İran, daha önce Cebelitarık’ta alıkonulan ve ardından serbest bırakılan tankerdeki petrolü özel bir şirkete sattığını söylüyor. Ancak gözlemciler gemiden henüz bir boşaltma işleminin yapılmadığını öne sürüyorlar.
İran’ın İngiltere Büyükelçisi Hamid Baeidinejad, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda ülkesinin Amerika’nın tehditlerine rağmen tankerdeki petrolü özel bir şirkete sattığını duyurdu.
İngiltere söz konusu petrol tankerini 4 Temmuz tarihinde Cebelitarık’ta alıkoymuştu. Buna gerekçe olarak da İran’ın Avrupa Birliği yaptırım kararlarına karşın Suriye’ye petrol sevkiyatı yapması gösterilmişti. Daha önce Grace 1 olan tankerin adı 18 Ağustos'ta Adrian Darya 1 olarak değiştirildi ve tanker, içerisindeki petrolün Suriye’ye götürülmeyeceğine dair taahhüt alınmasıyla birlikte serbest bırakıldı.
İranlı yetkililer taahhüt verildiği iddialarını reddederken tanker, Suriye karasularına doğru yöneldi ve 2 Eylül tarihinde Suriye’ye yaklaştığında geminin takip edilebilmesini sağlayan radar sistemlerini kapattı. Amerika yönetimi Cebelitarık’ta tanker serbest bırakılmadan önce kendisine teslim edilmesini talep etmişti. Trump yönetimi, 30 Ağustos tarihinde bu tankeri de yaptırım listesine dahil etti.
Twitter’dan yayınladığı mesajında Baeidinejad, Avrupa Birliği yaptırımlarının üçüncü ülkeleri kapsamadığına inandıklarını belirtti. Büyükelçi bu mesajı İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab’ın tankere dair İran’ın taahhütlere aykırı davrandığını söylemesi üzerine paylaştı. Raab, “Tankerdeki petrolün Suriye’ye Esad’ın kanlı rejimine götürüldüğü ortada” ifadelerini kullanmıştı.
Amerika Dışişleri Bakanlığı da bakanlık sözcüsü aracılığıyla yaptığı bir açıklamayla İngiltere’nin bu açıklamasına destek verdi ve İran’ın verdiği taahhütlere aykırı hareket ettiğini dile getirdi.
İran Resmi Haber Ajansı IRNA da Çarşamba günü yayınladığı haberde Büyükelçi Baeidinejad’ın açıklamasını doğruladı ve tankerdeki 2 milyon 100 bin varil petrolün nereye götürüleceğine, petrolü satın alan özel şirketin karar vereceğini belirtti. Haberde başka bir detay paylaşılmadı.
Bu haberden kısa bir süre önce de yarı resmi haber ajansı Mehr, İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Abbas Musavi’nin tankerin Akdeniz kıyılarında demirli olduğunu ve taşıdığı petrolün teslimatını da yaptığını söylediğini duyurmuştu.
Ancak bu açıklamaya karşın dünya denizlerindeki tankerlerin takibini yapan TankerTracker.com adlı site, Adrian Darya 1’in halen Suriye’nin Tartus limanında demirli olduğunu ve petrolü boşaltmadığını belirtti.
TankerTrackers.com şirketi kurucularından Samir Medeni İran’ın petrolü özel bir şirkete sattığı iddiasının da doğru olmadığını öne sürdü.
VOA Farsça Bölümü'ne konuşan Medeni, “Bildirilen para transferinin bu satışla ilgisi yok çünkü ortada bir alıcı yok ve olmayacak da çünkü tüm dünya bu tankeri izliyor. Petrol tankerden gerçekten boşaltılana kadar da konuşulmaya devam edecek” dedi.
Amerikalı yetkililer uluslararası taşımacılık endüstrisini de sert bir biçimde İran’la alışveriş yapılmaması konusunda uyarıyorlar.
Houston merkezli küresel enerji ekonomisi istihbarat şirketi Kpler’den Reid I’Anson’sa tankerdeki petrolün en azından bir kısmının boşaltıldığı kanaatinde.
I’Anson, VOA Farsça Bölümü’ne yaptığı değerlendirmede tankerin takip sistemlerini kapatmasıyla birlikte taşıdığı petrolün bir kısmını teslim ettiğini savunuyor. I’Anson tankerin petrolünü Türkiye ya da Suriye’ye giden bir başka gemiye nakletmiş olabileceğini iddia ediyor.
Amerika Dışişleri Bakanlığı söz konusu iddialara yönelik olarak henüz bir açıklama yapmadı.
