Donald Trump’ın ABD’de başkan olmasından sonra Türkiye’de özellikle hükümet nezdinde ciddi beklenti oluşmuştu. Bunun nedeni de Obama döneminin son kısmında ikili ilişkilerde hem iç politikadan, hem de Ortadoğu’da kaynaklanan gelişmelerden dolayı bir gerginlik yaşanmasıydı. Türkiye’de, Trump yönetimiyle birlikte hem iç politikada hem de özellikle Suriye bağlamında bir takım beklentiler olmuştu. Bu beklentiler şu ana kadar karşılanamamıştır,” yorumunda bulundu.

Tillerson’ın Ankara ziyaretinde masada Suriye’nin gündemde olacağını belirten Erkmen, “Türkiye son derece rahatsız. Bu birkaç defa en üst düzeyden açık açık dile getirdi. Ancak Amerika’nın bu politikalarında ya da uygulamalarında bir değişiklik olmadığından, artık başlangıçtaki iyimserlik, yerini yavaş yavaş karamsarlık havasına bıraktı. Bu nedenle de Tillerson’a da yeniden Suriye beklentileri iletilecektir,” dedi.

Emekli Tuğgeneral Haldun Solmaztürk, uluslararası ilişkiler alanında özellikle savunma boyutuyla uzman. Solmaztürk de ikili ilişkiler açısından karamsarlığını paylaşarak, şunları dile getirdi: “Türk – Amerikan ilişkilerinde askeri boyut bence tıkanmış durumda. Pek açılacak gibi de gözükmüyor. ABD Dışişleri Bakanı’nın gelişi, askeri boyutta gelişme ihtimali olmadığı ve hatta tıkanma olduğu için hiç olmazsa siyasi ilişkilerin kontrol edilebilir bir seviyede, bir çerçevede tutulmasına yöneliktir. Açıkça görülüyor ki Türk milli menfaatleri ile Amerikan milli menfaatleri Suriye özelinde ve Ortadoğu genelinde çatışma halinde. Bunun üstesinden gelinebilmesi mümkün değil. İkili ilişkilerde orta yol bulunması mümkün görünmüyor. Türkiye’nin anayasa referandumu döneminde olduğu düşünülürse önümüzdeki iki hafta içerisinde kontrol edilebilir bir gerginlik devam edecektir. Ama sonrasında ne olacağını kestirmek mümkün değil. Türk – Amerikan ilişkileri geleceği konusunda ciddi endişeler taşıyorum.”

Solmaztürk’e göre, Obama’nın ikinci döneminden itibaren ilişkilerde bozulma yaşanmasından her iki taraf da sorumlu. Türkiye’de hükümetin izlediği politikalar sonucunda Ankara’nın Suriye’de pazarlık şansını kaçırdığını düşünen Solmaztürk, ABD’nin artık Türkiye’ye karşı “stratejik ortaklık” gibi yaklaşımlardan çok uzak olduğu görüşünde.

Rakka Operasyonu ne olacak?

İkili ilişkilerde ve özellikle Rakka konusunda neden Ankara’nın taleplerine Washington’dan karşılık alamadığını değerlendiren Erkmen, “ABD’nin Türkiye’yi anlama gibi sorunu yok. Türkiye’nin ne dediğini gayet iyi anlıyorlar” vurgusu yaptı. Ortadoğu denkleminde ABD’nin kendi beklenti ve çıkarlarını epey önceden belirlemiş olduğunu söyleyen Erkmen, bu beklenti ve çıkarlarla paralellik içerisinde Rakka Operasyonu’nun şekillendiğini ifade etti. Tillerson’ın ziyaretinde Rakka Operasyonu’nun görüşüleceğini kaydeden Erkmen, “Ancak Tillerson ile görüşme sonrasında bunun sahaya yansımasının, Türkiye’nin istediği ya da beklediği gibi olmayacağını düşünüyorum. Çünkü Rakka Operasyonu’nun genellikle başlaması veya başlayacak olmasından bahsediliyor ama hali hazırda operasyon başladı. Eğer Rakka’nın şehir merkezine girilmesinden bahsediliyorsa bu başlamadı belki ama operasyon çeşitli safhaları olan bir süreç ve bu süreç zaten başladı. Ben bu saatten bir değişiklik olacağını zannetmiyorum,” dedi.

Trump yönetimiyle ilgili hükümetin beklentilerinde sağlam bir zemin olmadığını kaydeden Solmaztürk, ABD’nin mevcut Ortadoğu politikası ve hedefleriyle Türkiye’nin beklentilerinin karşılanamayacağını anlattı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Türk hükümetinin bunu görmemekte ısrar ettiğini belirten Solmaztürk, asıl meseleyi “Kürdistan” meselesi çerçevesinde görmek gerektiğini anlattı. Solmaztürk, “Türk hükümeti, içeride ve dışarıda öyle sıkıntılı noktalara geldi ki farklı konularda, Sarraf gibi konularda pazarlıklar sürüyor olması muhtemel. Ama esas oyun Ortadoğu coğrafyasında yeni düzen kurulması ve düzen şekilleniyor. Bu coğrafyada Kürdistan kurulması planlanıyor. Bu Kürdistan ana tema, ana proje olarak ortada durduğu sürece sadece Türk-Amerikan ilişkileri değil Türkiye-Rusya ilişkilerinin yakın gelecekte düzelmesini öngöremiyorum” diye konuştu. Bu nedenle ABD’nin PYD-YPG politikasında değişiklik beklemediğini belirten Solmaztürk, Rakka Operasyonu konusunda zaten askeri açıdan tıkanma noktasına gelindiğini ve çözüm bulunamadığını vurguladı.

  • 16x9 Image

    Yıldız Yazıcıoğlu

    Yıldız Yazıcıoğlu, 1994-1998 döneminde Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü’nde lisans eğitimini tamamladı. Mesleğe 1997 yılında Cumhuriyet’te stajyer olarak başladı. 1998-2000 döneminde yüksek lisans eğitimine devam etti. 2000 – Mayıs 2009 döneminde Milliyet’te mesleki kariyerini cumhurbaşkanlığı ve parlamento muhabirliği noktasına taşıdı. 2009 - 2011 yıllarında ABD’nin başkenti Washington DC’de kariyerini sürdürdü ve farklı medya kuruluşları için temsilcilik – yorumculuk görevlerini yürüttü. Bu dönemde VOA Türkçe’de eğitim aldı ve görev yaptı. Ardından Ankara’ya dönüşünde Habertürk TV’de, ArtıBir TV’de görevler üstlendi. Şu anda VOA Türkçe ekibinde görev almayı sürdürüyor.

STÜDYO VOA

Trump’a ‘sus payı davası’ öncesinde konuşma yasağı – 27 Mart
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:29:59 0:00
XS
SM
MD
LG