İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, hükümetin İran’a yaptırım uygulayan Amerikalı yetkililere karşı dava açacağını açıkladı.
Ruhani devlet televizyonundan yaptığı açıklamada ABD yaptırımlarının İran para birimi riyali zayıflattığını ve enflasyonun artmasına neden olduğunu söyledi.
ABD Başkanı Donlad Trump’ın İran’la yapılan uluslararası nükleer anlaşmadan çekilmesinin ardından ABD Tahran’a yönelik yaptırımları yeniden yürürlüğe koymuştu.
Ruhani, İran’a yönelik yaptırımların insanlığa karşı suç teşkil ettiğini söyledi.
Ruhani, İran mahkemesinin ABD’li yetkilileri suçlu bulması halinde davayı uluslararası mahkemelere taşıyacaklarını kaydetti.
İran’ın uluslararası mahkemelere taşıdığı davalar başarıyla sonuçlanabiliyor. Son olarak Ekim ayında Uluslararası Adalet Mahkemesi, ABD’den İran yaptırımlarının insani yardım faaliyetleriyle sivil havacılığın güvenliğini etkilemediğinden emin olmasını istemişti. Bu karar İran için küçük de olsa bir zafer olarak değerlendiriliyor.
Ruhani “Amerikalılar’ın tek amacı var, tekrar İran’a gelerek ülkeyi yönetmek istiyorlar” diyerek ABD yaptırımlarının hükümeti devirmeyi ve ABD politikalarıyla uyumlu başka bir hükümeti desteklemek için olduğu yönündeki Tahran’ın tezini bir kez daha yineledi.
Hükümetin riyal’in düşüşünün önüne geçtiğini belirten Ruhani ancak bunun yabancı para piyasasına henüz yansımadığını söyledi.
Pazartesi günü piyasalarda dolar 131.500 riyalden işlem gördü. Bu geçen yıl aynı döneme oranla üç kat daha düşük. Ancak riyal rekorunu Eylül ayında 190.000’le yaşamıştı.
İran Merkez Bankası Başkanı Abdulnasır Hemmati de Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’yu ve diğer ABD’li yetkilileri İran’a karşı “psikolojik savaş açmak” ve “para piyasalarında panik yaratmaya çalışmak”la suçladı.
Hemmati, devlet televizyonuna yaptığı açıklamada an itibariyle merkez bankasının para piyasasına hakim durumda olduğunu söyledi.
ABD yaptırımları gıda veya ilaç gibi insani yardım malzemelerinin İran’a aktarımına izin veriyor. Ancak İran bankalarına yönelik yaptırımlar ve ticaret kısıtlamaları bu malzemenin daha pahalı hale gelmesine neden oluyor.
Trump, 2015 tarihli uluslararası nükleer anlaşmanın İran’ın nükleer silah çalışmalarını ve bölgede teröre verdiği desteği azaltmaya yetmediğini belirtmişti.
Ruhani Pazar günü ülkedeki dev bir doğalgaz sahasının açılışında ülke ekonomisinin zayıflamasının sorumlusu olarak ABD, İsrail ve Suudi Arabistan’ı göstermişti. Enflasyonun yüzde 20’nin üzerinde olduğunu söyleyen Ruhani, 80 milyon nüfusun 3 milyondan fazlasının işsiz olduğunu bildirmişti.
Devlet ve özel sektörde maaşların artacağı sözünü veren Ruhani, emeklilik maaşlarının da artacağını belirtmişti.
Yaşanan ekonomik kriz sokaktaki İranlıları etkilediği gibi Ruhani’nin muhaliflerinin istifa çağrılarına da neden oluyor. 2013’te Cumhurbaşkanlığı koltuğuna oturan Ruhani 2017’de ikinci dönem için yeniden seçilmişti. Ruhani ekonomiyi geliştirme ve dünyayla daha fazla temas halinde olma sözü vermişti.
İran ekonomisi yaptırımlar dışında ülkedeki yolsuzluk ve zenginliğin Devrim Muhafızları’nın denetimindeki büyük şirketlerin elinde toplanmış olmasından da olumsuz etkileniyor.
Washington, geçen yıl önce Ağustos ayında İran’la altın ve diğer kıymetli metal ticaretini hedef alan yaptırımları devreye sokmuştu. Kasım ayındaysa İran’ın bankacılık ve doğalgaz ve petrol sektörünü hedef alan yaptırımları devreye sokmuştu. Amerika’nın bu yaptırımlarla hedeflediği İran’ın petrol ihracatını sıfıra indirmek.
İran’da artan enflasyon ve hayat pahalılığı nedeniyle geçen yıl birçok kentte hükümete karşı protesto gösterileri düzenlenmişti.
