Diyarbakır’da son aylarda tarihi eser kaçakçılığında dikkat çeken bir artış yaşanıyor. En çok dikkat ise çeken yüzlerce yıllık dini kitapların yakalanması.
Diyarbakır’ın Bismil ve Ergani ilçelerinde ikamet eden üç kişinin ellerindeki bir tarihi kitaba alıcı aradıkları istihbaratını alan jandarma ekipleri operasyon kararı aldı. Bismil İlçesinde düzenlenen operasında papirüs kâğıdı üzerine altın ve gümüş yazmalı, 1300 yıllık bir dini motifli kitap ele geçirildi. Şüphelilerin Arap harfleriyle yazılmış, 102 sayfalık kitabı satmaya çalışırken düzenlenen operasyonda 7 kişi gözaltına alındı. Kitap ise koruma altına alındı.
Bu Diyarbakır’da yapılan son tarihi eser operasyonuydu. Ancak son aylarda tarihi eser kaçakçılığındaki artış dikkat çekiyor. Geçen hafta Ergani ilçesinde yine benzer bir operasyon düzenlendi. Bismil ve Ergani ilçelerinde yaşayan 4 kişinin ellerinde bulundurdukları, 1100 yıllık İbranice altın yazmalı bir kitabı satmaya çalıştıkları bilgisine ulaşan Jandarma ekipleri, harekete geçti. Diyarbakır İl Jandarma Komutanlığı Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Şube Müdürlüğü ekipleri Ergani ilçesinde düzenlediği operasyonda dört kişi kitabı satmaya çalışırken suçüstü yakalandı. Olayla ilgili daha sonra 2 kişi daha yakalandı.
Mart ayında yapılan bir operasyonda ise ünlü ressam Picasso’ya ait olduğu iddia edilen bir tablo ele geçirildi. Üç kişinin tabloya müşteri aradığını öğrenen jandarma ekipleri, Yenişehir ilçesinde bir işyerine baskın yaptı. Üç kişinin gözaltına alındığı baskında tablo da ele geçirildi. Papirüs kağıdının üzerine resmedilmiş çıplak kadın ve erkek figürleri bulunan, tablonun arkasında İngilizce “Çıplak katil, bu şaheser Picasso eseri olup bizim tarafımızdan gösterime sunulmuştur” yazısı ve Irak Ulusal Müzesi’nin mührü bulunuyor.
Şubat ayının son haftasındaki operasyonda ise 800 yıllık Aramice yazılı bir kitap ele geçirildi. Bazı kişilerin ellerindeki kitabı satmaya çalıştıkları bilgisini alan jandarma ekipleri, operasyon düzenledi. Operasyonda 22 sayfalık, üzerinde işlemeler ve dini motifler bulunan kitap ele geçirilirken, dört kişi gözaltına alındı.
Şubat ayının ilk haftasında düzenlenen operasyonda ise 1200 yıllık bir kitap ele geçirildi. Kayapınar İlçesinde düzenlenen operasyonda, üç kişi kitabı satmak isterken suçüstü yakalandı. Yapılan incelemede, kitabın deri üzerine altın işlemeli figürleri bulunan ve 34 sayfadan oluşan İncil olduğu öğrenildi. Kitap koruma altına alınırken, olayla ilgili gözaltına alınanların sayısı 6’ya çıktı.
Ocak ayı içerisinde düzenlenen operasyonda ise Roma dönemine ait olduğu değerlendirilen 2 altın işlemeli tabloyu ele geçirildi. Bağlar ilçesinde operasyon düzenleyen Jandarma ekipleri iki tabloyu ele geçirdi. Olayla ilgili beş kişi gözaltına alındı.
Bu arada yılın il dört ayındaki operasyonlarda aralarında, sikke, takı, heykel gibi eserlerin bulunduğu 5 bin 318 parça tarihi eser de ele geçirildi.
Peki tarihi eser kaçakçılığı neden bu kadar arttı. Dicle Üniversite Öğretim Üyesi Prof. Dr. İrfan Yıldız’a göre, artış Suriye’deki savaşa bağlı. VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Yıldız, “Savaşlarla müzelerin talan edilmesiyle bu eserler başka ülkelerde piyasaya sürülebiliyor. Bazı yerlerde de sahteleri yapılarak piyasaya sürülebiliyor” dedi.
Ülkeler arası anlaşmalara göre orijinal olan eserler, ait olduğu devletin talebi olması halinde, geri gönderiliyor.
