Taleban ve Çin, ABD’ye Afganistan hava sahası üzerinde insansız hava aracı (İHA) uçurmayı sona erdirme çağrısı yaptı ve bu tür eylemlerin Afganistan’ın egemenliğine ve karşılıklı yapılan anlaşmaya aykırı olduğu uyarısında bulundu.
Taleban Çarşamba günü yaptığı açıklamaa, ‘‘Son dönemde ABD’nin uluslararası hakların, kanunların ve İslam Emirliği’ne (Taleban) Doha’da verdiği sözlerinin tümünü ihlal ettiğini görüyoruz. Taleban’ın hava sahası ABD İHA’ları tarafından işgal ediliyor’’ sözlerine yer verdi.
Taleban ‘‘ABD’nin Doha’da verdiği sözler’’ derken 2020 yılının Şubat ayında Washington’la yapılan ve ABD ile NATO güçlerinin ülkeden çekilmesinin yolunu açan anlaşmayı referans gösterdi.
‘‘Sonuçları kötü olur’’
Açıklamada ‘‘ABD başta olmak üzere diğer tüm ülkelere kötü sonuçlardan kaçınmak için Afganistan’a uluslararası haklara, kanunlara ve taahhütlerine uygun davranmaları çağrısı yapıyoruz’’ denildi.
Amerikalı yetkililerden Taleban’ın açıklamasıyla ilgili henüz yorum yapılmadı. Ancak açıklamanın Pentagon’un Washington’un ufuk ötesi terörle mücadele operasyonlarını yürütme yetkisini elinde tuttuğu şeklindeki açıklamalarının ardından geldiği sanılıyor.
Pentagon Basın Sözcüsü John Kirby, Cuma günü gazetecilere yaptığı açıklamada “Hava saldırılarıyla ilgili belirli angajman kurallarından bahsetmeden, şu anda hava sahasını boşaltma gerekliliği yok. Gelecekte terörle mücadele ufuk ötesi operasyonlarının böyle bir izne bağlı olmasını beklemiyoruz” demişti.
Çin de Çarşamba günü ABD’nin Afganistan’daki İHA operasyonlarına karşı çıktı.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Chunying Pekin’de düzenlediği basın toplantısında ABD’nin Afganistan’ın egemenliğine, bağımsızlığına ve toprak bütünlüğüne saygı duyması gerektiğini söyledi.
"Daha da önemlisi, ABD, alışkanlık olarak keyfi askeri müdahaleyi ve kendi iradesini başkalarına dayatmayı bırakmalı ve insanları sefalet ve ıstıraba sürükleyecek trajedileri tekrarlamaktan kaçınmalı" dedi.
Taleban ABD liderliğindeki NATO güçlerinin Afganistan’dan çekilmesinin ardından Kabil’i Ağustos ayında ele geçirmiş, İslamcı grubun saldırıları karşısında batı destekli hükümet ve ordu düşmüştü.
Washington ise ülke dışında El Kaide ve IŞİD’in Afganistan’daki kolu olan IŞİD Horasan’dan gelecek terörle mücadele tehditlerini bertaraf etmek amacıyla hava saldırısı düzenlemek için ‘‘ufuk ötesi’’ yetkilerini kullanmaya devam edeceğini bildirmişti.
Taleban geçen hafta ABD’nin bu iki terörist grubun ülkede varlığını sürdürmesinden duyduğu kaygı karşısında ‘‘temelsiz propaganda’’ yorumunu yapmıştı. Son olarak IŞİD Horasan Afganistan’ın Nangarhar ve Kunar vilayetlerinde Taleban’a karşı bir dizi bombalı saldırının sorumluluğunu üstlenmişti.
IŞİD Horasan, 26 Ağustos’ta Kabil Havaalanı yakınında binlerce yabancı ülke vatandaşı ve Afgan’ın acil tahliye uçuşlarına binmek için uğraştığı sırada düzenlenen saldırıyı da üstlenmişti. Saldırıda aralarında 13 Amerikan ordu personeli 170’ten fazla kişi ölmüştü.
